Hà Nội đang đối mặt với thách thức lớn trong việc thực hiện lộ trình bỏ xe máy xăng, đặc biệt trong khu vực nội đô. Theo yêu cầu của Thủ tướng, từ tháng 7/2026, xe máy chạy xăng sẽ không được phép lưu thông trong vành đai 1 Hà Nội, bao gồm phần lớn diện tích của 4 quận vùng lõi Thủ đô là Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng. Đến năm 2030, sẽ áp dụng cho toàn bộ phương tiện cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi vành đai 3.

Hiện tại, Hà Nội có trên 9,2 triệu phương tiện, trong đó thành phố quản lý 1,1 triệu ôtô, 6,9 triệu xe máy; còn lại là phương tiện từ tỉnh khác lưu thông thường xuyên. Trong số xe máy đăng ký tại Hà Nội, khoảng 5,6 triệu xe chạy bằng xăng, còn lại 1,3 triệu xe máy điện. Tuy nhiên, phương tiện công cộng tại Hà Nội hiện chưa đáp ứng đủ nhu cầu đi lại của người dân.

Mạng lưới giao thông đô thị Hà Nội thời gian qua đã được đầu tư nâng cấp, xây mới song vẫn chưa đạt được mục tiêu theo quy hoạch. Các dự án đường sắt đô thị chậm đi vào hoạt động tạo áp lực lớn lên giao thông đường bộ. TS Đào Ngọc Nghiêm, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, đánh giá bãi bỏ xe máy xăng là bài toán rất khó giải đối với TP Hà Nội, dù biết đây là một trong những nguồn gây ô nhiễm không khí.

‘Dân số quá đông, người dân đi lại bằng gì trong khi phương tiện công cộng hiện mới đáp ứng được 1/5 nhu cầu’, ông đặt câu hỏi. Ngoài ra, hạ tầng trạm sạc cho xe máy, ôtô điện còn thiếu. Phần lớn người dân ở 4 quận lõi sống trong ngõ nhỏ, nhà ống, chung cư cũ, nơi không có chỗ đỗ xe cố định hoặc không có hệ thống sạc điện riêng. Họ thường tự sạc điện tại nhà, không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy.

Để giải bài toán trên, ông Nguyễn Văn Thanh, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, cho rằng TP Hà Nội cần khảo sát số lượng xe máy chạy xăng hiện có, phân loại theo niên hạn và tình trạng sử dụng để xây dựng gói hỗ trợ phù hợp. Thành phố cần có chính sách trợ giá, hỗ trợ vay mua xe điện cho hộ nghèo, người lao động.

Mức hỗ trợ có thể gồm một phần tài chính để đổi phương tiện hoặc trợ cấp chi phí đi lại. Cạnh đó, cần vận động các hãng xe điện triển khai chương trình đổi xe cũ lấy xe mới, giảm giá xe điện, đặc biệt cho nhóm thu nhập thấp… Việc thực hiện lộ trình bỏ xe máy xăng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ càng và hỗ trợ tích cực từ chính quyền và các bên liên quan để đảm bảo quyền lợi của người dân và giảm thiểu tác động tiêu cực.

Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra chỉ đạo nhằm triển khai các giải pháp cụ thể để đạt được mục tiêu phát triển đô thị xanh, văn minh và thân thiện với môi trường tại Hà Nội. Theo đó, đến ngày 1/7/2026, sẽ không còn mô tô, xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực vành đai 1. Từ ngày 1/1/2028, chính sách sẽ mở rộng, hạn chế cả ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực vành đai 1 và vành đai 2.

Nhiều người dân ủng hộ chủ trương này, cho rằng nó giúp cải thiện môi trường sống, đặc biệt là ở khu vực nội đô đông dân cư. Việc giảm thiểu ô nhiễm không khí và tiếng ồn sẽ mang lại lợi ích đáng kể cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống của cư dân.

Tuy nhiên, cũng có không ít băn khoăn từ phía người dân, đặc biệt là những người lao động trực tiếp gắn bó với phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Họ cho rằng việc chuyển sang xe điện không hề đơn giản, đặc biệt là với những người thu nhập trung bình. Chi phí ban đầu để mua xe điện và xây dựng hạ tầng sạc điện có thể là rào cản đối với nhiều người.

Các chuyên gia giao thông đánh giá cao chính sách này, cho rằng nó cần thiết và phù hợp với xu hướng toàn cầu, nhất là trong bối cảnh ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, họ cũng nhấn mạnh cần phải nghiên cứu để đặt đủ trạm sạc cho người dân. Việc bố trí hạ tầng sạc điện hợp lý và tiện lợi sẽ giúp giảm bớt lo lắng của người dân về việc sử dụng xe điện.

TS. Khương Kim Tạo, nguyên Phó chánh văn phòng Uỷ ban An toàn Giao thông Quốc gia, cho rằng các bộ, ngành cần xem xét kỹ lưỡng khi chuyển đổi các phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch sang xe chạy bằng điện. Việc này liên quan đến ngành Điện và cần đảm bảo cung cấp đủ điện, cũng như quản lý chất lượng các phương tiện chạy bằng điện.

Việc hạn chế phương tiện sử dụng xăng dầu tại Hà Nội là xu thế tất yếu trong lộ trình xây dựng đô thị hiện đại, bền vững. Tuy nhiên, để chính sách này thực sự phát huy hiệu quả, cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ hạ tầng cho đến cơ chế hỗ trợ, cùng sự đồng lòng của người dân. Chính phủ và các cơ quan chức năng cần có các chính sách hỗ trợ phù hợp, như giảm thuế, hỗ trợ tài chính, hoặc đầu tư vào hạ tầng sạc điện.

Khi thực hiện thành công, việc hạn chế phương tiện sử dụng xăng dầu không chỉ mang lại lợi ích cho Hà Nội mà còn là hình mẫu cho các thành phố khác trên cả nước. Điều này sẽ giúp Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu phát triển bền vững, vì môi trường sống an lành cho các thế hệ tương lai.

Tham khảo thêm về chính sách giao thông tại https://www.chinhphu.vn/ và các nguồn thông tin khác để nắm bắt tiến độ và chi tiết về kế hoạch phát triển đô thị xanh tại Hà Nội.

Chuyển đổi sang phương tiện xanh hiện là xu thế không thể đảo ngược trong việc bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Tại buổi tọa đàm “Chuyển đổi giao thông xanh: Xu thế không thể đảo ngược” do Báo Lao động tổ chức, các chuyên gia và nhà quản lý đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuyển đổi từ xe máy chạy xăng sang xe điện.

TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, khẳng định mặc dù xe máy xăng rất tiện lợi, nhưng người dân cần sẵn sàng từ bỏ vì lợi ích của sức khỏe và môi trường. Theo ông, việc chuyển đổi sang xe máy điện không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Ông cũng cho biết Hà Nội đang dự kiến hỗ trợ tài chính trực tiếp để người dân yên tâm chuyển đổi sang xe máy điện.

TS. Khuất Việt Hùng, Chủ tịch HĐQT Metro Hà Nội, cho rằng việc chuyển đổi thói quen sử dụng xe máy chạy xăng sang xe điện là cần thiết và có thể thực hiện được. Ông đưa ra ví dụ về việc cấm nồng độ cồn trước đây và sự thay đổi trong nhận thức của người dân về vấn đề này. Ông Hùng cũng nhấn mạnh rằng việc tổ chức lại giao thông, đặc biệt là giao thông công cộng, là một giải pháp quan trọng để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện.

Các chuyên gia cũng thảo luận về các giải pháp để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện, bao gồm việc phát triển hệ thống tàu điện và hạ tầng kết nối để giúp người dân dễ tiếp cận và gửi xe tại nhiều điểm. Ông Ngô Việt Dũng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội ôtô thể thao Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi phương tiện xanh không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân.

Ông Dũng cũng đề xuất rằng Hà Nội cần tổ chức lại giao thông, bố trí trạm sạc và chỗ đỗ xe phù hợp để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện. Việc này sẽ giúp người dân yên tâm khi sử dụng xe máy điện và giảm thiểu các khó khăn khi chuyển đổi.

Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách quan trọng để loại bỏ dần phương tiện ôtô, xe máy chạy xăng dầu gây ô nhiễm. Hà Nội được yêu cầu thực hiện lộ trình từ ngày 1.7.2026 không còn xe máy dùng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực Vành đai 1. Từ 1.1.2028, hạn chế ôtô cá nhân chạy xăng trong Vành đai 1 và 2. Đến năm 2030, mở rộng áp dụng với toàn bộ phương tiện cá nhân dùng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi Vành đai 3. Với các chính sách và giải pháp đồng bộ, việc chuyển đổi sang phương tiện xanh sẽ giúp bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng, đồng thời góp phần xây dựng một hệ thống giao thông bền vững và hiện đại.

Việc chuyển đổi sang phương tiện xanh không chỉ là một xu thế mà còn là một yêu cầu cấp thiết trong bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Với sự tham gia của các chuyên gia và nhà quản lý, chúng ta có thể hy vọng rằng việc chuyển đổi này sẽ được thực hiện một cách hiệu quả và đồng bộ.