Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng đã vạch ra những định hướng chiến lược quan trọng nhằm xây dựng một nền khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) thực chất, hiện đại và hội nhập. Các định hướng này không chỉ tập trung vào việc hoàn thiện thể chế, phát triển tài sản trí tuệ, mà còn nhấn mạnh việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Về lĩnh vực bưu chính, một trong những mục tiêu quan trọng là ban hành tiêu chuẩn về dịch vụ bưu chính. Bộ sẽ tiến hành đo lường và công bố công khai chất lượng dịch vụ để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Mục tiêu cuối cùng là chuẩn hóa và nâng cao chất lượng dịch vụ bưu chính, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân và doanh nghiệp.

Trong lĩnh vực viễn thông, Bộ đặt mục tiêu xóa vùng lõm sóng, phủ sóng 5G toàn quốc. Bên cạnh đó, Bộ cũng hướng tới nâng cao chất lượng phủ sóng di động với tốc độ di động đạt 100Mbps, tăng gấp đôi so với 4G, và tốc độ cố định băng rộng 200Mbps. Bộ cũng có kế hoạch cung cấp dịch vụ vệ tinh tầm thấp, mở rộng khả năng kết nối và phủ sóng trên toàn quốc.

Về công nghiệp công nghệ số, ngành công nghiệp này sẽ được xác định là một ngành kinh tế trọng điểm. Bộ sẽ mở rộng phạm vi điều chỉnh sang dữ liệu, nền tảng số, trí tuệ nhân tạo, chip bán dẫn, tài sản số, kinh tế số, và chú trọng tự cường thông qua phát triển doanh nghiệp công nghệ số ‘Make in Vietnam’. Việc này nhằm tạo ra một hệ sinh thái công nghệ số mạnh mẽ, đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Chuyển đổi số là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Bộ. Việc xây dựng và thông qua luật về chuyển đổi số trong kỳ họp thứ 10 vào cuối năm nay là một bước quan trọng. Luật này sẽ xác định vai trò của nhà nước trong thúc đẩy chuyển đổi số, tạo cơ chế quản lý dữ liệu số, khung thể chế cho nền tảng số và dịch vụ số, tài chính cho chuyển đổi số, phát triển nhân lực, kỹ năng số, và quản trị rủi ro trong quá trình chuyển đổi số.

Về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, Bộ sẽ xác định tiêu chuẩn là định hướng phát triển quốc gia, thúc đẩy năng suất, chất lượng và đổi mới. Quy chuẩn sẽ được sử dụng như một hàng rào bảo vệ quốc gia, bảo vệ sức khỏe, môi trường, an ninh, chủ quyền kỹ thuật. Việc này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ mà còn đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng và môi trường.

Bộ cũng sẽ tập trung vào sở hữu trí tuệ, biến các kết quả nghiên cứu thành tài sản trí tuệ để giao dịch được, tạo thị trường khoa học và công nghệ. Chuyển dịch quan trọng nhất của sở hữu trí tuệ là chuyển dịch từ bảo vệ quyền sang tài sản hóa, thương mại hóa và thị trường hóa các kết quả nghiên cứu. Điều này sẽ giúp kích thích hoạt động nghiên cứu và phát triển, cũng như thúc đẩy ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào thực tiễn sản xuất và đời sống.

Về năng lượng nguyên tử, Việt Nam coi phát triển điện hạt nhân là chiến lược quốc gia, là điện xanh và điện nền. Mục tiêu là làm chủ công nghệ hạt nhân, đặc biệt quan tâm đến công nghệ điện hạt nhân thế hệ mới. Việc này không chỉ góp phần vào việc đa dạng hóa nguồn năng lượng mà còn giúp giảm thiểu tác động môi trường của các nguồn năng lượng truyền thống.

Cuối cùng, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng nhấn mạnh vai trò của các Sở Khoa học và Công nghệ, doanh nghiệp công nghệ số và khoa học công nghệ, viện nghiên cứu và trường đại học trong việc triển khai các nhiệm vụ trọng tâm. Sự phối hợp và hợp tác chặt chẽ giữa các bên sẽ là chìa khóa để thúc đẩy phát triển khoa học và công nghệ, tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia và thực hiện thành công các mục tiêu chiến lược đã đề ra.

Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh việc hạn chế sử dụng xe máy xăng để bảo vệ môi trường và đảm bảo an toàn giao thông, nhu cầu về xây dựng và áp dụng hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho môtô, xe máy điện đang trở nên cấp thiết. Theo chỉ thị của Thủ tướng, Hà Nội sẽ thực hiện cấm xe máy xăng trong vành đai 1 từ ngày 1/7/2026, sau đó mở rộng ra vành đai 2 vào năm 2028 và vành đai 3 vào năm 2030, đồng thời hạn chế cả ô tô chạy xăng dầu.

Người tham gia giao thông đang cân nhắc chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện để đáp ứng nhu cầu và quy định mới. Trong nỗ lực này, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia – Bộ Khoa học và Công nghệ đã có những bước tiến quan trọng. Việt Nam đã ban hành 21 tiêu chuẩn và 12 quy chuẩn áp dụng cho môtô, xe máy điện, cùng 12 tiêu chuẩn về trạm, trụ sạc và thiết bị liên quan. Hiện có 20 tiêu chuẩn khác đang được xây dựng và dự kiến ban hành trong năm 2025.

Các tiêu chuẩn đối với môtô, xe máy điện được chia thành ba nhóm chính: tiêu chuẩn an toàn, tiêu chuẩn thử nghiệm pin, ắc quy và tiêu chuẩn về thiết bị điện trên xe. Nhóm tiêu chuẩn an toàn gồm 9 tiêu chuẩn như an toàn khi đâm xe vào cột, các đặc tính kỹ thuật an toàn về vận hành xe, điện, hệ thống tích điện nạp lại được, yêu cầu về đầu nối, bộ nối dẫn điện với nguồn cung cấp bên ngoài, mức tiêu hao năng lượng và đặc tính khi xe chạy trên đường.

Đối với pin và ắc quy, các thử nghiệm phải đáp ứng tiêu chuẩn khác nhau cho hệ thống có công suất lớn (xe hybrid và xe điện nhiên liệu), thiết bị năng lượng cao (xe điện và xe hybrid cắm phích), cùng yêu cầu kỹ thuật về đặc tính an toàn. Các hệ thống ắc quy phải đạt yêu cầu thử nghiệm riêng. Ngoài ra còn có tiêu chuẩn về đặc tính và yêu cầu an toàn của hệ thống pin.

Thiết bị điện trên xe cũng cần phải đáp ứng các tiêu chuẩn về chuyển mạch điện/điện tử, hệ thống dẫn động điện, hiệu suất năng lượng của hệ thống phanh, hiệu suất năng lượng khi sử dụng băng thử kiểu động cơ.

Về trạm sạc, Việt Nam hiện có các tiêu chuẩn về cáp sạc, thiết bị điều khiển và bảo vệ cáp đầu vào dùng cho xe điện, cụm đóng cắt và điều khiển hạ áp, hệ thống lắp đặt điện hạ áp và hệ thống trạm sạc có dây. Dự kiến trong năm nay, sẽ có thêm các tiêu chuẩn mới liên quan đến phích cắm, ổ cắm, đầu nối và ổ nối vào xe điện, hệ thống truyền năng lượng không dây, cùng một số tiêu chuẩn cho hệ thống sạc điện có dây.

Các quy chuẩn hiện hành chủ yếu liên quan đến an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho xe điện cùng các linh kiện như đèn chiếu sáng, gương chiếu hậu, khung xe, vành xe, lốp hơi, động cơ, ắc quy. Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh rằng tiêu chuẩn không chỉ là khuôn khổ kỹ thuật mà còn là công cụ định hướng phát triển công nghệ, sản phẩm, thị trường. Ông ví tiêu chuẩn như công cụ dẫn đường giúp định hướng phát triển.

Luat Giao thông đường bộ 2008 quy định, môtô điện là xe cơ giới hai bánh có công suất động cơ điện lớn hơn 4kW, tốc độ thiết kế lớn hơn 50km/h. Xe máy điện có công suất động cơ điện không lớn hơn 4kW và tốc độ thiết kế không quá 50km/h. Quy chuẩn và tiêu chuẩn là những quy định về chất lượng, kỹ thuật. Tiêu chuẩn là những khuyến nghị tự nguyện áp dụng, trong khi quy chuẩn bắt buộc phải áp dụng theo quy định pháp luật.