Vai trò của phụ nữ trong phát triển kinh tế – xã hội ngày càng được khẳng định và trở thành một phần quan trọng trong sự phát triển bền vững của cộng đồng. Tuy nhiên, tại các địa phương vùng sâu, vùng xa của tỉnh Thái Nguyên, nhiều phụ nữ vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn lực sản xuất, tài chính, giáo dục và công nghệ. Điều này không chỉ làm suy giảm khả năng tự chủ và phát triển cá nhân của phụ nữ mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của cộng đồng.

Tại nhiều thôn bản vùng cao, phụ nữ phần lớn sống trong điều kiện thiếu thốn về cơ sở hạ tầng, thông tin và dịch vụ xã hội. Nhiều người phải phụ thuộc hoàn toàn vào chồng hoặc gia đình trong các quyết định kinh tế, làm suy giảm khả năng tự chủ và phát triển cá nhân. Ngoài ra, định kiến giới và những tập tục truyền thống cũng là một rào cản lớn, khiến phụ nữ thường bị bó buộc vào vai trò chăm sóc gia đình, ít được khuyến khích tham gia sản xuất kinh doanh hay lãnh đạo cộng đồng.

Để tháo gỡ rào cản và trao quyền làm chủ kinh tế cho phụ nữ vùng cao, những năm gần đây, nhiều chương trình của Chính phủ, các tổ chức xã hội và quốc tế đã triển khai tới các địa phương vùng sâu, vùng xa nhằm trao quyền kinh tế cho phụ nữ. Các hoạt động hỗ trợ vốn vay không lãi suất, tập huấn kỹ năng nghề, phát triển kinh doanh nhỏ, thành lập tổ hợp tác phụ nữ… đã mang lại hiệu quả thiết thực.

Một điển hình trong việc trao quyền kinh tế cho phụ nữ là chị Dương Khánh Ly ở xã vùng cao Nghĩa Tá. Chị Ly đã thành lập hợp tác xã nông lâm Nghĩa Tá với sự tham gia của 14 chị em dân tộc Tày, Dao tại địa phương. Với sự hỗ trợ của Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, hợp tác xã đã được hỗ trợ nhà sấy năng lượng mặt trời với tổng vốn đầu tư trên 160 triệu đồng. Nhờ có nhà sấy năng lượng mặt trời, các sản phẩm chè hoa vàng, măng được sấy khô bảo đảm chất lượng, giữ được màu sắc đẹp. Từ đó, sản phẩm được nhiều người tiêu dùng biết đến và sử dụng thường xuyên, giúp chị em có thu nhập ổn định. Hiện nay, bình quân chị em có mức thu nhập từ 4 triệu đồng/ tháng trở lên.

Từ việc tiếp cận kiến thức và nguồn lực, nhiều phụ nữ đã vươn lên làm chủ kinh tế gia đình, đóng vai trò tích cực trong cộng đồng. Không chỉ cải thiện thu nhập, họ còn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ và góp phần thay đổi nhận thức xã hội về vai trò của phụ nữ.

Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Thái Nguyên đã triển khai nhiều chương trình, hoạt động hỗ trợ phụ nữ khẳng định vị trí, vai trò của mình. Đặc biệt, chú trọng xây dựng các mô hình kinh tế gắn với văn hóa bản địa để phát triển bền vững và gìn giữ nét đẹp truyền thống.

Để việc trao quyền kinh tế cho phụ nữ vùng sâu, vùng xa thực sự hiệu quả và bền vững, chính quyền địa phương, Hội Liên hiệp Phụ nữ, các tổ chức xã hội và khu vực tư nhân tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong việc tăng cường tiếp cận tài chính và tín dụng vi mô cho phụ nữ nghèo và cận nghèo; Phát triển các mô hình đào tạo nghề gắn với nhu cầu địa phương, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại.

Trao quyền kinh tế cho phụ nữ không đơn thuần là giúp họ có thêm thu nhập, mà còn tạo điều kiện để họ tham gia vào các quyết định trong gia đình và cộng đồng. Khi phụ nữ có kiến thức, có tài chính và tiếng nói, họ sẽ đóng vai trò quan trọng trong giảm nghèo, bảo vệ môi trường và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Châu Âu hiện đang phải đối mặt với một trong những cuộc khủng hoảng nhân lực nghiêm trọng nhất trong nhiều thập kỷ qua. Đức, với nền kinh tế lớn nhất khu vực, đang gặp phải tình trạng thiếu hụt lao động trầm trọng trong nhiều lĩnh vực thiết yếu như chăm sóc sức khỏe, cơ khí, công nghệ kỹ thuật và dịch vụ lưu trú. Trong bối cảnh này, Việt Nam đã nổi lên như một đối tác chiến lược hàng đầu của Đức trong các chương trình hợp tác đào tạo nghề.

Theo báo cáo của Cơ quan Lao động Liên bang Đức (BA), vào năm 2023, Đức đã thiếu khoảng 400.000 lao động có tay nghề mỗi năm. Ngành điều dưỡng một mình đã cần bổ sung trên 80.000 nhân sự. Sự già hóa dân số đang khiến lực lượng lao động bản địa ngày càng thu hẹp. Ước tính đến năm 2035, Đức sẽ thiếu hơn 7 triệu người trong độ tuổi lao động nếu không có giải pháp từ nguồn nhập cư.

Tình hình này đã buộc chính phủ Đức phải chuyển hướng từ cách tiếp cận ‘thụ động tiếp nhận’ sang chủ động tìm kiếm và hợp tác quốc tế. Việt Nam được xem là một trong những đối tác đáng tin cậy và ưu tiên hàng đầu.

Việt Nam trở thành ‘đối tác vàng’ của Đức nhờ vào cơ cấu dân số trẻ, với hơn 50% dân số dưới 35 tuổi và hàng trăm nghìn học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông mỗi năm – một nguồn lực dồi dào để đào tạo nghề. Người Việt tại Đức cũng có lịch sử nhập cư tích cực, với hơn 200.000 người sinh sống và làm việc, được đánh giá là cộng đồng hòa nhập tốt, cần cù và ít vi phạm pháp luật.

Từ năm 2015, Việt Nam và Đức đã ký kết nhiều thỏa thuận song phương về đào tạo nghề, nổi bật là Chương trình hợp tác về điều dưỡng và Luật Nhập cư lao động có tay nghề của Đức (2020) tạo điều kiện mở rộng hợp tác với các nước như Việt Nam.

Chính phủ Đức đã chủ động ‘trải thảm đỏ’ cho lao động nước ngoài bằng cách đơn giản hóa các thủ tục visa, rút ngắn thời gian xét duyệt hồ sơ, đồng thời công nhận bằng cấp và kinh nghiệm làm việc quốc tế. Các chương trình như Ausbildung (đào tạo kép) đang thu hút hàng nghìn học viên Việt Nam mỗi năm với lợi ích hấp dẫn như miễn học phí, thực tập hưởng lương 900-1.300 euro/tháng, cơ hội việc làm và định cư sau tốt nghiệp. Thông tin thêm về điều kiện và cơ hội việc làm tại Đức có thể được tìm thấy trên trang web chính thức của Chính phủ Đức.

Tuy nhiên, để nắm bắt cơ hội này, Việt Nam cần tăng cường chất lượng đào tạo tiếng Đức, thiết lập một hành lang pháp lý thông thoáng và minh bạch để đảm bảo chất lượng lộ trình du học cho người học. Các đơn vị tư vấn du học nghề cần đáp ứng đầy đủ các điều kiện và thiết lập quy chuẩn đào tạo nghề quốc tế.

Việt Nam đang đứng trước một cơ hội lịch sử để trở thành ‘cầu nối’ nhân lực chất lượng cao với Đức – nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới. Tuy nhiên, cơ hội chỉ thành công khi cả hệ thống cùng vào cuộc, từ nhà nước, doanh nghiệp, đến từng học viên và gia đình, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, dài hạn và bền vững.