Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có một động thái táo bạo và chưa từng có trong lịch sử khi đến trực tiếp trụ sở Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và công khai đề nghị Chủ tịch Jay Powell giảm lãi suất. Sự kiện này đã gây chú ý lớn và được xem là một diễn biến căng thẳng trong mối quan hệ giữa Nhà Trắng và ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới.

Ông Trump đã đến trụ sở Fed tại Washington và có cuộc gặp gỡ với Chủ tịch Powell, trong đó ông vỗ vai lãnh đạo ngân hàng trung ương và nói: “Tôi thực sự muốn ông giảm lãi suất”. Phản ứng của Powell sau lời đề nghị này, với một nụ cười gượng gạo, cho thấy rằng ông Trump đang công khai thách thức Fed. Đây là một tình huống hiếm có, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng như hiện nay.

Theo nhận định của ông David Wilcox, cựu quan chức Fed và hiện là thành viên tại Viện Peterson, việc một tổng thống Mỹ đến tận trụ sở Fed và trực tiếp đề nghị giảm lãi suất là một việc “cực kỳ hiếm” và chưa từng xảy ra trong những hoàn cảnh tương tự. Sự kiện này đánh dấu một rạn nứt công khai lớn nhất giữa một tổng thống Mỹ và lãnh đạo Fed kể từ khi cơ quan này được trao quyền tự chủ khỏi Chính phủ vào năm 1951.

Không chỉ đề nghị giảm lãi suất, ông Trump cũng công khai chỉ trích Chủ tịch Fed về chi phí cải tạo trụ sở của Ngân hàng trung ương. Ông Trump đã nêu lên con số 3,1 tỷ USD liên quan đến dự án trùng tu tòa nhà Marriner S. Eccles, một số liệu đã bị Chủ tịch Powell bác bỏ. Cuộc đối đầu này giữa ông Trump và Powell đã làm dấy lên lo ngại về tính tự chủ của Fed và khả năng ông Trump có thể can thiệp vào hoạt động của ngân hàng trung ương.

Nhiều quan chức Fed đã bày tỏ lo lắng trước làn sóng tấn công ngày càng gay gắt của ông Trump nhằm vào ngân hàng trung ương này. Họ lo ngại rằng ông Trump có thể lấy lý do dự án sửa chữa vượt dự toán để cách chức Powell. Ông Wilcox nhận định rằng những hành động của ông Trump dường như là một “tính toán khá thô thiển” nhằm tìm cớ để bãi nhiệm Powell.

Ông Daniel Tarullo, giáo sư luật tại Đại học Harvard và cựu Phó Chủ tịch Giám sát của Fed, khẳng định rằng không có dấu hiệu nào cho thấy hành vi sai phạm hay lơ là trách nhiệm ở đây. Những chuyên gia kinh tế dòng chính và các nhà phân tích cũng đã châm biếm những lý lẽ của ông Trump, thậm chí so sánh ông với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan, người nổi tiếng với việc sa thải các lãnh đạo ngân hàng trung ương do bất đồng trong chính sách lãi suất.

Về phần mình, Chủ tịch Powell đã khẳng định rằng ông sẽ không rời vị trí trước thời hạn nhiệm kỳ kết thúc vào tháng 05/2026. Sứ mệnh của Fed và sự ổn định của nền kinh tế quốc gia đang là tâm điểm trong bối cảnh này. Những đòn công kích không ngớt của ông Trump đang gây tổn thương nặng nề đến tinh thần của đội ngũ nhân viên Fed, những người luôn xem mình là người bảo vệ sứ mệnh mà Quốc hội Mỹ phó thác cho Fed.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen dự kiến sẽ có cuộc gặp quan trọng với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Scotland vào ngày 27/7. Cuộc gặp mặt này diễn ra trong bối cảnh nhiều kỳ vọng được đặt vào khả năng hai bên sẽ đạt được một thỏa thuận khung về thương mại trong cuối tuần này.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump tỏ ra thận trọng khi đưa ra dự báo về khả năng đạt được thỏa thuận thương mại với châu Âu, chỉ khoảng 50% hoặc thấp hơn. Ông cho rằng đây là một thỏa thuận lớn và Liên minh châu Âu (EU) có khả năng đạt được điều này. Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và châu Âu trong vài tháng gần đây đã khiến các nhà đầu tư trở nên thận trọng.

Nếu thỏa thuận thương mại được hoàn thiện, nhiều nhà đầu tư có thể sẽ quay lại thị trường. Các nguồn tin từ quan chức và nhà ngoại giao cho biết thỏa thuận có thể bao gồm giảm thuế nhập khẩu về 15% đối với tất cả hàng hóa EU vào Mỹ, trong khi thuế với nhôm và thép sẽ là 50%. Sự lạc quan của nhà đầu tư khi căng thẳng thương mại hạ nhiệt đã giúp thị trường chứng khoán Mỹ liên tiếp lập đỉnh trong tháng này.

Tuy nhiên, hiện tại, các nhà đầu tư vẫn đang quan sát tình hình khi hạn chót 1/8 đang đến gần, khi các nước không đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ sẽ bị áp mức thuế mới. EU hiện đang chịu thuế 10% với toàn bộ hàng hóa vào Mỹ, trong khi thuế với nhôm và thép là 50%, xe hơi và phụ tùng xe hơi là 25%. Các loại thuế của Mỹ hiện tác động đến 380 tỷ euro (420 tỷ USD) hàng hóa châu Âu, tương đương khoảng 70% hàng xuất khẩu của khu vực này.

Hy vọng về một thỏa thuận với châu Âu tăng lên sau khi ông Trump thông báo đạt được thỏa thuận thương mại với Nhật Bản hồi đầu tuần. Dự báo thỏa thuận với châu Âu cũng có thể giảm thuế xe hơi về 15%, và mức thuế đối ứng mới có thể về 15% với toàn bộ hàng hóa châu Âu.

Các nhà đầu tư và chuyên gia đang chờ đợi kết quả của cuộc gặp giữa Chủ tịch EC và Tổng thống Mỹ. Một thỏa thuận thương mại được kỳ vọng sẽ giúp giảm căng thẳng thương mại và mang lại lợi ích cho cả hai bên. Tuy nhiên, với những tuyên bố thận trọng từ Tổng thống Trump, vẫn còn nhiều thách thức cần được vượt qua để đạt được thỏa thuận này.