Trong giai đoạn 2025-2035, việc xây dựng đô thị thông minh sẽ phụ thuộc vào sự phát triển của hạ tầng số nhằm hỗ trợ việc sử dụng dữ liệu công một cách hiệu quả, minh bạch và tiết kiệm. Một trong những công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc kiến tạo đô thị thông minh là công nghệ blockchain. Công nghệ này không chỉ giúp tạo ra một hạ tầng mềm quan trọng cho đô thị thế hệ mới mà còn hỗ trợ việc vận hành đô thị bằng dữ liệu mở.

Ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain Việt Nam, cho rằng giá trị cốt lõi của blockchain nằm ở khả năng lập trình hóa quy trình, phi vật chất hóa dữ liệu và phân tán trách nhiệm vận hành theo một chuẩn mực kiểm chứng công khai. Khi dữ liệu công được ghi nhận trên một blockchain mở, mọi thao tác chỉnh sửa, can thiệp hay sai lệch đều bị phát hiện ngay lập tức. Điều này giúp giảm thiểu tiêu cực và làm trong sạch hóa vận hành công.

Nhiều doanh nghiệp công nghệ đã bắt đầu ứng dụng blockchain tại các địa phương, từ sàn giao dịch tài sản số đến nền tảng thanh toán DeFi và hệ thống blockchain nội bộ hỗ trợ truy xuất dữ liệu kim hoàn, tài sản đô thị và tín nhiệm tài chính công. Để xây dựng đô thị thông minh, việc thiết kế lại cấu trúc dữ liệu nền là quan trọng. Các thành phố như Singapore, Hàn Quốc, Thụy Sĩ và Hồng Kông đã bắt đầu quá trình chuyển đổi số bằng cách chuẩn hóa dữ liệu công, lựa chọn công nghệ phù hợp và tạo sandbox để kiểm nghiệm thực tế từng ứng dụng trước khi nhân rộng.

Công nghệ blockchain giúp khôi phục niềm tin giữa người dân và chính quyền thông qua khả năng xác minh công khai mọi quyết định của Nhà nước. Hệ thống sổ cái phân tán (DLT) tạo ra bản ghi chính thức và chống lại việc sửa lại quá khứ, giúp tăng cường minh bạch trong quản trị đô thị. Một thành phố minh bạch không phải là nơi không có lỗi, mà là nơi mọi quyết định đúng hay sai đều để lại dấu vết và có thể được kiểm tra, phản biện, đánh giá bằng dữ liệu thật.

Hiện tại, một số công ty đang xây dựng các bộ công cụ để hỗ trợ chính quyền địa phương triển khai hệ thống truy xuất công khai trên dữ liệu ngân sách, giấy phép xây dựng và đất công thông qua giao diện trực tuyến. Việc áp dụng công nghệ blockchain vào quản lý đô thị thông minh không chỉ giúp tăng cường sự minh bạch mà còn góp phần xây dựng một xã hội công bằng và đáng tin cậy.

Các thành phố thông minh trong tương lai sẽ tận dụng công nghệ blockchain để thu thập, phân tích và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả. Thông qua việc ứng dụng công nghệ này, chính quyền địa phương có thể tối ưu hóa các dịch vụ công, quản lý tài nguyên và đảm bảo sự tham gia của người dân vào quá trình ra quyết định.

Tuy nhiên, việc triển khai công nghệ blockchain trong đô thị thông minh cũng đòi hỏi sự đầu tư và hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan, bao gồm chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng. Chỉ khi có sự phối hợp và đồng thuận, công nghệ blockchain mới có thể phát huy tối đa tiềm năng và đóng góp vào sự phát triển bền vững của đô thị.

Thâm Quyến, đặc khu kinh tế nổi bật của tỉnh Quảng Đông, đang dẫn đầu xu hướng đô thị hóa công nghệ cao tại Trung Quốc với những đột phá ấn tượng trong lĩnh vực đô thị thông minh. Thành phố này đã trở thành một “phòng thí nghiệm” thực tế cho tương lai của đô thị, nơi các dịch vụ thông minh đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của cư dân.

Một trong những bước tiến đáng chú ý là việc Thâm Quyến chuẩn bị khai trương cửa hàng robot 6S đầu tiên trên thế giới vào cuối tháng 7 này. Cửa hàng này sẽ cung cấp các dịch vụ bán hàng, bảo trì và nâng cấp robot, hứa hẹn tạo ra một cuộc cách mạng trong thị trường dịch vụ robot trên toàn cầu. Không chỉ vậy, Thâm Quyến cũng đang tích cực xúc tiến việc xây dựng khu phố và nhà hát với các trải nghiệm hoàn toàn được phục vụ bởi robot. Du khách có thể tận hưởng các dịch vụ như mát-xa bằng robot, châm cứu robot, thưởng thức các món ăn truyền thống như bánh kẹp kiểu Trung Quốc do robot chế biến, hoặc thậm chí là dịch vụ hiệu thuốc vận hành bằng robot.

Những đột phá này đã giúp Thâm Quyến vượt qua 429 thành phố từ 64 quốc gia và vùng lãnh thổ để giành giải thưởng Thành phố thông minh Thế giới 2024 tại Hội nghị Thế giới về thành phố thông minh (SCEWC) tổ chức tại Barcelona, Tây Ban Nha vào tháng 11/2024. Thâm Quyến đã chứng minh năng lực đổi mới toàn diện ở nhiều lĩnh vực như công nghệ, giao thông, năng lượng, môi trường, quản trị, kinh tế, hạ tầng và mức sống người dân. Một trong những điểm nổi bật của thành phố là hệ thống quản trị thành phố thông qua nền tảng “digital twin” (đô thị song sinh số).

Tính đến cuối năm 2024, Thâm Quyến đã xây dựng một kho dữ liệu số gồm 10.000 mô hình thông tin công trình (BIM) của các công trình quan trọng, được chia thành 3 phân mục chính và 25 tiểu mục quản trị, với hơn 4.000 dịch vụ dữ liệu. Ứng dụng này đã tạo ra 200 kịch bản điều hành đô thị thực tế. Thâm Quyến đang hướng tới xây dựng một “thành phố ba trụ cột”: chính quyền điện tử, kinh tế số và công dân số, với mục tiêu hoàn thành vào năm 2025 để trở thành thành phố thông minh mẫu mực toàn cầu.

Không chỉ riêng Thâm Quyến, nhiều thành phố khác trên khắp Trung Quốc đang chạy đua số hóa đô thị nhằm tối ưu hóa quản trị và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Tuy nhiên, việc triển khai rộng rãi các công nghệ đô thị thông minh vẫn đối mặt với không ít thách thức. Thâm Quyến đang thử nghiệm mô hình “City in the Cloud” (Thành phố trên nền tảng đám mây), một hệ sinh thái quản trị hoàn toàn số hóa, nơi dữ liệu từ giáo dục, y tế, giao thông đến thủ tục hành chính đều được kết nối và xử lý tập trung trên nền tảng điện toán đám mây.

Với những bước tiến vượt bậc trong lĩnh vực đô thị thông minh, Thâm Quyến đang mở ra một tương lai đầy hứa hẹn cho sự phát triển của các thành phố trên toàn thế giới. Các thành phố thông minh như Thâm Quyến không chỉ là những trung tâm công nghệ cao mà còn là những hình mẫu cho sự sống và làm việc trong tương lai.

Trong bối cảnh hiện nay, việc phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang trở thành một trong những mục tiêu quan trọng trong sự phát triển của đất nước. Theo số liệu mới nhất, Việt Nam hiện có gần 76.000 doanh nghiệp công nghệ số, với 739 doanh nghiệp mới thành lập trong tháng 5. Đây là một tín hiệu tích cực cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực công nghệ số tại Việt Nam.

Ngày 20/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì phiên họp lần thứ 3 của Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06. Tại phiên họp, các đại biểu đã thảo luận về tình hình phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong 6 tháng đầu năm. Theo báo cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ, trong 6 tháng đầu năm, các bộ, ngành, địa phương đã hoàn thành 76/106 nhiệm vụ theo Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW.

Trong quá trình phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, việc xây dựng thể chế, phát triển hạ tầng, nguồn nhân lực và tài chính cho lĩnh vực này đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 16 dự án luật và 3 nghị quyết, đồng thời ban hành 21 nghị định để tháo gỡ vướng mắc và thúc đẩy các lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tính đến nay, cả nước có 889 tổ chức nghiên cứu và 858 doanh nghiệp khoa học công nghệ, với hơn 42.000 lao động.

Ngoài ra, Cổng sáng kiến giải pháp khoa học công nghệ và Sàn giao dịch khoa học công nghệ quốc gia đã được khai trương, góp phần kết nối sáng kiến với thị trường. Về chuyển đổi số quốc gia, các bộ, ngành, địa phương đã đẩy mạnh triển khai trên các trụ cột: Hạ tầng số, chính phủ số, kinh tế số, xã hội số và đô thị thông minh. Tốc độ mạng di động và cố định của Việt Nam đã tăng mạnh, lần lượt đứng thứ 20 và 26 thế giới. Số lượng trạm 5G đã tăng hơn 4.200 trạm trong 6 tháng đầu năm, với tổng số 12.106 trạm.

Về kinh tế số, doanh thu 6 tháng đầu năm đạt gần 2,3 triệu tỷ đồng, tăng 21% so với cùng kỳ. Số lượng doanh nghiệp công nghệ số đã tăng lên gần 76.000, với 739 doanh nghiệp mới thành lập trong tháng 5. Tuy nhiên, vẫn còn một số vướng mắc, với 30 nhiệm vụ quá hạn trong số 106 nhiệm vụ được giao.

Để đẩy mạnh phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tập trung vào phát triển công nghệ chiến lược và ngành công nghiệp nền tảng trong 6 tháng cuối năm. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là phủ sóng vùng lõm, thúc đẩy nhanh mạng 5G. Tập đoàn VNPT sẽ khẩn trương hoàn thành cơ sở hạ tầng tại 238 thôn bản lõm sóng trước ngày 31/8 và phát sóng chậm nhất tại 238 thôn bản trong tuần thứ 2 của tháng 9.

Trong cải cách thủ tục hành chính, các bộ, ngành phải rà soát 1.139 thủ tục để cắt giảm hồ sơ, đồng thời đơn giản hóa quy trình, chuyển toàn bộ thủ tục sang hình thức trực tuyến và triển khai đồng bộ tại chính quyền địa phương hai cấp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

VNPT đang tích cực triển khai các nhiệm vụ để đẩy mạnh phát triển hạ tầng số, góp phần thúc đẩy sự phát triển của kinh tế số và xã hội số.

Công nghệ đang trở thành chìa khóa then chốt trong việc mở ra một tương lai bền vững cho nhân loại. Trong bối cảnh hiện nay, khi thế giới đang phải đối mặt với những thách thức lớn như biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và cạn kiệt tài nguyên, việc ứng dụng công nghệ vào các hoạt động sản xuất và đời sống đã trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Một trong những lĩnh vực nổi bật là năng lượng tái tạo. Năng lượng mặt trời và gió đã trở thành hai trong số những nguồn năng lượng chính của thế giới, giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và hạn chế lượng khí thải nhà kính. Công nghệ lưu trữ năng lượng cũng đã được cải tiến đáng kể, cho phép tích trữ năng lượng dư thừa để sử dụng trong những thời điểm cần thiết, từ đó giảm thiểu sự gián đoạn trong cung cấp năng lượng.

Trí tuệ nhân tạo (AI) cũng đang đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. AI được ứng dụng trong việc dự báo nhu cầu điện, điều phối lưới điện thông minh và tối ưu hóa việc tích hợp nguồn năng lượng tái tạo vào hệ thống năng lượng hiện có. Ngoài ra, AI còn giúp cải thiện giao thông đô thị, giảm ùn tắc và lượng khí thải nhà kính thông qua các hệ thống giao thông thông minh.

Một lĩnh vực khác mà công nghệ đang góp phần đáng kể là kinh tế tuần hoàn. Công nghệ giúp phân loại rác thải tự động, tăng tỷ lệ tái chế và giảm thiểu lãng phí nguyên liệu. Công nghệ in 3D cũng giúp sản xuất theo yêu cầu, giảm tồn kho và vận chuyển, từ đó giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Tất cả những đổi mới trên đang được tích hợp vào các thành phố thông minh, nơi công nghệ không chỉ giúp tiết kiệm năng lượng mà còn nâng cao chất lượng sống của cư dân. Các thành phố thông minh tận dụng công nghệ để quản lý tài nguyên hiệu quả, giảm thiểu lãng phí và tạo ra môi trường sống thân thiện với con người và thiên nhiên.

Công nghệ không phải là giải pháp duy nhất, nhưng là công cụ đắc lực trong hành trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Việc đầu tư và thúc đẩy công nghệ sạch ngay hôm nay không chỉ là lựa chọn thông minh mà còn là trách nhiệm chung của toàn nhân loại. Thông qua việc ứng dụng công nghệ vào các hoạt động sản xuất và đời sống, chúng ta có thể mở ra một tương lai bền vững, hài hòa giữa con người và thiên nhiên.

Từ năng lượng tái tạo đến trí tuệ nhân tạo, từ kinh tế tuần hoàn đến thành phố thông minh, đổi mới công nghệ đang mở ra một lộ trình mới cho sự phát triển bền vững. Hãy cùng nhau chung tay thúc đẩy sự phát triển của công nghệ sạch và xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho nhân loại.