Chiều ngày 15/7, tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đã phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức hội thảo ‘Phát triển nông nghiệp bền vững gắn với bảo vệ môi trường’. Sự kiện này nằm trong khuôn khổ chương trình giám sát chuyên đề của Quốc hội, nhằm tìm kiếm giải pháp cho sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Trước những thách thức về biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, tài nguyên đất nước và đa dạng sinh học đang suy giảm nghiêm trọng, cùng với việc ô nhiễm môi trường nông thôn và khu vực sản xuất nông nghiệp đang gia tăng, các đại biểu tham dự hội thảo đã nhấn mạnh rằng ngành nông nghiệp nước ta cần chuyển đổi mô hình phát triển từ khai thác tối đa sang phát triển hài hòa bền vững. Điều này đòi hỏi sự chuyển đổi từ chú trọng sản lượng sang chú trọng chất lượng, hiệu quả và thân thiện với môi trường.

Phát triển nông nghiệp bền vững không chỉ là yêu cầu tất yếu từ thực tiễn mà còn là trách nhiệm của Việt Nam trong việc thực hiện cam kết quốc tế, đặc biệt là mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Hội thảo là dịp để các nhà quản lý, nhà khoa học, các tổ chức nghiên cứu, đào tạo, doanh nghiệp và cơ quan hoạch định chính sách cùng trao đổi, chia sẻ tri thức thực tiễn và tầm nhìn để kiến tạo một nền nông nghiệp phát triển xanh, sinh thái và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, đã nêu lên những nỗ lực của Học viện trong việc triển khai đào tạo hơn 70 ngành học, trong đó có các ngành mũi nhọn như khoa học, môi trường quản lý đất đai, công nghệ sinh học, phát triển nông thôn bền vững. Giai đoạn 2015-2025, Học viện đã công bố hơn 100 sản phẩm khoa học và công nghệ được cấp văn bằng sở hữu trí tuệ hoặc công nhận tiến bộ kỹ thuật. Nhiều công trình trong số đó hướng tới giảm phát thải, tái tạo tài nguyên, cải thiện môi trường sinh thái.

Ông Nguyễn Quốc Mạnh, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, đề nghị rà soát, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện đồng bộ về sản xuất trồng trọt, bền vững, hữu cơ và sản xuất nông nghiệp sinh thái tuần hoàn, lồng ghép với yếu tố bảo vệ môi trường. Ông cũng đề nghị tham mưu ban hành cơ chế, chính sách ưu đãi cho các doanh nghiệp sản xuất thuốc bảo vệ thực vật sinh học, các chế phẩm hữu cơ, tăng cường đầu tư nghiên cứu, phát triển các tiến bộ kỹ thuật canh tác tiên tiến.

Các đại biểu cũng đề nghị hoàn thiện hành lang pháp lý, đầu tư tài chính xanh, phát triển các cơ sở đào tạo, nghiên cứu để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực nông nghiệp, có những cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp và nông dân thực hiện nông nghiệp xanh.

Ông Trần Mạnh Báo, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn ThaiBinh Seed, cho rằng vấn đề chính không phải là vấn đề kỹ thuật mà chính là vấn đề chính sách để đưa vào cuộc sống. Ông đề nghị quy hoạch vùng sản xuất, đầu tư cơ sở hạ tầng, hướng dẫn cho nông dân tập huấn, liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp.

Phát biểu kết luận Hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh rằng nông nghiệp tuần hoàn không bắt đầu từ đỉnh cao mà từ nền tảng. Muốn phát triển bền vững hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất, không thể chờ hoàn thiện thể chế, ngân sách đủ đầy mới bắt đầu vào việc, phải bắt đầu từ từng hộ nông dân làm được việc nhỏ nhất, từng cán bộ khuyến nông nói bằng ngôn ngữ dễ hiểu nhất, từng trường, viện nghiên cứu giải pháp thiết thực nhất. Sắp tới, Quốc hội tiếp tục ưu tiên sửa đổi, bổ sung các luật liên quan để tháo gỡ rào cản, hỗ trợ đầu tư xanh và tăng cường giám sát thực thi, đảm bảo nền nông nghiệp Việt Nam không chỉ đạt mục tiêu tăng trưởng mà còn góp phần thực hiện tầm nhìn phát triển quốc gia đến năm 2045.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để xây dựng và phát triển các Trung tâm tài chính quốc tế với mô hình chuyên biệt. Những mô hình này sẽ tập trung vào các lĩnh vực có lợi thế cạnh tranh và phù hợp với xu thế toàn cầu. Tại Hội thảo khoa học “Trung tâm tài chính quốc tế – Động lực tăng trưởng cho Việt Nam” do Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh tổ chức, các chuyên gia đã đưa ra những phân tích và đề xuất cụ thể cho sự phát triển của các trung tâm này.

Ba phân khúc được các chuyên gia đánh giá là phù hợp nhất cho các Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam trong giai đoạn đầu bao gồm công nghệ tài chính (fintech), tài chính xanh, và dịch vụ quản lý tài sản cho nhóm khách hàng siêu giàu (HNWIs). Việt Nam hiện đang là thị trường fintech có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) đạt 38% trong giai đoạn 2018-2023. Sự phát triển mạnh mẽ này cho thấy tiềm năng lớn của lĩnh vực fintech tại Việt Nam.

Tuy nhiên, để thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực fintech, việc tạo ra một khu vực công nghệ tài chính đặc thù là cần thiết. Khu vực này cần đi kèm với nền tảng định danh điện tử, dữ liệu mở và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo tài chính. Những yếu tố này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp fintech phát triển và góp phần vào sự tăng trưởng của nền kinh tế.

Về tài chính xanh, Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn trong việc huy động vốn để thực hiện các mục tiêu khí hậu từ nay đến 2040, ước tính lên tới 370 tỷ USD. Để giải quyết thách thức này, các chuyên gia đề xuất việc xây dựng một “Trung tâm tài chính xanh” tại TP. Hồ Chí Minh. Trung tâm này sẽ có chức năng xếp hạng ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị), phát hành và giám sát trái phiếu xanh. Đồng thời, việc ban hành bộ tiêu chuẩn ESG quốc gia sẽ giúp thu hút vốn quốc tế và tránh tình trạng “greenwashing” – một thuật ngữ dùng để mô tả việc các tổ chức hoặc doanh nghiệp cường điệu hóa các hoạt động môi trường của mình.

Lĩnh vực quản lý tài sản cho nhóm khách hàng siêu giàu (HNWIs) cũng được đánh giá là có tiềm năng rất lớn tại Việt Nam. Với hơn 7.100 cá nhân sở hữu tài sản trên 1 triệu USD và hơn 210 người có tài sản từ 30 triệu USD trở lên, nhu cầu quản lý tài sản một cách chuyên nghiệp và bài bản đang ngày càng tăng. Tuy nhiên, để phát triển thị trường này, cần có sự cải cách về các công cụ quản lý và pháp lý. Ngoài ra, việc đẩy mạnh đào tạo chuyên gia theo chuẩn quốc tế sẽ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ và đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

Rút kinh nghiệm từ những mô hình thành công trên thế giới, các chuyên gia cho rằng một Trung tâm tài chính quốc tế không cần thiết phải ôm đồm mọi chức năng. Thay vào đó, nó cần có bản sắc rõ nét và năng lực cạnh tranh khác biệt. Ba phân khúc gồm fintech, tài chính xanh và quản lý tài sản không chỉ phản ánh xu thế tài chính toàn cầu mà còn phù hợp với nhu cầu nội tại và tiềm năng sẵn có của Việt Nam. Việc tập trung vào những lĩnh vực này sẽ giúp Việt Nam xây dựng được các Trung tâm tài chính quốc tế với mô hình chuyên biệt, từ đó trở thành động lực tăng trưởng quan trọng cho nền kinh tế.

Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh là một trong những cơ sở giáo dục hàng đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng. Với sứ mệnh đào tạo và nghiên cứu, trường đã tổ chức thành công Hội thảo khoa học “Trung tâm tài chính quốc tế – Động lực tăng trưởng cho Việt Nam”. Hội thảo là nơi gặp gỡ của các chuyên gia tài chính hàng đầu, các nhà nghiên cứu và sinh viên, nhằm thảo luận về những cơ hội và thách thức trong việc xây dựng và phát triển các Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.