Vụ rơi máy bay Air India gần đây đã đặt ra câu hỏi về sức khỏe tâm lý của phi công, sau nhiều thảm kịch từng gây rúng động ngành hàng không. Các nhà điều tra đang xem xét hồ sơ y tế của cơ trưởng Sumeet Sabharwal, người điều khiển chuyến bay Air India 171 gặp nạn hôm 12/6, khiến 241 người thiệt mạng.

Báo cáo sơ bộ ban đầu cho biết các công tắc điều khiển nhiên liệu đã bị tắt ngay sau khi máy bay cất cánh, dẫn đến mất lực đẩy và rơi xuống khu dân cư ở Ahmedabad. Thông tin cơ trưởng Sabharwal từng nghỉ phép vì lý do tang chế và có dấu hiệu trầm cảm, càng khiến dư luận chú ý tới khía cạnh tâm lý, dù Air India nhấn mạnh chưa thể kết luận điều gì khi cuộc điều tra còn đang diễn ra.

Câu chuyện của Air India 171 không phải là trường hợp đơn lẻ. Ngành hàng không từng chứng kiến nhiều thảm kịch mà nguyên nhân được cho là đến từ nguyên nhân khủng hoảng tâm thần của phi công. Vụ Germanwings năm 2015 khiến 150 người thiệt mạng, xảy ra khi cơ phó Andreas Lubitz cố tình khóa cửa buồng lái, điều khiển máy bay lao vào núi tại Pháp. Điều tra cho thấy Lubitz từng bị trầm cảm nặng, che giấu bệnh và từng tìm kiếm thông tin về cơ chế khóa buồng lái.

Tương tự, giả thuyết về vụ tự sát của cơ trưởng cũng được đặt ra trong vụ mất tích của chuyến bay MH370 năm 2014. Dù chưa có bằng chứng chính thức, cựu Thủ tướng Australia Tony Abbott vào năm 2020 cho biết các quan chức Malaysia từ sớm đã tin đây là một vụ “giết người do tự sát”. Cuộc tìm kiếm chiếc máy bay đã bị đình chỉ vào tháng 1/2017 sau khi không tìm thấy dấu vết nào trong vùng tìm kiếm rộng 46.000 dặm vuông.

Ngoài ra, một vụ tai nạn năm 2013 của hãng hàng không Mozambique cũng được xác định là do cơ trưởng cố tình điều khiển máy bay rơi xuống đất, sau khi nhốt cơ phó bên ngoài buồng lái.

Khi tâm lý không được coi là yếu tố an toàn bay, theo dữ liệu do Bloomberg công bố năm 2022, nếu tính riêng, các vụ tai nạn do phi công tự sát, có thể là nguyên nhân tử vong lớn thứ hai trong các vụ rơi máy bay phương Tây từ năm 2012. Dù vậy, các chuyên gia cho rằng ngành hàng không vẫn chưa có biện pháp đầy đủ để xử lý vấn đề này.

Phi công bắt buộc phải trải qua kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhưng nhiều người tránh né vì sợ mất giấy phép bay. Một nghiên cứu năm 2022 cho thấy hơn 56% phi công Mỹ từng né tránh việc khám sức khỏe vì lo ngại ảnh hưởng đến công việc. Trong khi đó, việc phát hiện sớm các dấu hiệu rối loạn tâm thần vẫn phụ thuộc chủ yếu vào khai báo tự nguyện.

Chuyên gia hàng không Marc Atherton nhận định: “Ngành hàng không toàn cầu có hệ thống quản lý rủi ro rất tốt về kỹ thuật và vận hành, nhưng lại thiếu chiến lược rõ ràng cho sức khỏe tâm thần – yếu tố sống còn trong an toàn bay”.

Tổ chức IPAAC – liên minh quốc tế hỗ trợ đồng nghiệp ngành hàng không – cũng cho rằng sức khỏe tinh thần nên được xem là một phần cấu thành an toàn bay. Họ kêu gọi mở rộng các chương trình hỗ trợ ẩn danh giữa các nhân viên cùng ngành để giúp phát hiện và can thiệp sớm.

Sau thảm kịch Germanwings, một số đề xuất cải tiến thiết kế cửa buồng lái nhằm tránh việc một phi công cố ý nhốt người còn lại bên ngoài – được đưa ra. Tuy nhiên, giới chức cảnh báo thay đổi đó có thể làm tăng nguy cơ bị xâm nhập buồng lái từ bên ngoài.

Năm 2023, Hội Hàng không Hoàng gia Anh (RAeS) công bố báo cáo cảnh báo rằng dù ngành hàng không đã có nỗ lực hỗ trợ nhân viên đối mặt với vấn đề tâm lý, nhưng vẫn thiếu hệ thống quản lý rủi ro tâm thần hiệu quả ngay từ đầu.

“Đã có nhiều tiến bộ toàn cầu trong lĩnh vực này”, ông Dave Fielding – Chủ tịch IPAAC chia sẻ. “Nhưng tất cả vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và cần tiếp tục nỗ lực mạnh mẽ hơn”, ông nói.

Thế hệ trực thăng đa năng mới của Nga, Mi-80, đã được trang bị những tính năng hiện đại bao gồm tải trọng lên tới 14 tấn, buồng lái số hóa và khả năng bay bán tự động. Với những đặc điểm này, Mi-80 không chỉ hứa hẹn mở ra một kỷ nguyên mới cho lĩnh vực không quân vận tải và chiến đấu của Nga mà còn được xem là người kế vị của dòng trực thăng Mi-8/17 – một trong những mẫu trực thăng thành công nhất trong lịch sử hàng không thế giới.

Sự ra đời của Mi-80 xuất phát từ nhu cầu hiện đại hóa ngành công nghiệp hàng không của Nga và thay thế dòng trực thăng Mi-8/17 đã cũ. Trong bối cảnh các lệnh trừng phạt quốc tế đang gây ra nhiều thách thức, Nga đặt kỳ vọng vào dự án này để duy trì khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế và đáp ứng nhu cầu trong nước. Việc phát triển Mi-80 được xem là một bước đi chiến lược nhằm củng cố vị thế của Nga trên thị trường xuất khẩu vũ khí và hiện đại hóa lực lượng không quân.

Mi-80 được trang bị nhiều công nghệ hiện đại, bao gồm cánh quạt chính được làm từ vật liệu composite, giúp giảm trọng lượng và giảm thiểu tiếng ồn. Buồng lái của trực thăng này được số hóa hoàn toàn, tích hợp hệ thống bay tự động cho cả ngày và đêm, tương thích với kính nhìn đêm. Máy cũng được trang bị động cơ cải tiến với công suất cao hơn, giúp tăng khả năng tải trọng và phạm vi hoạt động. Những tính năng này không chỉ giúp Mi-80 có khả năng hoạt động hiệu quả hơn mà còn đáp ứng được nhu cầu về an toàn và linh hoạt trong các nhiệm vụ.

Một trong những mục tiêu quan trọng của chương trình phát triển trực thăng Mi-80 là thống nhất dây chuyền sản xuất để giảm chi phí và tăng tính hiệu quả. Dự kiến hoàn thành trước năm 2030, Mi-80 không chỉ đại diện cho một bước tiến trong công nghệ hàng không mà còn mang ý nghĩa chiến lược đối với Nga. Trực thăng này được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố vị thế của Nga trên thị trường xuất khẩu vũ khí và hiện đại hóa lực lượng không quân.

Mi-80 kế thừa và phát triển từ Mi-8/17, những mẫu trực thăng đã trở thành biểu tượng của ngành hàng không Nga. Với khả năng vận chuyển đa năng và độ tin cậy cao, Mi-8/17 đã được sử dụng rộng rãi trong nhiều thập kỷ. Sự xuất hiện của Mi-80 không chỉ là một sự thay thế mà còn là một bước tiến mới, giúp nâng cao năng lực quân sự và khả năng ứng phó với các tình huống của Nga.

Như vậy, Mi-80 không chỉ là một chiếc trực thăng mới, mà còn đại diện cho tầm nhìn của Nga trong việc hiện đại hóa ngành công nghiệp hàng không và tăng cường năng lực quốc phòng. Tương lai của ngành công nghiệp hàng không Nga có thể sẽ được định hình phần lớn bởi sự thành công của dự án này.

Đối với những thách thức mà dự án Mi-80 đang đối mặt, bao gồm cả các lệnh trừng phạt và yêu cầu kỹ thuật cao, Nga sẽ phải nỗ lực để đảm bảo việc hoàn thành dự án đúng thời hạn. Tuy nhiên, nếu thành công, Mi-80 sẽ không chỉ góp phần vào việc hiện đại hóa lực lượng không quân của Nga mà còn giúp nước này duy trì vị thế là một trong những cường quốc hàng không thế giới.