Trong bối cảnh tình hình an ninh tại châu Âu vẫn còn phức tạp, các cường quốc quân sự như Anh, Nhật Bản và Italy đang tăng cường hợp tác để phát triển máy bay tiêm kích thế hệ thứ sáu, Tempest. Dự án đầy tham vọng này được kỳ vọng sẽ trở thành một phần quan trọng trong chiến lược quân sự của NATO, cũng như giúp các nước này duy trì thế trận quân sự mạnh mẽ trong tương lai.

Máy bay tiêm kích Tempest được thiết kế với những tính năng vượt trội, bao gồm khả năng bay siêu thanh, xuyên qua hệ thống phòng không đối phương và tiến hành các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ địch mà không cần tiếp nhiên liệu. Với kích thước lớn hơn các thế hệ trước, Tempest sẽ được trang bị bình nhiên liệu dung tích lớn và hệ thống vũ khí tối tân, bao gồm tên lửa và radar có khả năng xử lý dữ liệu nhanh gấp 10 lần so với các hệ thống hiện tại. Những tính năng này sẽ giúp Tempest trở thành một trong những máy bay tiêm kích mạnh mẽ nhất trên thế giới.

Theo các chuyên gia quân sự, Tempest dự kiến sẽ thay thế dần dòng Eurofighter Typhoon và hỗ trợ các phi đội F-35 trong tương lai. Trong trường hợp xảy ra xung đột với Nga, Tempest có thể nhanh chóng cất cánh từ các sân bay tại Anh, thực hiện nhiệm vụ phá hủy hệ thống phòng không và căn cứ không quân quan trọng của đối phương, sau đó hỗ trợ bộ binh với kho vũ khí phong phú gấp đôi F-35. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của Tempest trong chiến lược quân sự của Anh và các đồng minh.

Dự án Tempest được triển khai trong khuôn khổ chương trình hợp tác quốc tế GCAP (Global Combat Air Programme), với mục tiêu đưa máy bay vào biên chế từ năm 2035. GCAP là sự kết hợp giữa dự án Tempest của Anh và chương trình Mitsubishi FX của Nhật. Theo thỏa thuận được ký vào cuối năm 2022, Nhật Bản sẽ đầu tư 4 tỷ yên, trong khi Anh cam kết 2 tỷ bảng cho đến năm 2025. Sự hợp tác này không chỉ giúp giảm thiểu chi phí phát triển mà còn giúp các nước tham gia chia sẻ công nghệ và kinh nghiệm.

Không chỉ dừng lại ở đó, dự án này cũng được xem là đối trọng trực tiếp với chương trình FCAS (Future Combat Air System) do Pháp, Đức và Tây Ban Nha phát triển. Trụ sở chính của GCAP đặt tại Anh, quy tụ 2.800 chuyên gia và khoảng 600 tổ chức tham gia. Một mô hình thử nghiệm với thiết kế khí động học tiên tiến đã được giới thiệu tại Triển lãm Hàng không Farnborough hồi tháng 7/2024. Điều này cho thấy sự tiến triển nhanh chóng của dự án và kỳ vọng lớn của các nước tham gia.

Mục tiêu của chương trình không chỉ là thay thế các dòng máy bay đã cũ mà còn nhằm đối phó với các dòng tiêm kích thế hệ mới như Su-57 của Nga và J-20 của Trung Quốc, những mẫu máy bay đã được trang bị công nghệ tàng hình và tốc độ siêu vượt âm. Việc phát triển Tempest và các chương trình tương tự sẽ giúp các nước tham gia duy trì thế trận quân sự mạnh mẽ và đảm bảo an ninh cho khu vực.

Thông tin về dự án Tempest và chương trình GCAP có thể được tìm hiểu thêm tại các nguồn tin cậy như chính phủ Anh và các trang web quân sự hàng đầu. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc phát triển sức mạnh quân sự của các nước tham gia và đảm bảo an ninh cho khu vực cũng như toàn thế giới.

Trung Quốc đã chính thức giới thiệu một hệ thống vũ khí laser phòng không mới, OW5-A50, được thiết kế để tiêu diệt máy bay không người lái (UAV) với chi phí thấp và tính cơ động cao. Tập đoàn quốc phòng quốc doanh NORINCO của Trung Quốc đã trình làng hệ thống này trong một video quảng bá, nhằm mục đích xuất khẩu sang các thị trường tại Trung Đông và châu Phi.

Hệ thống OW5-A50 được gắn trên khung xe tải hạng nặng 8×8, cho phép nó di chuyển linh hoạt và hoạt động trên nhiều địa hình khác nhau. Điểm nổi bật của hệ thống này là khả năng hoạt động độc lập với nguồn phát riêng và hệ thống điều khiển tích hợp, giúp nó có thể triển khai nhanh chóng mà không cần phụ thuộc vào nguồn điện ngoài.

OW5-A50 sở hữu công suất laser lên tới 50kW, cho phép nó tiêu diệt UAV ở nhiều độ cao và khoảng cách khác nhau. Đây là một phần trong nỗ lực của Trung Quốc nhằm đối phó với xu hướng tấn công bằng UAV ngày càng gia tăng. Các chuyên gia quốc phòng nhận định OW5-A50 là một giải pháp hiệu quả để chống lại các cuộc tấn công quy mô lớn từ đàn UAV và tên lửa hành trình.

So với các hệ thống tương tự như Iron Beam của Israel, OW5-A50 có ưu thế về chi phí vận hành. Trong khi mỗi phát bắn của Iron Beam tiêu tốn khoảng 2,5 USD, OW5-A50 được cho là còn tiết kiệm hơn nhờ khả năng hoạt động hoàn toàn độc lập và không cần tiếp năng lượng ngoài. Điều này khiến OW5-A50 trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các quốc gia muốn tăng cường khả năng phòng không của mình.

Trung Quốc đã mang OW5-A50 tới các triển lãm quốc phòng lớn tại Ả rập Xê út, Qatar và Ai Cập trong năm 2024, trong nỗ lực mở rộng xuất khẩu vũ khí công nghệ cao. NORINCO kỳ vọng OW5-A50 sẽ là công nghệ chủ lực giúp củng cố vị thế của nước này trong lĩnh vực phòng không hiện đại.

Việc Trung Quốc đẩy mạnh xuất khẩu vũ khí công nghệ cao như OW5-A50 cũng phản ánh sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong thị trường vũ khí toàn cầu. Các quốc gia đang tìm kiếm các giải pháp phòng không tiên tiến để đối phó với những mối đe dọa mới nổi, và OW5-A50 của Trung Quốc đang nổi lên như một ứng viên tiềm năng.

Chiến lược sử dụng máy bay không người lái (UAV) của Nga trong cuộc xung đột với Ukraine đã trải qua một quá trình chuyển đổi đáng kể. Từ việc ban đầu phụ thuộc vào UAV Shahed do Iran sản xuất, Nga đã tiến hành cải tiến và phát triển phiên bản UAV của riêng họ, được gọi là Geran, với những tính năng nguy hiểm hơn.

Quá trình cải tiến UAV của Nga bắt đầu từ năm 2022, khi Moscow triển khai UAV Shahed-131 và Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công các mục tiêu ở Ukraine. Tuy nhiên, đến năm 2023, Nga đã chuyển sang sản xuất các phiên bản UAV cải tiến của mình là Geran-1 và Geran-2, với hình dáng tương tự như UAV của Iran. UAV Geran có khả năng bay xa khoảng 2.500km và đạt tốc độ 180 km/h.

Các chuyên gia cho rằng, Nga đã thực hiện nhiều cải tiến để tăng cường sức hủy diệt của các UAV, bao gồm nâng cấp hệ thống dẫn đường và tăng sức công phá của đầu đạn. Một trong những nâng cấp quan trọng của UAV Geran là hệ thống dẫn đường. Các phiên bản UAV đầu tiên sử dụng ăng-ten mẫu thu có kiểm soát (CRPA) 4 phần tử kết hợp với hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GNSS). Tuy nhiên, khi năng lực tác chiến điện tử của Ukraine trở nên hiệu quả hơn, Nga đã trang bị cho các mẫu UAV mới ăng-ten CRPA 8 hoặc 16 phần tử kết hợp hệ thống Kometa.

Nga cũng đã trang bị cho các phiên bản mới hơn của UAV Geran bộ phát vô tuyến để điều khiển từ xa hoặc các modem 3G/LTE kết nối với mạng di động địa phương, tăng khả năng dự phòng dẫn đường và cho phép truyền dữ liệu đo từ xa và qua video. Bên cạnh những cải tiến về UAV tấn công, Nga còn đẩy mạnh việc sử dụng UAV mồi nhử.

Vào năm 2024, Moscow bắt đầu áp dụng rộng rãi chiến thuật mới nhằm áp đảo hệ thống phòng không Ukraine bằng cách phóng các UAV mồi nhử tầm xa như Parodya và Gerbera. Các UAV mồi nhử có giá khoảng 10.000 USD/chiếc, rẻ hơn UAV Geran tới 10 lần. Chúng thường được chế tạo từ nhựa và gỗ dán giá rẻ cũng như nặng chưa đến 20kg. Tầm hoạt động của UAV mồi nhử cũng ngắn hơn, vào khoảng 600km.

Chuyên gia Jacob Parakilas tại tổ chức RAND châu Âu ở Cambridge nhận định, Gerbera là UAV mồi nhử hiệu quả nhờ chi phí rẻ, thiết kế đơn giản, nhưng lại bay theo các tuyến đường tương tự cũng như tạo ra những tín hiệu điện tử và radar tương tự như một UAV tấn công. Tuy nhiên, mối đe dọa từ UAV Nga đối với Ukraine có thể sớm gia tăng, khi Moscow tăng cường sản xuất tại các trung tâm chính ở Yelabuga và Izhevsk.

Nga đang cho xuất xưởng hơn 5.000 UAV tầm xa mỗi tháng, bao gồm UAV tấn công kiểu Shahed và UAV mồi nhử. Tờ Forbes trích dẫn thông tin tình báo quân sự của Ukraine cho hay, tính đến tháng 5, sản lượng của Nga vào khoảng 2.700 UAV tấn công Geran và 2.500 UAV mồi nhử Gerbera mỗi tháng. Các con số này đánh dấu mức tăng gần gấp 5 lần kể từ mùa hè năm 2024.

Theo báo cáo hồi tháng 2 của Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Nga đã và đang phát triển mẫu UAV Geran3 có tốc độ bay nhanh hơn nhờ thay thế động cơ piston bằng động cơ phản lực. Chuyên gia quân sự Parakilas cho rằng, UAV Geran3 cũng có thể được nâng cấp hệ thống điện tử bền bỉ hơn và liên kết dữ liệu hai chiều, từ đó cho phép người vận hành phản ứng theo thời gian thực và tấn công các mục tiêu di động.

Tuy nhiên, ông Parakilas nhấn mạnh, những bước nâng cấp như trên sẽ gây tốn kém. Đồng quan điểm, nhà phân tích quốc phòng David Sharp tại Israel cho hay, ứng dụng nhiều cải tiến sẽ khiến chi phí sản xuất UAV trở nên đắt đỏ hơn và từ đó ảnh hưởng đến việc sản xuất hàng loạt.