Trong không gian bao la, vị trí của Trái Đất không đơn thuần là một sự sắp xếp ngẫu nhiên. Trên thực tế, để xác định vị trí và chuyển động của hành tinh chúng ta, các nhà thiên văn học dựa vào những tín hiệu vô tuyến cực kỳ yếu ớt phát ra từ các hố đen siêu lớn ở trung tâm của các thiên hà xa xôi. Những tín hiệu này, sau khi di chuyển hàng triệu năm ánh sáng, đóng vai trò như các ‘mốc tọa độ’ quan trọng giúp xác định vị trí, chuyển động và tốc độ quay của Trái Đất.
Quá trình thu nhận và xử lý những tín hiệu này liên quan đến kỹ thuật trắc địa vô tuyến. Thông qua việc sử dụng một mạng lưới kính viễn vọng vô tuyến trên khắp thế giới, các tín hiệu yếu ớt từ vũ trụ được thu nhận và đồng bộ hóa. Dữ liệu thu được cung cấp thông tin cực kỳ chính xác cho các hệ thống định vị toàn cầu (GPS), điều hướng hàng không, theo dõi chuỗi cung ứng và giao dịch tài chính quốc tế.
Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ không dây như Wifi, smartphone và mạng 5G, 6G đang tạo ra một thách thức lớn cho ngành khoa học tiên tiến này. Sự gia tăng đáng kể của các thiết bị tiêu dùng đang chiếm dụng ngày càng nhiều dải phổ vô tuyến, gây ra sự nhiễu loạn nghiêm trọng đến tín hiệu thiên văn học. Các tín hiệu vô tuyến từ vũ trụ vốn dĩ rất yếu, trong khi tín hiệu nhân tạo trên Trái Đất lại mạnh hơn gấp hàng triệu lần, có khả năng làm mờ hoặc che khuất những tín hiệu mà kính viễn vọng cần thu nhận.
Các tần số vốn được dành riêng cho nghiên cứu thiên văn cũng đang đối mặt với nguy cơ bị rò rỉ tín hiệu từ các thiết bị điện tử hoặc bị phân bổ lại cho mục đích thương mại. Tình hình này đe dọa nghiêm trọng đến độ chính xác mà khoa học vũ trụ cần đạt được để duy trì các dịch vụ hiện đại mà xã hội đang phụ thuộc.
Để giải quyết vấn đề này, các nhà khoa học đề xuất việc thiết lập các ‘vùng im lặng vô tuyến’, nơi tín hiệu điện tử bị hạn chế nghiêm ngặt, hoặc xây dựng cơ chế bảo vệ các tần số dành riêng cho nghiên cứu. Tuy nhiên, việc quản lý phổ vô tuyến hiện được thực hiện theo từng quốc gia, khiến việc tìm kiếm một giải pháp toàn cầu trở nên phức tạp.
Trước sự phát triển không ngừng của công nghệ không dây, việc nâng cao nhận thức cộng đồng và xây dựng chính sách quản lý phổ sóng hợp lý trở nên cấp thiết. Nếu không có những giải pháp hiệu quả, khả năng con người có thể vẽ nên một bức tranh vũ trụ bị nhiễu sóng bởi chính những tiện nghi hiện đại mà chúng ta sử dụng hàng ngày là điều đáng lo ngại.
Giới khoa học đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp để bảo vệ các tín hiệu vô tuyến yếu ớt từ vũ trụ, nhằm duy trì độ chính xác cần thiết cho các dịch vụ hiện đại. Hindustantimes đã đưa tin về thách thức này, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý phổ vô tuyến một cách hiệu quả để bảo vệ khoa học vũ trụ.
