Chính quyền Hà Nội đang nghiên cứu và lên kế hoạch thực hiện chỉ thị số 20 của Thủ tướng Chính phủ về việc cấm xe máy xăng vào đường vành đai 1 từ ngày 1-7-2026. Lộ trình cụ thể bao gồm việc hạn chế sử dụng xe mô tô, xe gắn máy và các loại ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực đường vành đai 1 và vành đai 2 từ ngày 1-1-2028. Đến năm 2030, Hà Nội dự kiến mở rộng thực hiện trong đường vành đai 3. Đây được xem là một bước đi quan trọng trong việc hướng tới một môi trường xanh và giảm thiểu ô nhiễm.

Tuy nhiên, để có thể thực hiện hiệu quả chủ trương này, cần có những giải pháp đồng bộ và toàn diện. Trước hết, việc tiếp tục mở rộng các con đường, tuyến phố và phát triển giao thông công cộng đảm bảo đúng giờ, đúng tuyến và thuận tiện là vô cùng cần thiết. Hơn nữa, đẩy mạnh sử dụng xe buýt điện và hệ thống xe trung chuyển từ vùng ven vào trung tâm sẽ giúp giảm thiểu đáng kể lượng khí thải và ùn tắc giao thông.

Bên cạnh đó, chính quyền cần bố trí ngân sách địa phương và huy động nguồn lực xã hội hóa để hỗ trợ người dân trong việc chuyển đổi phương tiện sang sử dụng năng lượng sạch. Việc áp dụng chính sách trợ giá, hỗ trợ vay mua xe điện cho hộ nghèo, người lao động cũng cần được xem xét và triển khai. Điều này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho người dân mà còn khuyến khích việc sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường.

Ngoài ra, chính sách khuyến khích người dân đổi xe máy cũ lấy xe điện mới cũng cần được triển khai rộng rãi. Hỗ trợ nhà sản xuất và người tiêu dùng trong việc chuyển đổi phương tiện sang năng lượng sạch là một phần quan trọng trong việc thực hiện thành công chủ trương này. Việc phủ rộng hệ thống trạm sạc điện cũng là một yếu tố quan trọng, giúp người dân yên tâm sử dụng xe điện mà không phải lo lắng về việc tìm kiếm nơi sạc pin.

Cần nhấn mạnh rằng xây dựng lộ trình phù hợp là chìa khóa để thực hiện thành công chủ trương này. “Xanh hóa” giao thông là hướng đi đúng đắn nhưng cần đảm bảo cuộc sống của người dân không bị xáo trộn. Việc Hà Nội tiên phong phát triển giao thông xanh cũng sẽ giúp thúc đẩy, cổ vũ các tỉnh thành khác chuyển đổi phương tiện sử dụng năng lượng sạch. Đây là một cơ hội để Hà Nội khẳng định vị thế của mình trong việc bảo vệ môi trường và xây dựng một tương lai xanh cho thế hệ tương lai.

Hà Nội đang đối mặt với thách thức lớn trong việc thực hiện lộ trình bỏ xe máy xăng, đặc biệt trong khu vực nội đô. Theo yêu cầu của Thủ tướng, từ tháng 7/2026, xe máy chạy xăng sẽ không được phép lưu thông trong vành đai 1 Hà Nội, bao gồm phần lớn diện tích của 4 quận vùng lõi Thủ đô là Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng. Đến năm 2030, sẽ áp dụng cho toàn bộ phương tiện cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi vành đai 3.

Hiện tại, Hà Nội có trên 9,2 triệu phương tiện, trong đó thành phố quản lý 1,1 triệu ôtô, 6,9 triệu xe máy; còn lại là phương tiện từ tỉnh khác lưu thông thường xuyên. Trong số xe máy đăng ký tại Hà Nội, khoảng 5,6 triệu xe chạy bằng xăng, còn lại 1,3 triệu xe máy điện. Tuy nhiên, phương tiện công cộng tại Hà Nội hiện chưa đáp ứng đủ nhu cầu đi lại của người dân.

Mạng lưới giao thông đô thị Hà Nội thời gian qua đã được đầu tư nâng cấp, xây mới song vẫn chưa đạt được mục tiêu theo quy hoạch. Các dự án đường sắt đô thị chậm đi vào hoạt động tạo áp lực lớn lên giao thông đường bộ. TS Đào Ngọc Nghiêm, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, đánh giá bãi bỏ xe máy xăng là bài toán rất khó giải đối với TP Hà Nội, dù biết đây là một trong những nguồn gây ô nhiễm không khí.

‘Dân số quá đông, người dân đi lại bằng gì trong khi phương tiện công cộng hiện mới đáp ứng được 1/5 nhu cầu’, ông đặt câu hỏi. Ngoài ra, hạ tầng trạm sạc cho xe máy, ôtô điện còn thiếu. Phần lớn người dân ở 4 quận lõi sống trong ngõ nhỏ, nhà ống, chung cư cũ, nơi không có chỗ đỗ xe cố định hoặc không có hệ thống sạc điện riêng. Họ thường tự sạc điện tại nhà, không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy.

Để giải bài toán trên, ông Nguyễn Văn Thanh, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, cho rằng TP Hà Nội cần khảo sát số lượng xe máy chạy xăng hiện có, phân loại theo niên hạn và tình trạng sử dụng để xây dựng gói hỗ trợ phù hợp. Thành phố cần có chính sách trợ giá, hỗ trợ vay mua xe điện cho hộ nghèo, người lao động.

Mức hỗ trợ có thể gồm một phần tài chính để đổi phương tiện hoặc trợ cấp chi phí đi lại. Cạnh đó, cần vận động các hãng xe điện triển khai chương trình đổi xe cũ lấy xe mới, giảm giá xe điện, đặc biệt cho nhóm thu nhập thấp… Việc thực hiện lộ trình bỏ xe máy xăng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ càng và hỗ trợ tích cực từ chính quyền và các bên liên quan để đảm bảo quyền lợi của người dân và giảm thiểu tác động tiêu cực.

Trong hơn một thập kỷ qua, chính quyền Hà Nội đã không ngừng đưa ra và triển khai các chính sách chiến lược nhằm giảm thiểu, tiến tới cấm hoàn toàn xe máy chạy xăng trong khu vực nội đô vào năm 2030. Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 20, yêu cầu UBND TP Hà Nội thực hiện các giải pháp để chuyển đổi phương tiện, với mục tiêu cụ thể là đến ngày 1/7/2026, sẽ không còn xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1.

Mục tiêu dài hạn được đặt ra là từ ngày 1/1/2028, Hà Nội sẽ không cho phép xe mô tô, xe gắn máy chạy xăng dầu và hạn chế xe ô tô cá nhân chạy xăng dầu lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2. Đến năm 2030, thành phố tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3. Để đạt được mục tiêu này, Hà Nội đã có những bước đi quan trọng trong việc hạn chế xe máy, bao gồm việc xây dựng đề án phân vùng hạn chế xe máy và tiến tới dừng hoạt động xe máy ở các quận vào năm 2030.

Thành phố cũng đã thông qua nghị quyết thực hiện vùng phát thải thấp (LEZ) và có kế hoạch chuyển đổi sang xe máy điện. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn góp phần xây dựng một môi trường sống trong lành hơn cho người dân. Để thực hiện mục tiêu này, Hà Nội dự kiến sẽ triển khai các chính sách hỗ trợ người dân chuyển đổi sang phương tiện thân thiện với môi trường, đầu tư vào hệ thống trạm sạc, và nâng cao tiêu chuẩn an toàn tại các khu vực sạc tập trung.

Đồng thời, thành phố sẽ nghiên cứu và đề xuất các cơ chế chính sách phù hợp để hỗ trợ quá trình chuyển đổi, đặc biệt là cho nhóm người dân sử dụng phương tiện chạy bằng xăng, dầu trong khu vực vành đai trung tâm của Thủ đô. Việc hỗ trợ này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho người dân mà còn đảm bảo quyền lợi của họ trong quá trình chuyển đổi sang phương tiện mới.

Với sự quyết tâm và các bước đi cụ thể, Hà Nội đang tiến gần hơn đến mục tiêu hạn chế và tiến tới cấm xe máy chạy xăng trong nội đô, góp phần xây dựng một thủ đô văn minh, hiện đại và thân thiện với môi trường.

Hà Nội đang lên kế hoạch để tăng tỷ lệ sử dụng xe máy điện vào trung tâm thành phố, nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường và thực hiện chỉ thị của Thủ tướng về việc giảm thiểu xe máy chạy bằng xăng. Từ năm 2027, thành phố dự kiến tăng 10% xe máy điện vào trung tâm, năm 2028 là 20% và đến 2030, tỷ lệ này sẽ tăng lên 60%.

TS Nguyễn Xuân Thuỷ, chuyên gia giao thông – đô thị, cho rằng việc hạn chế xe cá nhân, phương tiện chạy bằng xăng, dầu ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM là cần thiết. Tuy nhiên, cần có cách làm phù hợp để cư dân toàn thành phố dần từ bỏ xe cá nhân và chuyển đổi sang xe điện. Ông Thuỷ đề xuất Hà Nội cần hỗ trợ người dân một khoản tiền đủ để thay đổi phương tiện. Khoảng 200 tỉ đồng sẽ cần được bỏ ra để hỗ trợ người dân chuyển đổi xe xăng sang xe điện, với mức hỗ trợ cho mỗi phương tiện là 15 triệu đồng.

Ông Thuỷ cũng nhấn mạnh rằng Hà Nội cần tăng cường đầu tư các tuyến metro xuyên tâm, hướng tâm và nâng cao tỷ lệ đúng giờ của các tuyến xe buýt. Điều này sẽ giúp người dân chủ động thời gian và thu hút được lượng khách tham gia.

Ông Dương Đức Tuấn, Phó Chủ tịch UBND Hà Nội, khẳng định sẽ nghiên cứu những chương trình, kế hoạch tổng thể để triển khai Chỉ thị của Thủ tướng. Theo đó, TP sẽ nghiên cứu một cơ chế chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện phù hợp nhất cho nhân dân, đặc biệt là người sử dụng phương tiện chạy bằng xăng dầu trong khu vực Vành đai 1. Hà Nội cũng sẽ đẩy nhanh các dự án metro, cấu trúc lại hệ thống xe buýt… cố gắng nâng tỉ lệ vận tải hành khách công cộng trước mắt cho Vành đai 1 lên gấp đôi so với tỉ lệ chung của toàn TP, bảo đảm 40%.