Các vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tại Việt Nam hiện đang phải đối mặt với nhiều thách thức phát sinh từ các yếu tố an ninh phi truyền thống. Những thách thức này không chỉ dừng lại ở biến đổi khí hậu, dịch bệnh, mà còn bao gồm di cư tự do, buôn bán người, tội phạm và khủng bố. Đây là những vấn đề không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình an ninh, mà còn gây ra những cản trở đáng kể cho sự phát triển bền vững của các cộng đồng DTTS.

Trước hết, biến đổi khí hậu đang gây ra những tác động nghiêm trọng đến đời sống của đồng bào DTTS. Tình trạng thời tiết cực đoan, gia tăng mức độ của các hiện tượng như lũ lụt, hạn hán kéo dài và nắng nóng gay gắt đã ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp, nguồn nước sinh hoạt cũng như môi trường sống của họ. Điều này không chỉ làm gia tăng nguy cơ mất an toàn về thực phẩm, mà còn làm tăng nguy cơ di cư tự do khi người dân tìm kiếm điều kiện sống tốt hơn.

Các dịch bệnh, đặc biệt là trong bối cảnh đại dịch COVID-19 gần đây, đã cho thấy sự dễ bị tổn thương của các cộng đồng DTTS khi hệ thống y tế ở những vùng này thường không được đảm bảo như ở các khu vực thành thị. Sự hạn chế về tiếp cận thông tin, trang thiết bị y tế cũng như sự thiếu hiểu biết về các biện pháp phòng ngừa đã làm tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh, gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và kinh tế của cộng đồng.

Ngoài ra, vấn đề di cư tự do cũng là một thách thức đáng kể. Khi cuộc sống ở vùng cao, vùng sâu trở nên khó khăn hơn do các tác động của biến đổi khí hậu và nghèo đói, nhiều người dân buộc phải rời bỏ quê hương để tìm kiếm cơ hội sống tốt hơn ở các khu vực thành thị hoặc các tỉnh khác. Điều này có thể dẫn đến những hệ lụy về xã hội như mất an sinh xã hội, tăng áp lực lên các dịch vụ công cộng ở nơi đến và nguy cơ bị lừa đảo, buôn bán người.

Buôn bán người và xâm hại tình dục cũng là những vấn đề nhức nhối tại các vùng DTTS. Nạn nhân của buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, thường đến từ những gia đình nghèo và thiếu hiểu biết. Bọn buôn người thường lợi dụng sự nghèo khó và sự thiếu thốn thông tin để lừa đảo và vận chuyển nạn nhân ra nước ngoài, gây ra những hậu quả trầm trọng cho gia đình và cộng đồng.

Nhìn chung, các thách thức an ninh phi truyền thống đang đặt ra những yêu cầu cấp thiết đối với việc xây dựng và thực hiện các chính sách nhằm đảm bảo sự ổn định, an sinh và phát triển bền vững cho các vùng DTTS. Những chính sách này phải thật sự đồng bộ và toàn diện, gắn với đặc thù của từng vùng, nhằm giải quyết tận gốc những nguyên nhân dẫn đến các thách thức này.

Đầu tiên, cần tăng cường hỗ trợ về hạ tầng cơ sở như đường sá, trường học, bệnh viện và hệ thống cung cấp nước sạch. Song song với đó, việc hỗ trợ về kỹ năng sinh kế, sản xuất nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu cũng rất quan trọng. Cần triển khai các chương trình giáo dục, truyền thông nâng cao nhận thức về phòng chống buôn bán người, xâm hại tình dục và các dịch bệnh.

Một yếu tố quan trọng khác là cần phát huy vai trò của người dân và cộng đồng trong việc tham gia xây dựng và thực hiện các chính sách. Điều này không chỉ giúp chính sách phù hợp với thực tiễn và nhu cầu của địa phương, mà còn tăng cường tính tự quản và khả năng ứng phó của cộng đồng trước các thách thức.

Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số hiện nay, cần tận dụng công nghệ thông tin và truyền thông để hỗ trợ cho việc phát triển ở vùng DTTS. Điều này có thể bao gồm việc cung cấp thông tin thị trường, hỗ trợ trực tuyến cho các hoạt động sản xuất kinh doanh, cũng như cung cấp các dịch vụ y tế, giáo dục từ xa.

Tóm lại, việc đảm bảo an sinh, ổn định và phát triển bền vững cho các vùng DTTS là một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết. Thông qua việc thực hiện các chính sách đồng bộ, toàn diện và phù hợp với điều kiện của từng vùng, chúng ta có thể từng bước giải quyết các thách thức an ninh phi truyền thống và nâng cao chất lượng cuộc sống cho đồng bào DTTS.

Chiều ngày 19/7, tỉnh Tuyên Quang đã hứng chịu tình trạng thời tiết xấu khi mưa dông và gió lớn xuất hiện. Tại khu vực cầu Nông Tiến, tình trạng này đã gây ra khó khăn cho việc di chuyển của các phương tiện giao thông. Để đảm bảo an toàn cho người đi xe máy, các tài xế ô tô đã chủ động dàn hàng và giảm tốc độ, tạo điều kiện thuận lợi cho xe máy vượt qua cầu một cách an toàn.

Tình trạng thời tiết xấu này không chỉ gây ra khó khăn cho người dân di chuyển qua khu vực này mà còn ảnh hưởng đến nhiều khu vực khác trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang. Theo thông tin từ Văn phòng Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai tỉnh Tuyên Quang, nhiều địa phương như Minh Xuân, An Tường, Nông Tiến, Thái Sơn, Hàm Yên, Yên Thành, Quang Bình, Bằng Lang, Xuân Giang, Tiên Yên, Đồng Yên… đã xuất hiện dông lốc kèm theo mưa lớn. Điều này đã gây ra tình trạng gãy đổ cây xanh và tốc mái các công trình dân dụng.

Cơ quan chức năng dự báo rằng vùng mây đối lưu đang tiếp tục phát triển và di chuyển, gây ra mưa rào và dông ở nhiều địa phương, cục bộ có nơi mưa to kèm lốc sét. Do đó, người dân tại các xã Tiên Nguyên, Tân Thịnh, Bắc Quang, Hùng An, Bạch Xa… được khuyến cáo cần đề phòng thời tiết xấu. Tình hình thời tiết này đòi hỏi người dân phải tăng cao cảnh giác và chủ động phòng ngừa để giảm thiểu thiệt hại.

Trước tình hình thời tiết nguy hiểm, tỉnh Tuyên Quang đã phát cảnh báo thiên tai nguy hiểm cấp độ 1. Người dân được khuyến cáo tuyệt đối không đi ra ngoài trong thời điểm dông lốc. Thay vào đó, người dân nên tìm chỗ tránh trú an toàn và thực hiện gia cố các công trình để hạn chế thiệt hại. Việc này không chỉ giúp bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân mà còn giúp giảm thiểu những thiệt hại không đáng có do thời tiết xấu gây ra.

Trong bối cảnh tình hình thời tiết xấu diễn biến phức tạp, người dân tại tỉnh Tuyên Quang và các khu vực lân cận cần đặc biệt chú ý đến sự khuyến cáo của cơ quan chức năng. Bằng cách chủ động phòng ngừa và ứng phó kịp thời, người dân có thể giảm thiểu những rủi ro và đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình.

Thông tin về tình hình thời tiết tại Tuyên Quang và các biện pháp phòng ngừa thiên tai đang được cập nhật liên tục. Người dân có thể theo dõi các thông báo mới nhất từ cơ quan chức năng để có thông tin chính xác và đầy đủ.

Viettel, một trong những nhà mạng hàng đầu tại Việt Nam, đang chuẩn bị triển khai một giải pháp công nghệ đột phá để duy trì liên lạc tại các vùng bị cô lập do thiên tai. Theo đó, họ sẽ sử dụng máy bay không người lái (drone) có khả năng phát sóng 4G trong bán kính 6 km. Giải pháp này là một phần trong các phương án mà nhà mạng này chuẩn bị để sẵn sàng cho việc cứu hộ cứu nạn trong trường hợp khẩn cấp.

Drone được trang bị khả năng bay ở độ cao 50-100 m, tạo vùng phủ sóng với bán kính đạt 6 km. Điều này cho phép tiếp cận các khu vực ngập lụt, sạt lở hoặc địa hình đồi núi che chắn trong điều kiện các tuyến đường bị cô lập, xe phát sóng không thể tiếp cận. Mục tiêu chính là đảm bảo thông suốt liên lạc phục vụ công tác tìm kiếm cứu nạn.

Việc sử dụng drone phát sóng đã được Viettel giới thiệu tại triển lãm MWC2025 tại Tây Ban Nha hồi đầu năm. Giải pháp này sử dụng máy bay không người lái có khả năng mang tải 35-45 kg, gắn thiết bị thu phát sóng trên thân, được kết nối với các thiết bị mặt đất bằng hệ thống cáp hybrid siêu nhẹ, dài 100-200 m, tích hợp cả điện và tín hiệu quang.

Khi sử dụng, nguồn điện xoay chiều 380 V lấy từ điện lưới hoặc máy phát điện dưới mặt đất sẽ được chuyển thành điện áp một chiều 1.000 V để truyền tải lên drone. Module chuyển đổi nguồn lắp trên cao giúp cấp nguồn điện liên tục, ổn định duy trì thiết bị bay liên tục trong thời gian dài. Ngoài ra, drone cũng tích hợp pin dự phòng có chức năng đảm bảo hạ cánh khẩn cấp khi mất nguồn xoay chiều dưới đất.

Theo Viettel, giải pháp này cho phép thiết lập dịch vụ trong vòng 1-2 tiếng với drone mang bộ thiết bị phát sóng và ăng-ten lên cao 50-100 m, kết hợp truyền dẫn vệ tinh, cung cấp vùng phủ sóng với bán kính đến 6 km cho dịch vụ 4G. Hệ thống có thể hoạt động trong thời gian dài đến 24 tiếng.

Ngoài ra, nhà mạng này cho biết đã sẵn sàng các phương án dự phòng ắc-quy, máy phát điện để vận hành trạm trong điều kiện bị ảnh hưởng bởi thiên tai. 100 đội ứng cứu thông tin nhà trạm, tuyến cáp được điều động, 150 đội xử lý sự cố thuê bao băng rộng cố định và 30 đội sửa chữa máy phát điện đến hỗ trợ các tỉnh bị ảnh hưởng bởi bão và hoàn lưu.

Trước đó, dưới sự chỉ đạo của Bộ Khoa học và Công nghệ, các nhà mạng đã mở roaming, liên thông sóng viễn thông để người dùng nhà mạng này có thể sử dụng sóng từ nhà mạng khác trong trường hợp một nhà mạng gặp sự cố. Đến ngày 24/7, Viettel cho biết đã mở roaming tại 27 xã ở Nghệ An, đảm bảo cho thuê bao di động trong các khu vực này cơ bản duy trì hoạt động, đáp ứng nhu cầu liên lạc cho công tác cứu hộ, cứu nạn; đồng thời cộng 20.000 đồng vào tài khoản cho 31.000 khách hàng để duy trì liên lạc trong lúc khẩn cấp.

Vụ lật tàu du lịch Vịnh Xanh58 trên vùng biển Quảng Ninh đã gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, đặt ra vấn đề cấp thiết về việc ứng phó hiệu quả hơn với thiên tai và các sự cố do thiên tai gây ra. Tàu Vịnh Xanh58, chở 46 hành khách và 3 thuyền viên, rời bến cảng Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh lúc 12h55 ngày 19/7. Chỉ 35 phút sau, khi gần hang Đầu Gỗ, tàu gặp dông gió lớn, khiến tàu bị lật và tất cả người trên tàu rơi xuống biển. Đến 14h05 cùng ngày, tàu mất kết nối GPS.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, cơn dông chiều 19/7 đã quét rất mạnh từ miền Bắc vào miền Trung do ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục đi qua Bắc Bộ, không phải do ảnh hưởng của bão số 3. Đây là một siêu mây dông hiếm gặp trong khí tượng, rất khó dự báo. Trước đó, Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Quảng Ninh đã có cảnh báo dông lốc, và tàu Vịnh Xanh58 đã rời bến được hơn 30 phút.

Chánh Văn phòng Bộ Văn hóa, Thể thao và sử Du lịch Cao Lê Tuấn Anh nhận định, vụ lật tàu du lịch Vịnh Xanh58 là sự cố thiên tai hi hữu, bất khả kháng và không mong muốn. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng cần phải đánh giá khách quan để không để ảnh hưởng đến sự phát triển chung của ngành du lịch. Ông Cao Lê Tuấn Anh cũng lưu ý không chủ quan, lơ là; sự việc lật tàu Vịnh Xanh58 là sự cảnh tỉnh để các cơ quan chức năng, những người làm trong lĩnh vực du lịch, các chủ tàu, các thuyền viên hoàn chỉnh lại quy trình an toàn. Trong đó, cần phải ban hành quy trình an toàn ngay từ khi xuống tàu.

Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Phạm Văn Thủy cho biết, đối với sự việc này cần phải cảnh báo và khuyến nghị cho các cơ sở kinh doanh du lịch thường xuyên phải bảo đảm an toàn cho du khách. Còn đối với thiên tai, địch họa cần chủ động phòng ngừa và ứng phó kịp thời.

TS Phạm Hà, Chủ tịch LuxGroup, cho rằng vụ lật tàu lần này là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ về nhu cầu cấp thiết phải có một cuộc cách mạng về đăng kiểm, quản lý, cứu hộ trong thời đại 4.0. Ông cũng nhấn mạnh rằng cần phải số hóa, giám sát theo thời gian thực để bảo vệ tính mạng cho du khách. TS. Phạm Hà cũng lưu ý rằng loại tàu vỏ đồng, thiết kế đáy phẳng, lại sử dụng vật liệu nhẹ dễ chìm, kiểu lật úp – nếu tiếp tục đưa vào khai thác sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn. Bởi loại tàu này có phần đáy quá nông, thân tàu nhẹ và dễ bị nung nóng dưới trời nắng gay gắt. Khi đỗ neo lâu ở vị trí cao trên boong để ăn trưa, nếu gặp mưa lớn kèm gió mạnh, tàu rất dễ bị lật.

Trước những sự cố đáng tiếc như vụ lật tàu Vịnh Xanh58, các chuyên gia và cơ quan chức năng đang nỗ lực tìm ra giải pháp để nâng cao hiệu quả ứng phó với thiên tai và đảm bảo an toàn cho du khách. Điều quan trọng là cần phải có những biện pháp cụ thể và kịp thời để khắc phục những tồn tại và hạn chế trong công tác quản lý và phòng ngừa thiên tai.