Nghiên cứu khoa học – Dautuxaydung.com https://dautuxaydung.com Tue, 07 Oct 2025 21:17:32 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/news/2025/08/dautuxaydung.svg Nghiên cứu khoa học – Dautuxaydung.com https://dautuxaydung.com 32 32 Phát triển nguồn nhân lực khoa học công nghệ để Việt Nam hội nhập quốc tế https://dautuxaydung.com/phat-trien-nguon-nhan-luc-khoa-hoc-cong-nghe-de-viet-nam-hoi-nhap-quoc-te/ Tue, 07 Oct 2025 21:17:29 +0000 https://dautuxaydung.com/phat-trien-nguon-nhan-luc-khoa-hoc-cong-nghe-de-viet-nam-hoi-nhap-quoc-te/

Phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ (KH&CN) đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế – xã hội, đặc biệt trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ. Việt Nam đã có những nỗ lực đáng kể nhằm nâng cao chất lượng và số lượng nguồn nhân lực KH&CN, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết để đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế.

Phát triển kinh tế Bắc Ninh trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo
Phát triển kinh tế Bắc Ninh trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo

Thực trạng phát triển nguồn nhân lực KH&CN ở Việt Nam cho thấy một số thành tựu đáng kể. Số lượng nhân lực nghiên cứu và phát triển (R&D) đã tăng đều đặn qua các năm, từ khoảng 112.583 người vào năm 2018 lên 197.887 người vào năm 2021. Đội ngũ nhà khoa học có trình độ cao cũng gia tăng, với số lượng cán bộ có trình độ sau đại học trong lĩnh vực KH&CN tăng đáng kể. Điều này cho thấy sự quan tâm và đầu tư của đất nước vào lĩnh vực KH&CN đã mang lại kết quả tích cực.

Phát triển kinh tế tư nhân trong giai đoạn mới - Phát huy vai trò của chuyển đổi số trong doanh nghiệp
Phát triển kinh tế tư nhân trong giai đoạn mới – Phát huy vai trò của chuyển đổi số trong doanh nghiệp

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, vẫn còn một số hạn chế và thách thức cần được giải quyết. Tỷ lệ nhân lực R&D trên dân số còn thấp, chỉ đạt khoảng 8-9 người trên một vạn dân vào năm 2023. Năng suất lao động chưa cao, với năng suất lao động năm 2024 ước đạt khoảng 218 triệu đồng/lao động. Hơn nữa, khoảng cách giữa đào tạo và yêu cầu thực tiễn vẫn còn lớn, với nhiều doanh nghiệp phản ánh rằng sinh viên mới tốt nghiệp thường cần đào tạo lại để đáp ứng yêu cầu công việc. Điều này cho thấy cần có sự đổi mới trong đào tạo và phát triển nhân lực KH&CN để đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động và yêu cầu phát triển của đất nước.

Để thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực KH&CN, cần thực hiện một số giải pháp đồng bộ. Trước hết, cần đổi mới mạnh mẽ đào tạo và phát triển nhân lực KH&CN, bao gồm việc cập nhật chương trình đào tạo, tăng cường thực hành và gắn kết giữa nhà trường, viện nghiên cứu và doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp nâng cao chất lượng đào tạo và giảm khoảng cách giữa đào tạo và yêu cầu thực tiễn.

Thứ hai, cần hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút và trọng dụng nhân tài, bao gồm việc xây dựng thang lương, phụ cấp đặc thù và cạnh tranh. Điều này sẽ giúp thu hút và giữ chân những người tài năng trong lĩnh vực KH&CN.

Thứ ba, cần tăng cường đầu tư và đa dạng hóa nguồn lực tài chính cho phát triển nhân lực KH&CN, bao gồm việc phấn đấu đạt mức 1% GDP trong ngắn hạn và hướng tới 2% trong dài hạn. Đầu tư adequate cho KH&CN sẽ tạo điều kiện cho việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Cuối cùng, cần xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo, bao gồm việc thay đổi cách đánh giá, tạo không gian cho thử nghiệm và thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Văn hóa đổi mới sáng tạo sẽ tạo điều kiện cho việc phát triển và ứng dụng các kết quả nghiên cứu KH&CN vào thực tiễn sản xuất và đời sống.

Kết luận, phát triển nguồn nhân lực KH&CN là một nhiệm vụ quan trọng trong việc thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam. Với những nỗ lực và giải pháp quyết liệt, Việt Nam có thể xây dựng một đội ngũ nhân lực KH&CN chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế. Để biết thêm thông tin về các chính sách và hoạt động phát triển nguồn nhân lực KH&CN tại Việt Nam, có thể tham khảo thêm tại https://www.most.gov.vn/ và các nguồn tin cậy khác.

]]>
Phát hiện 5 quy tắc cơ bản chi phối cấu trúc và hành vi của tế bào cơ thể https://dautuxaydung.com/phat-hien-5-quy-tac-co-ban-chi-phoi-cau-truc-va-hanh-vi-cua-te-bao-co-the/ Tue, 07 Oct 2025 12:33:11 +0000 https://dautuxaydung.com/phat-hien-5-quy-tac-co-ban-chi-phoi-cau-truc-va-hanh-vi-cua-te-bao-co-the/

Một khám phá quan trọng về cách cơ thể duy trì cấu trúc phức tạp của các mô đã được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu và Điều trị Ung thư Helen F. Graham của ChristianaCare và Đại học Delaware. Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí khoa học Biology of the Cell cho thấy chỉ cần năm quy tắc cơ bản có thể giải thích cách cơ thể duy trì cấu trúc của các mô như ruột kết, ngay cả khi các tế bào liên tục chết và được thay thế.

“This may be the biological version of a blueprint,” said Bruce Boman, M.D., Ph.D. (right), with Gary Schleiniger.
“This may be the biological version of a blueprint,” said Bruce Boman, M.D., Ph.D. (right), with Gary Schleiniger.

Đây là kết quả của hơn 15 năm hợp tác giữa các nhà toán học và các nhà sinh học ung thư để tìm ra các quy tắc chi phối cấu trúc mô và hành vi của tế bào. Nghiên cứu này có thể là bước đầu tiên trong việc tìm ra ‘bản thiết kế’ của cơ thể, tương tự như mã di truyền giải thích cách gen hoạt động.

Computer-generated image showing how cells in the human colon renew and organize over time, based on mathematical modeling.
Computer-generated image showing how cells in the human colon renew and organize over time, based on mathematical modeling.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng mô hình toán học để mô phỏng hành vi của tế bào và xác định năm quy tắc cốt lõi chi phối cấu trúc và hành vi của tế bào. Những quy tắc này bao gồm thời điểm phân chia tế bào, thứ tự phân chia tế bào, hướng phân chia và di chuyển của tế bào, số lần phân chia của tế bào và thời gian sống của tế bào trước khi chết.

Những quy tắc này hoạt động cùng nhau như một ‘kịch bản’ để kiểm soát vị trí của tế bào, thời điểm phân chia và thời gian tồn tại, giúp các mô hoạt động và duy trì cấu trúc một cách chính xác. Các nhà nghiên cứu tin rằng những quy tắc này có thể áp dụng cho nhiều loại mô khác nhau trên cơ thể, bao gồm da, gan, não và hơn thế nữa.

Việc tìm ra ‘mã mô’ này có thể giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về cách mô chữa lành sau chấn thương, cách các dị tật bẩm sinh xảy ra và cách các bệnh như ung thư phát triển khi mã này bị gián đoạn. Nghiên cứu này cũng có ý nghĩa quan trọng đối với dự án Atlas Tế bào Con người, một hợp tác khoa học toàn cầu nhằm lập bản đồ mọi loại tế bào trong cơ thể con người.

Trong tương lai, nhóm nghiên cứu sẽ kiểm tra các dự đoán của mô hình một cách thử nghiệm, hoàn thiện mô hình với dữ liệu bổ sung và khám phá liên quan đến sinh học ung thư, đặc biệt là cách các gián đoạn của mã mô có thể dẫn đến sự phát triển của khối u hoặc di căn.

]]>
Tận dụng cơ hội từ Nghị quyết để đổi mới nghiên cứu khoa học https://dautuxaydung.com/tan-dung-co-hoi-tu-nghi-quyet-de-doi-moi-nghien-cuu-khoa-hoc/ Fri, 03 Oct 2025 19:16:54 +0000 https://dautuxaydung.com/tan-dung-co-hoi-tu-nghi-quyet-de-doi-moi-nghien-cuu-khoa-hoc/

Nghị quyết số 57/NQ-TW đã mở ra những cơ hội lớn cho các tổ chức nghiên cứu khoa học tại Việt Nam. Theo Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Đình Đức, nguyên Chủ tịch Hội đồng Trường đại học Công nghệ, Đại học quốc gia, nghị quyết này mang đến bốn cơ hội chính. Thứ nhất, thúc đẩy tái cấu trúc và nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu theo hướng gắn kết với thực tiễn và nhu cầu phát triển đất nước. Thứ hai, tạo ra cơ hội hợp tác công-tư và liên kết quốc tế trong chuyển giao công nghệ theo mô hình ‘liên kết ba nhà’: Nhà nước-Nhà khoa học-Doanh nghiệp. Thứ ba, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động nghiên cứu, quản lý và kết nối tri thức. Thứ tư, tạo cú hích nâng cao chất lượng đội ngũ nghiên cứu, xây dựng môi trường học thuật sáng tạo.

Ngay sau khi Nghị quyết ban hành, các tổ chức nghiên cứu đã có những hành động cụ thể để đưa nghị quyết vào cuộc sống. Trường đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội đã có những điều chỉnh quan trọng để phù hợp với xu thế phát triển và đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tập trung vào các hướng nghiên cứu có tính ứng dụng cao. Các cơ sở nghiên cứu thuộc các đơn vị nhà nước và khu vực tư nhân đã quan tâm phát triển những sản phẩm, giải pháp có tính thực tiễn và khả năng ứng dụng cao.

Tuy nhiên, nhiều lĩnh vực tiềm năng vẫn chưa được đầu tư nghiên cứu để phát huy lợi thế, tận dụng các cơ hội từ Nghị quyết số 57-NQ/TW. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Quyền, Phó Viện trưởng Viện Sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cho rằng Việt Nam có lợi thế lớn về đa dạng sinh học và nguồn vi sinh vật bản địa, nhưng ứng dụng công nghệ vi sinh vào cuộc sống vẫn còn hạn chế.

Để hiện thực hóa các chủ trương, cần tăng cường liên kết ‘Nhà nước-Nhà Khoa học-Doanh nghiệp-Cộng đồng’ trong hoạt động khoa học, công nghệ. Các viện nghiên cứu, trường đại học, trung tâm đổi mới sáng tạo cần trở thành mắt xích quan trọng trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Đình Đức cho rằng các cơ sở đào tạo, tổ chức nghiên cứu cần xác định rõ vai trò cốt lõi để thật sự trở thành trung tâm sáng tạo, nơi sản sinh tri thức và chuyển hóa tri thức thành công nghệ, thành sản phẩm.

Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Chủ tịch Điều hành Tập đoàn CMC, đề xuất thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo của Hà Nội, đặt tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, theo mô hình đầu tư công-quản trị tư. Trung tâm này sẽ là đầu mối chiến lược kết nối các nguồn lực R&D, đào tạo nhân lực, chuyển giao công nghệ, hình thành các vườn ươm, tổ chức hoạt động khởi nghiệp, vận hành sàn giao dịch công nghệ và tạo ra không gian mở, thúc đẩy các sản phẩm ‘Make in Vietnam’ từ ý tưởng đến thương mại hóa.

Một số nhà khoa học chỉ ra nguyên nhân khiến đóng góp của khoa học công nghệ đối với phát triển kinh tế xã hội còn hạn chế là các đề tài nghiên cứu được xây dựng với thời gian thực hiện ngắn, không đủ giải quyết các bài toán khoa học-công nghệ mang tính nền tảng hoặc chiến lược; thiếu cơ chế tài trợ trung và dài hạn, khiến các nhóm nghiên cứu khó theo đuổi các hướng đi bền vững, có khả năng tạo ra đột phá công nghệ thật sự; còn thiếu các chương trình chuyển giao hiệu quả.

]]>
Viện Công nghệ số: Tiên phong nghiên cứu chính sách và tiêu chuẩn cho chuyển đổi số https://dautuxaydung.com/vien-cong-nghe-so-tien-phong-nghien-cuu-chinh-sach-va-tieu-chuan-cho-chuyen-doi-so/ Mon, 22 Sep 2025 02:37:46 +0000 https://dautuxaydung.com/vien-cong-nghe-so-tien-phong-nghien-cuu-chinh-sach-va-tieu-chuan-cho-chuyen-doi-so/

Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia đang đặt mục tiêu trở thành một trong những đơn vị nghiên cứu hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ số và chuyển đổi số. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Viện cũng đang hướng tới xây dựng một hệ thống tiêu chuẩn về trí tuệ nhân tạo, một lĩnh vực đang định hình tương lai công nghệ toàn cầu.

Mục tiêu của Viện được công bố tại Đại hội Chi bộ lần thứ V, nhiệm kỳ 2025-2030, diễn ra vào ngày 10/7. Trong nhiệm kỳ vừa qua, Viện đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể, bao gồm việc triển khai 106 đề tài và nhiệm vụ khoa học công nghệ trong các lĩnh vực mũi nhọn như công nghệ số, giải pháp số, mô hình chuyển đổi số, cùng cơ chế chính sách phát triển công nghiệp phần mềm và nội dung số.

Nhiều kết quả nghiên cứu của Viện đã được trình Bộ và Chính phủ, làm cơ sở đề xuất chính sách thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia. Ngoài ra, Viện cũng đã dành nguồn lực nghiên cứu chính sách quản lý trí tuệ nhân tạo và xây dựng hệ thống tiêu chuẩn cho công nghệ này, nhằm phục vụ việc quản lý, phát triển và ứng dụng AI.

Trong thời gian tới, Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia sẽ tiếp tục huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực phục vụ nghiên cứu, tư vấn và triển khai. Viện cũng sẽ đẩy mạnh ứng dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn, phát triển đội ngũ cán bộ trình độ cao, và tăng cường hợp tác trong nước và quốc tế để có thể đạt được mục tiêu đề ra.

Việc Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia tập trung vào xây dựng hệ thống tiêu chuẩn về trí tuệ nhân tạo cho thấy sự nhận thức rõ ràng về tầm quan trọng của lĩnh vực này. Trí tuệ nhân tạo đang ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong nhiều ngành công nghiệp và lĩnh vực khác nhau, và việc xây dựng tiêu chuẩn sẽ giúp đảm bảo sự phát triển và ứng dụng AI một cách an toàn và có trách nhiệm.

]]>
Ngày hội Khoa học Mùa hè: NIEHS tôn vinh nghiên cứu sức khỏe môi trường https://dautuxaydung.com/ngay-hoi-khoa-hoc-mua-he-niehs-ton-vinh-nghien-cuu-suc-khoe-moi-truong/ Sun, 21 Sep 2025 15:46:59 +0000 https://dautuxaydung.com/ngay-hoi-khoa-hoc-mua-he-niehs-ton-vinh-nghien-cuu-suc-khoe-moi-truong/

Trong nỗ lực thúc đẩy nghiên cứu và nâng cao nhận thức về sức khỏe môi trường, Viện nghiên cứu sức khỏe môi trường đã tổ chức một sự kiện đặc biệt nhằm giới thiệu các công trình nghiên cứu đang thực hiện. Sự kiện này không chỉ là cơ hội để các nhà nghiên cứu trình bày các bài viết khoa học của mình mà còn là dịp để thể hiện sự cống hiến và đóng góp của họ trong lĩnh vực này.

Grantee Research
Grantee Research

Thông qua các áp phích trưng bày, hình ảnh của con người và các quan hệ đối tác được thể hiện rõ ràng. Đây là minh chứng cho sự hợp tác chặt chẽ giữa viện và các đối tác trên nhiều lĩnh vực, từ y tế công cộng đến bảo vệ môi trường. Sự kiện này đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sự gắn kết và tạo điều kiện cho việc chia sẻ kinh nghiệm, cũng như mở rộng quan hệ hợp tác trong tương lai.

Fellows Award for Research Excellence FARE 2026 - a trophy surrounded by plants
Fellows Award for Research Excellence FARE 2026 – a trophy surrounded by plants

Các nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu sức khỏe môi trường đã thực hiện nhiều công trình nghiên cứu quan trọng, góp phần vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo vệ môi trường. Những công trình này không chỉ được công nhận trong nước mà còn đạt được sự công nhận từ cộng đồng quốc tế. Điều này cho thấy sự uy tín và chuyên môn cao của viện trong lĩnh vực sức khỏe môi trường.

WTP trainees learn how to decontaminate full-body PPE.
WTP trainees learn how to decontaminate full-body PPE.

Thông qua sự kiện này, Viện nghiên cứu sức khỏe môi trường hy vọng sẽ tiếp tục nhận được sự ủng hộ và hợp tác từ các đối tác. Đồng thời, viện cũng muốn truyền tải thông điệp về tầm quan trọng của sức khỏe môi trường và vai trò của mỗi cá nhân trong việc bảo vệ môi trường.

Để biết thêm thông tin về Viện nghiên cứu sức khỏe môi trường và các hoạt động của họ, vui lòng truy cập https://www.example.com. Tại đây, bạn sẽ tìm thấy thông tin chi tiết về các công trình nghiên cứu, cũng như các hoạt động và sự kiện sắp tới của viện.

In-House Research
In-House Research
]]>
UCLA đối mặt nguy cơ khủng hoảng nghiên cứu vì mất vốn liên bang https://dautuxaydung.com/ucla-doi-mat-nguy-co-khung-hoang-nghien-cuu-vi-mat-von-lien-bang/ Mon, 08 Sep 2025 17:16:49 +0000 https://dautuxaydung.com/ucla-doi-mat-nguy-co-khung-hoang-nghien-cuu-vi-mat-von-lien-bang/

Trong một thông điệp gần đây, Tổng thống Đại học California, Los Angeles (UCLA) Julio Frenk đã lên tiếng về việc trường nhận được thông báo từ chính phủ liên bang rằng họ sẽ tạm dừng một số nguồn tài trợ nghiên cứu. Quyết định này không chỉ gây ảnh hưởng đến các nhà nghiên cứu phụ thuộc vào các khoản tài trợ quan trọng mà còn ảnh hưởng đến người dân Mỹ trên toàn quốc, những người mà cuộc sống, sức khỏe và tương lai phụ thuộc vào nghiên cứu đột phá mà UCLA thực hiện.

Ông Frenk đã chia sẻ một câu chuyện cảm động về Tiến sĩ Abbas Ardehali, một giáo sư tại UCLA, người đã thực hiện ca cấy ghép phổi đầu tiên sử dụng Hệ thống chăm sóc Organ. Công trình này giúp giữ phổi sống sót bên ngoài cơ thể trong khi chờ cấy ghép. Công việc của Tiến sĩ Ardehali đã thay đổi tương lai của y học cấy ghép và cứu sống hàng ngàn người Mỹ. Câu chuyện này là minh chứng cho tác động tích cực của các nghiên cứu được thực hiện tại UCLA.

UCLA nhận được tài trợ từ các cơ quan chính phủ liên bang như Quỹ Khoa học Quốc gia (NSF) và Viện Y tế Quốc gia (NIH) để thực hiện các nghiên cứu mang tính đột phá. Những nghiên cứu này không chỉ dừng lại trong các phòng thí nghiệm hoặc giảng đường mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống thực của người dân trên toàn quốc. Các nhà nghiên cứu tại UCLA cạnh tranh gay gắt để có được những khoản tài trợ này và cam kết sử dụng chúng để mang lại lợi ích cho xã hội.

Ông Frenk nhấn mạnh rằng quyết định của chính phủ liên bang về việc ngừng tài trợ nghiên cứu là rất đáng thất vọng và có thể ảnh hưởng đến hàng trăm khoản tài trợ. Điều này sẽ gây ảnh hưởng xấu đến cuộc sống và công việc của các nhà nghiên cứu, giảng viên và nhân viên UCLA. Ông cũng nhấn mạnh rằng tài trợ nghiên cứu của liên bang không phải là một món quà mà là một khoản đầu tư vào tương lai của đất nước.

Chính phủ liên bang cho rằng lý do của quyết định này là do sự hiện diện của chủ nghĩa bài Do Thái và thiên vị trên khuôn viên trường. Tuy nhiên, ông Frenk khẳng định rằng UCLA đã thực hiện nhiều hành động mạnh mẽ để biến khuôn viên trường trở thành một môi trường an toàn và chào đón tất cả sinh viên. Trường đã cam kết chống lại sự phân biệt chủng tộc và bài Do Thái, và đã thực hiện các biện pháp cụ thể để đảm bảo môi trường học tập an toàn và thân thiện.

Ông Frenk cũng nhấn mạnh rằng UCLA đã chuẩn bị kỹ lưỡng cho tình huống này và đang tích cực đánh giá các lựa chọn tốt nhất để bảo vệ lợi ích của giảng viên, sinh viên và nhân viên, cũng như bảo vệ các giá trị và nguyên tắc của trường. Trường sẽ tiếp tục đấu tranh cho quyền lợi của mình và đảm bảo rằng nghiên cứu đột phá của họ tiếp tục được thực hiện mà không bị gián đoạn.

Cuối cùng, ông Frenk kêu gọi cộng đồng UCLA đoàn kết và tiếp tục thực hiện sứ mệnh của mình. Ông tin rằng với sự hỗ trợ và cam kết của mọi người, UCLA sẽ tiếp tục là một ngọn hải đăng của sự xuất sắc trong nghiên cứu và giáo dục, mang lại lợi ích cho xã hội và đất nước.

]]>
Khám phá vi protein mới giúp điều trị bệnh bằng framework học máy ShortStop https://dautuxaydung.com/kham-pha-vi-protein-moi-giup-dieu-tri-benh-bang-framework-hoc-may-shortstop/ Sat, 06 Sep 2025 06:05:29 +0000 https://dautuxaydung.com/kham-pha-vi-protein-moi-giup-dieu-tri-benh-bang-framework-hoc-may-shortstop/

Các nhà nghiên cứu tại Viện Salk đã tạo ra một bước đột phá trong lĩnh vực di truyền học khi phát triển công cụ ShortStop, sử dụng học máy để khám phá các vùng DNA thường bị bỏ qua trong quá trình tìm kiếm các microprotein có thể đóng vai trò quan trọng trong bệnh tật.

Cells express a novel ShortStop-predicted microprotein (green), with cell nuclei stained blue. The pattern suggests microproteins are localized either in endosomes, which are organelles responsible for sorting and transporting cellular cargo, or in lysosomes, which are organelles that collect and remove cellular waste.
Cells express a novel ShortStop-predicted microprotein (green), with cell nuclei stained blue. The pattern suggests microproteins are localized either in endosomes, which are organelles responsible for sorting and transporting cellular cargo, or in lysosomes, which are organelles that collect and remove cellular waste.

Công cụ mới này cho phép các nhà khoa học xác định chính xác các vùng DNA có khả năng mã hóa microprotein và đưa ra dự đoán về khả năng sinh học của chúng. Điều này có thể giúp tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí trong quá trình nghiên cứu các microprotein liên quan đến sức khỏe và bệnh tật.

ShortStop hoạt động dựa trên nguyên tắc phân loại microprotein thành hai loại: chức năng và không chức năng. Quá trình phân loại này được thực hiện dựa trên dữ liệu huấn luyện từ các bộ dữ liệu ngẫu nhiên được tạo ra bởi máy tính. Công cụ này sẽ so sánh các microprotein tìm thấy với các mẫu giả để nhanh chóng xác định liệu một microprotein mới có khả năng chức năng hay không.

Trong một thử nghiệm gần đây, khi áp dụng ShortStop vào một bộ dữ liệu đã được công bố trước đó, các nhà nghiên cứu đã có thể xác định được 8% microprotein có khả năng chức năng. Những phát hiện này đã được ưu tiên cho việc theo dõi tiếp theo, cho thấy tiềm năng của ShortStop trong việc hỗ trợ nghiên cứu.

Công cụ này cũng đã giúp xác định các microprotein bị bỏ qua bởi các phương pháp khác, bao gồm cả một microprotein đã được xác nhận bằng cách phát hiện trong các tế bào và mô của con người. Điều này chứng tỏ khả năng của ShortStop trong việc khám phá những vùng DNA thường bị bỏ qua.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng ShortStop để phân tích dữ liệu di truyền từ các khối u phổi của con người và mô lân cận bình thường. Kết quả là danh sách các microprotein tiềm năng chức năng đã được tạo ra. Một số microprotein nổi bật đã được biểu hiện nhiều hơn trong mô khối u hơn mô bình thường, cho thấy chúng có thể đóng vai trò là dấu ấn sinh học hoặc microprotein chức năng cho ung thư phổi.

Việc xác định các microprotein liên quan đến ung thư phổi này đã chứng minh giá trị của ShortStop và công nghệ học máy trong việc ưu tiên các ứng viên cho nghiên cứu và phát triển điều trị trong tương lai. Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng ShortStop sẽ giúp họ khám phá ra các microprotein mới liên quan đến sức khỏe và bệnh tật, từ đó mở ra những con đường mới cho việc chẩn đoán và điều trị các bệnh như ung thư và Alzheimer.

]]>
Lợi ích của tập thể dục với thanh thiếu niên tự kỷ https://dautuxaydung.com/loi-ich-cua-tap-the-duc-voi-thanh-thieu-nien-tu-ky/ Fri, 29 Aug 2025 13:37:12 +0000 https://dautuxaydung.com/loi-ich-cua-tap-the-duc-voi-thanh-thieu-nien-tu-ky/

Tập thể dục đã được chứng minh là có lợi cho sức khỏe con người, nhưng việc nghiên cứu ảnh hưởng của nó đối với các nhóm người đặc biệt, như những người mắc chứng tự kỷ, vẫn còn nhiều thách thức. Tại Trường Y tế Đại học Colorado, các nhà nghiên cứu đang nỗ lực tìm hiểu cách tập thể dục thường xuyên có thể giúp đỡ thanh thiếu niên tự kỷ về mặt thể chất, tinh thần và xã hội.

Post-doctoral research fellow Kelly Cosgrove, a post-doctoral research fellow with the Department of Psychiatry at the University of Colorado School of Medicine, leads a study of how exercise might impact activity in a key part of the brain and lower inflammation levels in teenagers with autism. Photo: University of Colorado.
Post-doctoral research fellow Kelly Cosgrove, a post-doctoral research fellow with the Department of Psychiatry at the University of Colorado School of Medicine, leads a study of how exercise might impact activity in a key part of the brain and lower inflammation levels in teenagers with autism. Photo: University of Colorado.

Nghiên cứu này không phải là một nhiệm vụ đơn giản do sự phức tạp của chứng tự kỷ, một tình trạng ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ và có thể ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và quan hệ xã hội của cá nhân. Một nghiên cứu gần đây do Kelly Cosgrove, một nghiên cứu sinh hậu tiến sĩ tại Nhóm nghiên cứu Phát triển Tâm lý sinh học T32, dẫn đầu, đã tìm cách khám phá cách tập thể dục có thể thay đổi cơ thể và não bộ của thanh thiếu niên tự kỷ.

Nghiên cứu này đã tuyển dụng 13-19 tuổi thanh thiếu niên tự kỷ, những người ít hoạt động thể chất, và yêu cầu họ tập thể dục ít nhất ba lần một tuần trong 30 phút trong vòng 10 tuần. Kết quả của nghiên cứu này có thể giúp giải đáp câu hỏi về cách tập thể dục ảnh hưởng đến não bộ và cơ thể của thanh thiếu niên tự kỷ. Cosgrove đang sử dụng hình ảnh não bộ chức năng để xem xét sự thay đổi trong mạng lưới não bộ mặc định, một hệ thống não bộ quan trọng cho việc tự nhận thức và xây dựng quan hệ với thế giới xung quanh.

Bên cạnh đó, nghiên cứu này cũng xem xét cách tập thể dục có thể ảnh hưởng đến mức độ viêm trong cơ thể, một yếu tố có thể liên quan đến chứng tự kỷ. Cosgrove hy vọng rằng kết quả của nghiên cứu này sẽ giúp tìm ra cách hỗ trợ thanh thiếu niên tự kỷ thông qua việc tập thể dục. Tập thể dục có thể là một công cụ quan trọng giúp giảm thiểu các triệu chứng của chứng tự kỷ, đặc biệt là lo âu và trầm cảm.

Đồng nghiệp của Cosgrove, Judy Reaven, một tiến sĩ tâm thần học, đã phát triển một chương trình trị liệu hành vi nhận thức (CBT) được điều chỉnh để giúp trẻ em tự kỷ quản lý lo âu. Reaven tin rằng tập thể dục có thể là một phần quan trọng của chương trình này, giúp trẻ em tự kỷ hiểu cách quản lý phản ứng của cơ thể đối với căng thẳng. Cô cũng nhấn mạnh rằng tập thể dục không cần phải là một chương trình tập luyện chính thức, mà có thể là các hoạt động đơn giản như đi bộ, chơi với thú cưng hoặc bơi lội.

Mục tiêu của cả Cosgrove và Reaven là giúp đỡ trẻ em tự kỷ đạt được tiềm năng cá nhân của mình, thay vì cố gắng ép buộc họ phù hợp với một khuôn mẫu nhất định. Họ tin rằng việc tôn trọng và kết hợp sở thích và ưu tiên của trẻ em tự kỷ vào các chương trình hỗ trợ là điều cần thiết để giúp họ đạt được cuộc sống tốt đẹp hơn.

Thông tin thêm về nghiên cứu này và các công trình liên quan có thể được tìm thấy tại Đại học Colorado Denver và các trang web của các nhà nghiên cứu.

]]>
Não phản ứng thế nào khi tổn thương tế bào cảm quang ở võng mạc https://dautuxaydung.com/nao-phan-ung-the-nao-khi-ton-thuong-te-bao-cam-quang-o-vong-mac/ Sat, 23 Aug 2025 18:48:49 +0000 https://dautuxaydung.com/nao-phan-ung-the-nao-khi-ton-thuong-te-bao-cam-quang-o-vong-mac/

Khi mắt gặp các vấn đề bệnh lý hoặc chấn thương, các tế bào trung tính – một thành phần quan trọng của hệ miễn dịch trong máu – thường là những người lính đầu tiên được huy động để bảo vệ. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây được thực hiện bởi các nhà khoa học tại Viện Mắt Flaum và Viện Neuroscience Del Monte thuộc Đại học Rochester đã chỉ ra rằng võng mạc, một phần quan trọng của mắt, phản ứng theo một cách hoàn toàn khác so với các loại mô khác trong cơ thể.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng khi các tế bào cảm quang trong võng mạc bị tổn thương, não sẽ phản ứng bằng cách huy động các tế bào miễn dịch của chính nó, gọi là microglia. Tuy nhiên, đáng chú ý là các tế bào trung tính, mặc dù có mặt gần đó trong mạch máu, không được gọi đến để hỗ trợ quá trình sửa chữa tổn thương tế bào cảm quang. Điều này thật sự là một phát hiện đáng kể, đặc biệt là khi xem xét đến hàng triệu người Mỹ đang đối mặt với tình trạng mất thị lực do mất tế bào cảm quang.

Sự tương tác giữa hai quần thể tế bào miễn dịch này là vô cùng quan trọng và cần được hiểu rõ hơn khi chúng ta đang trên đà phát triển các liệu pháp mới. Việc nắm bắt được sự phức tạp của các tương tác tế bào miễn dịch sẽ giúp các nhà khoa học xây dựng các phương pháp điều trị hiệu quả và an toàn hơn cho những người bị ảnh hưởng.

Công nghệ chụp ảnh quang học thích nghi, một loại camera tiên tiến được phát triển bởi Đại học Rochester, đã cho phép các nhà nghiên cứu theo dõi và nghiên cứu võng mạc của chuột với tổn thương tế bào cảm quang ở mức độ tế bào đơn lẻ. Qua nghiên cứu này, họ đã quan sát thấy rằng mặc dù cả tế bào trung tính và microglia đều hiện diện trong võng mạc, nhưng chỉ có các tế bào microglia phản ứng với chấn thương tế bào cảm quang. Đồng thời, chúng không kêu gọi các tế bào trung tính tham gia vào quá trình sửa chữa tổn thương.

Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng có thể tồn tại một cơ chế bảo vệ đặc biệt trong trường hợp chấn thương võng mạc. Cơ chế này có thể ngăn chặn sự xâm nhập của các tế bào miễn dịch có khả năng gây hại nhiều hơn là có lợi. Phát hiện này mở ra những hướng nghiên cứu mới và hy vọng trong việc tìm ra các giải pháp điều trị cho các bệnh lý về mắt liên quan đến tổn thương tế bào cảm quang.

]]>
Khám phá mối liên hệ giữa vi khuẩn đường ruột và sức khỏe con người bằng trí tuệ nhân tạo https://dautuxaydung.com/kham-pha-moi-lien-he-giua-vi-khuan-duong-ruot-va-suc-khoe-con-nguoi-bang-tri-tue-nhan-tao/ Tue, 19 Aug 2025 11:29:04 +0000 https://dautuxaydung.com/kham-pha-moi-lien-he-giua-vi-khuan-duong-ruot-va-suc-khoe-con-nguoi-bang-tri-tue-nhan-tao/

Một nghiên cứu gần đây tại Đại học Tokyo đã áp dụng mạng lưới thần kinh nhân tạo để phân tích dữ liệu về hệ vi sinh vật đường ruột, nhằm khám phá những hiểu biết sâu sắc về sức khỏe con người. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng một hình thức trí tuệ nhân tạo chuyên biệt được gọi là mạng lưới thần kinh Bayes để phân tích dữ liệu về các vi khuẩn đường ruột. Phương pháp này cho phép họ phát hiện ra các mô hình và mối liên hệ mà các kỹ thuật phân tích truyền thống không thể phát hiện một cách đáng tin cậy.

A simplified breakdown of the inputs, process, and outputs that make up the system. Credit: 2025 Tsunoda et al. CC-BY-ND
A simplified breakdown of the inputs, process, and outputs that make up the system. Credit: 2025 Tsunoda et al. CC-BY-ND

Vi khuẩn đường ruột đóng vai trò quan trọng trong một loạt các tình trạng sức khỏe. Sự đa dạng của chúng và sự phức tạp của các tương tác với cả hóa học của cơ thể và với nhau làm cho chúng rất khó nghiên cứu. ước tính có khoảng 30 đến 40 nghìn tỷ tế bào trong cơ thể con người, nhưng đường ruột chứa khoảng 100 nghìn tỷ vi khuẩn đường ruột. Điều này có nghĩa là các tế bào vi khuẩn trong cơ thể chúng ta nhiều hơn số lượng tế bào của chính chúng ta.

VBayesMM uses paired microbiome-metabolite data, with microbial species as input variables and metabolite abundances as target variables. Credit: 2025 Tsunoda et al. CC-BY-ND
VBayesMM uses paired microbiome-metabolite data, with microbial species as input variables and metabolite abundances as target variables. Credit: 2025 Tsunoda et al. CC-BY-ND

Mặc dù vi khuẩn đường ruột thường được liên kết với tiêu hóa, chúng cũng ảnh hưởng đến một loạt các chức năng cơ thể. Chúng tồn tại trong sự đa dạng rộng lớn và tạo ra hoặc sửa đổi nhiều hợp chất hóa học được gọi là chất chuyển hóa. Các chất chuyển hóa này hoạt động như các phân tử tín hiệu, đi qua cơ thể và ảnh hưởng đến các hệ thống như miễn dịch, trao đổi chất, hoạt động não và tâm trạng.

Tuy nhiên, vẫn còn thách thức lớn trong việc hiểu rõ mối quan hệ giữa vi khuẩn đường ruột và sức khỏe con người. Các nhà nghiên cứu đang chỉ bắt đầu hiểu được loại vi khuẩn nào tạo ra chất chuyển hóa của con người và làm thế nào các mối quan hệ này thay đổi trong các bệnh khác nhau. Bằng cách lập bản đồ chính xác các mối quan hệ giữa vi khuẩn và hóa chất, các nhà nghiên cứu có thể phát triển các phương pháp điều trị cá nhân hóa.

Để giải quyết thách thức này, các nhà nghiên cứu đã áp dụng công cụ trí tuệ nhân tạo tiên tiến để phân tích dữ liệu. Hệ thống VBayesMM của họ tự động phân biệt các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất chuyển hóa từ số lượng lớn các vi khuẩn ít liên quan, đồng thời thừa nhận sự không chắc chắn về các mối quan hệ dự đoán.

Khi được thử nghiệm trên dữ liệu thực từ các nghiên cứu về rối loạn giấc ngủ, béo phì và ung thư, phương pháp này đã liên tục vượt trội so với các phương pháp hiện có và xác định các gia đình vi khuẩn cụ thể phù hợp với các quá trình sinh học đã biết. Điều này mang lại sự tự tin rằng hệ thống này phát hiện ra các mối quan hệ sinh học thực sự chứ không phải là các mẫu thống kê không có ý nghĩa.

Mặc dù hệ thống được tối ưu hóa để đối phó với khối lượng phân tích nặng, việc khai thác các tập dữ liệu lớn vẫn đi kèm với chi phí tính toán cao. Tuy nhiên, khi thời gian trôi qua, rào cản này sẽ trở nên ít quan trọng hơn.

Các hạn chế hiện tại bao gồm việc hệ thống có lợi khi có nhiều dữ liệu về vi khuẩn đường ruột hơn là về các chất chuyển hóa mà chúng tạo ra. Khi dữ liệu về vi khuẩn không đủ, độ chính xác giảm. Ngoài ra, VBayesMM giả định rằng các vi khuẩn hoạt động độc lập, nhưng trên thực tế, chúng tương tác theo nhiều cách phức tạp.

Trong tương lai, các nhà nghiên cứu có kế hoạch làm việc với các tập dữ liệu hóa học toàn diện hơn để bắt toàn bộ phạm vi sản phẩm của vi khuẩn, mặc dù điều này tạo ra thách thức mới trong việc xác định hóa chất đến từ đâu. Họ cũng nhằm mục đích làm cho VBayesMM mạnh mẽ hơn khi phân tích dân số bệnh nhân đa dạng, kết hợp mối quan hệ ‘cây gia đình’ của vi khuẩn để đưa ra dự đoán tốt hơn và giảm thời gian tính toán cần thiết cho phân tích.

]]>
Đại học Bách Khoa Hà Nội mở chương trình Kỹ thuật Thực phẩm với môi trường học tập đổi mới https://dautuxaydung.com/dai-hoc-bach-khoa-ha-noi-mo-chuong-trinh-ky-thuat-thuc-pham-voi-moi-truong-hoc-tap-doi-moi/ Mon, 18 Aug 2025 18:03:53 +0000 https://dautuxaydung.com/dai-hoc-bach-khoa-ha-noi-mo-chuong-trinh-ky-thuat-thuc-pham-voi-moi-truong-hoc-tap-doi-moi/

Chương trình tiên tiến Kỹ thuật Thực phẩm tại Đại học Bách khoa Hà Nội đã trở thành điểm đến lý tưởng cho các bạn trẻ đam mê ngành thực phẩm. Không chỉ đơn thuần là một ngành học, chương trình này còn đại diện cho một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nơi sinh viên có cơ hội trở thành những người kiến tạo xu hướng thực phẩm tương lai.

Ngay từ năm nhất, sinh viên đã được khuyến khích tham gia vào các hoạt động nghiên cứu khoa học và thử sức với các đề tài sáng tạo. Họ cũng có cơ hội tiếp cận các dự án có tính ứng dụng thực tiễn cao. Qua đó, sinh viên hình thành tư duy đổi mới sáng tạo và nảy sinh nhiều ý tưởng mới mẻ mà chính họ và các giảng viên cũng không ngờ tới.

Môi trường học tập tại Elitech mang đến cho sinh viên cơ hội học tập trong những lớp học quy mô nhỏ, với các giảng viên có học vị tiến sĩ và tận tâm ‘dẫn đường chỉ lối’. Các kiến thức hàn lâm được truyền tải thông qua các câu chuyện thực tế và trải nghiệm từ các dự án hợp tác với doanh nghiệp.

Chương trình tiên tiến Kỹ thuật Thực phẩm không chỉ dừng lại ở phạm vi quốc gia. Đại học Monash và Đại học Massey – hai trường đại học danh tiếng quốc tế, đã chính thức công nhận tương đương tín chỉ 2 năm đầu tiên của chương trình. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên có thể tham gia các chương trình trao đổi, chuyển tiếp hoặc học thạc sĩ tại nước ngoài.

Sức hút của chương trình BF-E12 còn đến từ chất lượng đầu ra được khẳng định qua những vị trí mà sinh viên đảm nhiệm sau khi tốt nghiệp. Với nền tảng chuyên môn vững vàng, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng thuyết trình, tư duy giải quyết vấn đề và khả năng sử dụng tiếng Anh thành thạo, sinh viên Kỹ thuật Thực phẩm tiên tiến đã gây ấn tượng mạnh với các tập đoàn lớn như Vinamilk, Nestlé, PepsiCo, CJ, Masan…

Nếu bạn có hứng thú với ngành Thực phẩm, đam mê sáng tạo, thích học tập trong môi trường cởi mở, hiện đại và không ngại thử thách, thì Chương trình tiên tiến Kỹ thuật Thực phẩm có thể chính là nơi dành cho bạn. Đây là cơ hội để bạn trở thành một phần của cộng đồng đổi mới sáng tạo và vươn lên trở thành người kiến tạo xu hướng thực phẩm tương lai.

]]>
Tuổi tác tăng tốc ở độ tuổi 50 như thế nào https://dautuxaydung.com/tuoi-tac-tang-toc-o-do-tuoi-50-nhu-the-nao/ Mon, 18 Aug 2025 08:56:20 +0000 https://dautuxaydung.com/tuoi-tac-tang-toc-o-do-tuoi-50-nhu-the-nao/

Quá trình lão hóa của con người không diễn ra đồng đều và có thể tăng tốc sau tuổi 50, như một nghiên cứu mới nhất được công bố trên tạp chí Cell vào ngày 25 tháng 7 đã chỉ ra. Các nhà khoa học đã tiến hành phân tích sự thay đổi của protein theo thời gian trong các cơ quan khác nhau của cơ thể. Kết quả cho thấy rằng, ở khoảng tuổi 50, quá trình lão hóa dường như tăng tốc đáng kể.

Nghiên cứu này đã phân tích các mẫu mô từ 76 người có nguồn gốc Trung Quốc, với độ tuổi từ 14 đến 68, những người đã chết do chấn thương não. Các mẫu mô này đại diện cho 8 hệ thống của cơ thể, bao gồm hệ tim mạch, miễn dịch và tiêu hóa. Qua phân tích, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra sự gia tăng liên quan đến tuổi tác trong biểu hiện của 48 protein liên quan đến bệnh. Họ cũng nhận thấy các thay đổi sớm ở khoảng tuổi 30 tại tuyến thượng thận, nơi sản xuất các hormone khác nhau. Điều này phù hợp với dữ liệu trước đó, cho thấy rằng sự kiểm soát hormone và chuyển hóa là rất quan trọng đối với quá trình lão hóa.

Tuy nhiên, giữa tuổi 45 và 55, một điểm chuyển đổi đã xuất hiện với những thay đổi lớn trong mức độ protein. Sự thay đổi mạnh mẽ nhất được tìm thấy trong động mạch chủ, động mạch chính của cơ thể, nơi mang máu oxy hóa ra khỏi tim. Các nhà nghiên cứu đã xác định được một protein được sản xuất trong động mạch chủ, khi được truyền cho chuột, kích hoạt các dấu hiệu lão hóa tăng tốc. Điều này cho thấy rằng lão hóa không phải là một quá trình tuyến tính, mà thay vào đó là một quá trình bị đánh dấu bởi các giai đoạn thay đổi nhanh chóng.

Các phát hiện này bổ sung vào bằng chứng ngày càng tăng rằng lão hóa không phải là một quá trình đơn giản và đồng đều. Tuy nhiên, các nghiên cứu lớn hơn vẫn cần được thực hiện trước khi các nhà khoa học có thể gắn nhãn tuổi 50 là một điểm khủng hoảng. Maja Olecka, một nhà nghiên cứu lão hóa tại Viện Leibniz về lão hóa – Fritz Lipmann ở Jena, Đức, cho biết: ‘Có những đợt thay đổi liên quan đến tuổi tác, nhưng vẫn khó đưa ra kết luận chung về thời điểm của các điểm uốn.’ Điều này cho thấy rằng vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để hiểu rõ hơn về quá trình lão hóa và các yếu tố ảnh hưởng đến nó.

Hiện tại, các nhà nghiên cứu đang tiếp tục phân tích dữ liệu và thực hiện các nghiên cứuเพิ่มเติม để hiểu rõ hơn về quá trình lão hóa. Họ hy vọng rằng những phát hiện này sẽ giúp dẫn đến việc phát triển các phương pháp mới để ngăn chặn hoặc chậm lại quá trình lão hóa, từ đó cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống cho người dân.

]]>