Hệ thống phòng không tầm ngắn Pantsir của Nga đã khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực phòng thủ không gian, đặc biệt với khả năng đối phó đa dạng các loại mục tiêu từ tên lửa, đạn pháo đến máy bay không người lái (UAV). Mới đây, Tập đoàn quốc phòng Rostec của Nga đã phát triển và bắt đầu cung cấp một loại tên lửa mini mới, mang tên mã TKB-1055, được thiết kế đặc biệt cho hệ thống Pantsir-SMD-E, nhằm nâng cao hiệu quả chống lại các mối đe dọa từ UAV.

Tên lửa TKB-1055 được giới thiệu lần đầu tại Triển lãm Quốc phòng Thế giới 2024 ở Riyadh, Ả Rập Xê Út, và sau đó xuất hiện tại triển lãm Fleet-2024 ở Kronstadt, Nga. Đây là một loại đạn dẫn đường phòng không tầm ngắn, được tối ưu hóa để tiêu diệt các mục tiêu nhỏ như UAV, với tầm bắn tối đa khoảng 7km, so với 20km của tên lửa 57E6-E tiêu chuẩn trên các biến thể Pantsir trước đây. Sự ra đời của TKB-1055 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao khả năng chiến đấu của hệ thống Pantsir.

Điểm nổi bật của TKB-1055 là kích thước nhỏ gọn, cho phép hệ thống Pantsir-SMD-E mang theo số lượng đạn lớn hơn đáng kể, lên đến 48 tên lửa trong một module chiến đấu, so với 12 tên lửa 57E6-E trên các phiên bản cũ. Điều này mang lại lợi thế vượt trội về ‘sức chứa đạn’ (magazine depth), giúp hệ thống đối phó hiệu quả với các cuộc tấn công đồng loạt từ nhiều UAV, một kịch bản ngày càng phổ biến trong chiến tranh hiện đại.

Cùng với tên lửa TKB-1055, Rostec đã giới thiệu biến thể mới của hệ thống Pantsir, được gọi là Pantsir-SMD-E, tại diễn đàn quân sự Army-2024 ở Moscow. Biến thể này được thiết kế đặc biệt để bảo vệ các mục tiêu cố định trước các cuộc tấn công bằng UAV, bao gồm cả các đợt tấn công số lượng lớn. Pantsir-SMD-E được thiết kế như một module chiến đấu độc lập, có thể tích hợp trên nhiều loại khung gầm hoặc lắp đặt cố định.

Hệ thống Pantsir đã chứng minh hiệu quả trong các cuộc xung đột thực tế, đặc biệt tại Trung Đông, nơi Nga, Syria và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất sử dụng nó để bắn hạ rocket, đạn pháo và UAV. Pantsir-SMD-E, với chữ E biểu thị phiên bản xuất khẩu, được Rostec và KBP nhắm đến cả quân đội Nga và thị trường quốc tế. Sự phát triển của TKB-1055 và Pantsir-SMD-E phản ánh xu hướng hiện đại trong tác chiến phòng không: tập trung vào các giải pháp kinh tế và hiệu quả để đối phó với UAV giá rẻ, vốn có thể được triển khai số lượng lớn để áp đảo hệ thống phòng thủ.

Hệ thống Pantsir-SMD-E vẫn giữ cấu trúc xoay với hai radar tích hợp: một để phát hiện và theo dõi mục tiêu, một để điều khiển hỏa lực cho các tên lửa dẫn đường bằng lệnh. Các radar mới được nâng cấp từ kinh nghiệm thực chiến tại Syria, giúp cải thiện khả năng theo dõi và tấn công đồng thời nhiều mục tiêu. Điều này thể hiện sự cam kết của Rostec trong việc liên tục cải tiến và nâng cao hiệu suất của hệ thống phòng không Pantsir.

Trong bối cảnh UAV đang ngày càng được sử dụng rộng rãi trong các cuộc xung đột, việc phát triển các giải pháp phòng thủ hiệu quả như TKB-1055 và Pantsir-SMD-E là rất quan trọng. Những đổi mới này không chỉ giúp nâng cao khả năng phòng thủ của quân đội Nga mà còn mở ra những cơ hội hợp tác quốc tế trong lĩnh vực quốc phòng.

Vệ tinh liên lạc Nahid-2 của Iran đã được phóng thành công vào không gian từ sân bay vũ trụ Vostochny của Nga bằng tên lửa Soyuz, như thông tin đã được xác nhận bởi Truyền hình quốc gia Iran và hãng tin AFP. Vệ tinh này có trọng lượng lên đến 110kg và đại diện cho thành quả của sự nỗ lực không ngừng nghỉ của các kỹ sư Iran trong lĩnh vực vũ trụ.

Nahid-2 không phải là vệ tinh duy nhất được phóng trong sứ mệnh này. Tên lửa đẩy Soyuz-2.1b còn mang vào không gian hai vệ tinh Ionosfera-M số 3 và số 4, cùng với 18 vệ tinh khác do Nga và các quốc gia khác sản xuất. Quá trình phóng diễn ra suôn sẻ trong giai đoạn đầu và được Cơ quan vũ trụ Nga Roscosmos phát trực tiếp. Tuy nhiên, buổi phát trực tiếp đã kết thúc khoảng 10 phút sau khi phóng.

Trước đó, tên lửa Soyuz đã vinh dự được sử dụng để phóng một số vệ tinh của Iran vào không gian, bao gồm cả vệ tinh Khayyam, Pars-1 và Hodhod. Với thiết kế để duy trì trên quỹ đạo trong 5 năm, vệ tinh Nahid-2 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong chương trình không gian của Iran, thể hiện khả năng công nghệ và tham vọng của nước này trong lĩnh vực khám phá vũ trụ.

Phương Tây đã bày tỏ lo ngại về những tiến bộ công nghệ trong chương trình không gian của Iran. Họ cho rằng những phát triển này có thể được sử dụng để nâng cấp kho tên lửa đạn đạo của nước này. Thông tin về vụ phóng vệ tinh Nahid-2 được công bố trước thềm cuộc đàm phán hạt nhân giữa Iran với một số nước châu Âu tại Istanbul, cũng như sau cuộc chiến 12 ngày giữa Iran và Israel vào tháng trước.

Tháng 9 năm ngoái, Iran đã đạt được thành công khi phóng vệ tinh nghiên cứu Chamran-1 vào quỹ đạo bằng tên lửa đẩy Ghaem-100 do lực lượng không gian thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran phát triển. Sự kiện này đã góp phần làm nổi bật những thành tựu của Iran trong lĩnh vực vũ trụ và khẳng định vị thế của nước này trong cộng đồng quốc tế về khám phá không gian.

Trong bối cảnh mối quan tâm quốc tế về chương trình không gian của Iran, việc phóng vệ tinh Nahid-2 không chỉ thể hiện khả năng công nghệ của nước này mà còn mở ra những cơ hội mới cho việc nghiên cứu và ứng dụng trong lĩnh vực vũ trụ. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý đến những thách thức và mối quan ngại mà cộng đồng quốc tế đang đặt ra đối với các hoạt động không gian của Iran.

Hiện tại, Iran tiếp tục khẳng định cam kết phát triển chương trình không gian một cách hòa bình và vì mục đích dân sự, trong khi cộng đồng quốc tế vẫn đang theo dõi chặt chẽ các diễn biến trong lĩnh vực này.