Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang không ngừng nỗ lực để khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ. Thông qua các chính sách đầu tư, phát triển hạ tầng, nguồn lực và thể chế, quốc gia đã và đang từng bước tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành một cường quốc về công nghệ vũ trụ.
Theo ông Lý Hoàng Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ. Chương trình Khoa học và công nghệ cấp quốc gia về công nghệ vũ trụ đã mang lại nhiều kết quả thiết thực, phục vụ cả mục tiêu dân sinh và quốc phòng-an ninh. Một số vệ tinh nhỏ như PicoDragon (2013), MicroDragon (2019), NanoDragon (2021) đã được phát triển, cùng với vệ tinh viễn thám VNREDSat-1 (2013). Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang phối hợp với các bộ, ngành khác để xây dựng các chính sách và cơ chế nhằm khai thác hiệu quả dữ liệu vệ tinh.
Ông Lý Hoàng Tùng cho rằng, phát triển công nghệ vũ trụ sẽ trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế tri thức, củng cố tiềm lực quốc phòng – an ninh, và khẳng định vị thế của Việt Nam trong khu vực và quốc tế. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần hình thành chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ quốc gia, trong đó có đầu tư mạo hiểm và giao quyền tự chủ rất cao cho tổng công trình sư của dự án.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, cũng đồng tình với quan điểm trên. Ông cho rằng Việt Nam cần thành lập cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia, có thể tham khảo mô hình Philippines, nơi có cơ quan vũ trụ quốc gia trực thuộc Chính phủ, để điều hành thống nhất và có phải có luật chuyên ngành về không gian. Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn dẫn chứng, kinh tế vũ trụ toàn cầu dự báo sẽ đạt 1.400 tỷ USD vào năm 2030. Nhiều tỷ phú công nghệ đang đổ vốn vào lĩnh vực này, vì vậy Việt Nam không thể đứng ngoài.
Tiến sỹ Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đánh giá rằng công nghệ vũ trụ là một ngành công nghệ chiến lược, nhưng đồng thời phải trở thành công nghệ hàng đầu, cùng với bán dẫn và năng lượng hạt nhân. Ông cũng cho rằng, cần thí điểm cơ chế sandbox theo Nghị quyết 193 của Quốc hội, tức là thí điểm một dự án công nghệ lớn với chức danh của tổng công trình sư được giao quyền tự chủ rất cao, chấp nhận rủi ro, chấp nhận mạo hiểm và miễn trừ trách nhiệm cho những người chủ trì dự án công nghệ lớn.
Tóm lại, phát triển công nghệ vũ trụ là yêu cầu tất yếu của quốc gia, và để đạt được mục tiêu này, cần có sự đầu tư mạo hiểm, giao quyền tự chủ rất cao cho tổng công trình sư của dự án, cũng như hình thành chiến lược kinh tế vũ trụ quốc gia.
Các chuyên gia cũng cho rằng, việc phát triển công nghệ vũ trụ không chỉ giúp Việt Nam khẳng định vị thế trong khu vực và quốc tế, mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế tri thức, củng cố tiềm lực quốc phòng – an ninh. Do đó, Việt Nam cần tiếp tục đầu tư và phát triển công nghệ vũ trụ trong thời gian tới.
