Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã chuyển hướng chiến lược trong cuộc thương chiến với các quốc gia châu Á, từ mục tiêu ban đầu là đưa việc làm và sản xuất trở lại Mỹ sang hướng trừng phạt quyết liệt hơn. Chiến lược mới này không chỉ nhằm vào Trung Quốc mà còn bao gồm các quốc gia châu Á khác như Việt Nam, Thái Lan và Ấn Độ, những nơi đã trở thành trung tâm sản xuất điện tử.

Các công ty Mỹ, bao gồm những gã khổng lồ như Apple và Nvidia, có thể phải đối mặt với việc tăng chi phí do những thay đổi trong chính sách thuế quan. Loạt thuế quan mới được áp dụng không chừa bất kỳ nền kinh tế nào, điều này có thể dẫn đến việc các công ty Mỹ phải trả nhiều tiền hơn cho chuỗi cung ứng của họ.

Trước đó, các công ty Mỹ đã trải qua những khó khăn khi chính quyền Trump áp thuế đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu. Nhiều công ty đã chuyển sản xuất sang các quốc gia khác để tránh mức thuế cao hơn. Tuy nhiên, với loạt thuế quan mới, các công ty này có thể phải gánh chịu hậu quả từ việc tăng chi phí.

Không chỉ Trung Quốc, mà còn các quốc gia châu Á khác như Ấn Độ, Việt Nam và Thái Lan cũng đang bị nhắm mục tiêu. Apple, một trong những công ty Mỹ lớn nhất, đã báo cáo thu nhập khổng lồ trong quý trước, nhưng giờ đây tương lai có vẻ bất định hơn. Giám đốc điều hành Tim Cook cho biết thuế quan đã khiến Apple thiệt hại 800 triệu đô la trong quý trước và có thể tăng thêm 1,1 tỷ đô la chi phí cho quý tiếp theo.

Các ngành sản xuất tiên tiến như chất bán dẫn cũng đang gặp khó khăn. Đài Loan, nơi sản xuất hơn một nửa số chip của thế giới, đang phải chịu mức thuế 20%. Chip là xương sống của nền kinh tế Đài Loan, nhưng cũng là trọng tâm trong nỗ lực của Mỹ nhằm giành lợi thế về công nghệ so với Trung Quốc.

Cuộc thương chiến này không chỉ ảnh hưởng đến các công ty Mỹ, mà còn đến các gã khổng lồ thương mại điện tử châu Á và các công ty Mỹ phụ thuộc vào người bán và thị trường Trung Quốc. Việc bãi bỏ quy tắc ‘de minimis’ vốn miễn thuế hải quan cho các bưu kiện dưới 800 đô la cũng có thể ảnh hưởng đến các nhà bán lẻ như Shein và Temu, vốn đang phát triển mạnh mẽ trong thị trường thương mại điện tử.

Tổng thống Trump nói rằng ông đang ủng hộ người Mỹ với những mức thuế này, nhưng trong một thế giới toàn cầu hóa sâu sắc, các công ty và khách hàng Mỹ cũng có thể trở thành nạn nhân. Vẫn tồn tại rất nhiều bất ổn đến nỗi khó có thể biết ai mới thực sự là người chiến thắng trong cuộc thương chiến này.

Thị trường chứng khoán Mỹ đã có một phiên giao dịch đầy biến động và khó khăn vào ngày thứ Sáu, 01/08, khi các nhà đầu tư phải cân nhắc giữa những tín hiệu suy yếu của nền kinh tế và quyết định điều chỉnh thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Kết thúc phiên giao dịch, các chỉ số chính đều ghi nhận mức giảm mạnh.

Chỉ số Dow Jones giảm 542,40 điểm, tương đương 1,23%, xuống còn 43.588,58 điểm. Đây là mức giảm mạnh nhất của chỉ số này kể từ ngày 13/06/2025. Chỉ số S&P 500 cũng giảm 1,60%, xuống còn 6.238,01 điểm, đánh dấu phiên tồi tệ nhất kể từ ngày 21/05/2025. Chỉ số Nasdaq Composite mất 2,24%, còn 20.650,13 điểm, chứng kiến phiên giảm mạnh nhất kể từ ngày 21/04/2025.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm này là báo cáo việc làm tháng 7/2025. Theo đó, nền kinh tế Mỹ chỉ tạo ra thêm 73.000 việc làm trong tháng trước, thấp hơn nhiều so với dự báo tăng 100.000 việc làm từ các chuyên gia kinh tế. Điều này cho thấy thị trường lao động đã suy yếu trong một thời gian.

Nhóm cổ phiếu ngân hàng chịu tác động mạnh do lo ngại về sự chậm lại của nền kinh tế có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng tín dụng. Cổ phiếu của các ngân hàng lớn như JPMorgan Chase, Bank of America và Wells Fargo đều sụt giảm đáng kể.

Những con số này làm tăng khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể hạ lãi suất sớm hơn dự kiến để hỗ trợ nền kinh tế. Hiện tại, thị trường dự báo có xác suất 86% Fed sẽ hạ lãi suất vào tháng 9/2025 sau báo cáo việc làm. Điều này cho thấy một sự đảo ngược so với ngày 30/07, khi mức xác suất này giảm mạnh sau khi Chủ tịch Fed Jerome Powell phát tín hiệu rằng ngân hàng trung ương cần chờ đợi và đánh giá tác động của thuế quan đối với lạm phát trước khi hạ lãi suất.

Ngoài ra, việc Tổng thống Trump áp dụng mức thuế mới dao động từ 10% đến 41% cũng ảnh hưởng đến tâm lý thị trường. Theo Nhà Trắng, hàng hóa được trung chuyển để tránh thuế quan sẽ phải đối mặt với mức thuế bổ sung 40%. Canada, một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, sẽ phải đối mặt với mức thuế quan 35%, tăng so với mức 25% trước đó.

Bên cạnh đó, đợt bán tháo các cổ phiếu công nghệ lớn cũng gây áp lực lên các chỉ số chính vào ngày thứ Sáu. Cổ phiếu Amazon sụt hơn 8% sau khi gã khổng lồ thương mại điện tử đưa ra dự báo thu nhập hoạt động yếu kém cho quý hiện tại. Cổ phiếu Apple cũng mất 2,5%.

Tóm lại, thị trường chứng khoán Mỹ đã trải qua một phiên giao dịch đầy biến động và khó khăn vào ngày thứ Sáu, với các chỉ số chính đều ghi nhận mức giảm mạnh do những lo ngại về nền kinh tế và chính sách thuế quan.

Các thỏa thuận thương mại quốc tế đang trở thành tâm điểm chú ý hơn bao giờ hết trong bối cảnh hiện nay, khi mà Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục đe dọa các quốc gia bằng việc áp thuế quan cao hơn cho đến khi họ đồng ý ký kết các thỏa thuận mới với Mỹ. Tuy nhiên, quá trình đàm phán các thỏa thuận thương mại giữa các quốc gia diễn ra như thế nào và liệu những hành động mạnh mẽ của ông Trump có làm thay đổi cách thức tiến hành các cuộc đàm phán hay không?

Jason Langrish, một nhà đàm phán thương mại kỳ cựu của Canada, cho biết rằng những lời đe dọa áp thuế của ông Trump đã làm xấu đi bầu không khí trong phòng đàm phán. Ông giải thích rằng gần đây, trong thời kỳ chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa bản địa đang gia tăng, các thỏa thuận thương mại đã trở nên mang tính phòng thủ và buộc tội nhiều hơn. Ông Langrish, người đã giúp Canada ký kết các thỏa thuận thương mại với EU và Ấn Độ, cho biết rằng điều này trái ngược với cách thức các thỏa thuận như vậy được đạt được trước đây. Theo truyền thống, các cuộc đàm phán thương mại thường mang tính tích cực vì bạn đang nâng cấp một thỏa thuận vốn đã có hiệu quả giữa hai quốc gia.

Một cựu đàm phán viên thương mại khác, Karl Falkenberg, người đã nhiều năm làm đại diện cho EU trong các cuộc đàm phán, nói rằng ông Trump ‘không chấp nhận luật chơi’. Ông không có ý khen ngợi, nhưng ông Trump chắc chắn sẽ coi đó là một lời khen.

Quá trình đàm phán thương mại thường bắt đầu với việc mỗi bên chỉ định một trưởng đoàn đàm phán. Các nhóm được bố trí cho mỗi bàn đàm phán, có thể bao gồm các vấn đề như thuế quan, quy định, và mua sắm chính phủ. Mỗi bàn đàm phán sẽ có một thành viên phụ trách riêng. Ông Langrish nói rằng sau đó, ‘cuộc đua bắt đầu’, lưu ý rằng các thỏa thuận thường mất nhiều năm để hoàn tất. Đối với ông Falkenberg, một ngày làm việc điển hình trong các cuộc đàm phán gồm một phiên vào buổi sáng và một phiên vào buổi chiều, nhưng ông cho biết đã từng ‘rời văn phòng lúc 5 giờ sáng’.

Mặc dù các bộ phim chính trị truyền hình thường phóng đại các xung đột trong đàm phán, nhưng hầu hết những người trong ngành đều nói rằng công việc thực sự diễn ra âm thầm, trong nhiều giờ thương lượng chiến lược, cả cho và nhận. Wendy Cutler, một cựu nhà đàm phán thương mại của Mỹ, cho biết rằng yếu tố quan trọng nhất trong đàm phán là sự tin tưởng. Bà nói rằng bạn sẽ không bao giờ có được 100% sự tin tưởng, bởi vì mỗi bên đều có các mục tiêu quốc gia riêng. Nhưng nếu bạn cảm thấy có thể chia sẻ không chính thức các đề xuất với phía bên kia, và điều đó sẽ không bị rò rỉ ra báo chí hay lan truyền đến các bên liên quan, thì sẽ dễ dàng hơn để đi đến một kết thúc thành công.

Tuy nhiên, trong khi các yếu tố nội bộ trong phòng đàm phán có vai trò quan trọng, thì những gì đang diễn ra bên ngoài thế giới mới chính là thứ có thể quyết định sự thành – bại của một thỏa thuận. Ông Langrish chỉ ra rằng có những người phản đối một thỏa thuận được ký kết, chẳng hạn như một lĩnh vực kinh tế có thể bị ảnh hưởng tiêu cực, hoặc phe đối lập chính trị trong nước.

Bà Cutler nói thêm rằng điều khiến các nhóm đàm phán của Mỹ gặp khó khăn chính là việc ông Trump muốn họ ký kết các thỏa thuận mới với hầu hết các quốc gia trong một khoảng thời gian rất ngắn. Lời khuyên của bà Cutler dành cho Tổng thống Donald Trump và những người thân cận ông là hãy ngưng sử dụng mạng xã hội, vì việc quá công khai một cuộc đàm phán có thể gây ảnh hưởng đến tiến trình.

Trong khi đó, khi thuế quan của Mỹ dường như liên tục tăng giảm một cách khó hiểu, giới luật sư thương mại trên toàn thế giới đang rất được săn đón.