Việc triển khai bệnh án điện tử đang là một bước tiến quan trọng trong quá trình chuyển đổi số y tế tại Việt Nam. Mục tiêu của việc này là nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cũng như quản lý y tế một cách hiệu quả hơn. Tuy nhiên, quá trình thực hiện đang gặp phải một số khó khăn về mặt tài chính, nhân lực chuyên môn cũng như hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là tại các bệnh viện tuyến huyện. Cử tri thành phố Hải Phòng đã kiến nghị Chính phủ ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ về nguồn lực và kỹ thuật để giúp các bệnh viện tuyến huyện có thể triển khai bệnh án điện tử một cách hiệu quả.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã có phản hồi về vấn đề này. Theo bà Lan, Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản quan trọng tạo hành lang pháp lý để thúc đẩy việc chuyển đổi số y tế. Các văn bản này bao gồm Nghị quyết 193/2025, Nghị định 88/2025, Chỉ thị 07, đặt nền tảng cho chuyển đổi số y tế, hướng tới xây dựng hệ thống chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh dựa trên công nghệ số. Bộ Y tế cũng đã ban hành Quyết định 1150 về kế hoạch triển khai hồ sơ bệnh án điện tử và giao nhiệm vụ cho các đơn vị trực thuộc giải quyết các vấn đề liên quan đến chi phí dịch vụ khám, chữa bệnh trên hệ thống RIS-PACS.

Thông tư 13/2025 của Bộ Y tế cũng đã hướng dẫn kỹ thuật triển khai bệnh án điện tử, cung cấp căn cứ pháp lý cho các cơ sở y tế thực hiện. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng xác định y tế là một trong những lĩnh vực ưu tiên chuyển đổi số và đề xuất đưa vào chương trình Chuyển đổi số quốc gia, hỗ trợ khám, chữa bệnh từ xa và đơn thuốc điện tử. Mới đây, vào ngày 13-5, Bộ Y tế đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định 102/2025 quy định về quản lý dữ liệu y tế nhằm phát triển về hạ tầng dữ liệu y tế.

Thế nhưng, tính đến ngày 22-7, cả nước mới có 283 trong tổng số hơn 1.500 cơ sở y tế đã triển khai bệnh án điện tử. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 07, giao Bộ Y tế chỉ đạo, đôn đốc 100% các bệnh viện trên toàn quốc phải triển khai bệnh án điện tử và hoàn thành trong tháng 9-2025. Với khối lượng công việc lớn, phức tạp, đòi hỏi các đơn vị chức năng, bệnh viện phải quyết liệt để hoàn thành đúng lộ trình đề ra.

Trước những khó khăn đang gặp phải, Bộ Y tế cũng như các cơ quan liên quan đang nỗ lực để đẩy mạnh việc triển khai bệnh án điện tử. Vietnamnet cũng như các cơ quan truyền thông khác đã có các bài viết liên quan đến chủ đề này. Việc chuyển đổi số y tế nói chung và triển khai bệnh án điện tử nói riêng đang là một quá trình dài hạn, cần sự phối hợp và hỗ trợ từ nhiều phía.

Chuyển đổi số y tế – thách thức lớn cho bệnh viện chuyên sâu

Tại Diễn đàn Y tế Việt Nam 2025, GS.TS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chỉ ra những thách thức lớn trong việc ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán và điều trị y khoa. Theo ông, các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế.

Thách thức lớn nhất là thay đổi tư duy, con người. GS.TS Lê Hữu Song nhận định rằng nền tảng công nghệ, cơ sở hạ tầng là thách thức đầu tiên. Thực tế, nền tảng băng thông, hệ thống máy chủ chưa thực sự chuẩn hóa. Dữ liệu y tế có thể lớn nhưng chưa khai thác được do không thống nhất và chưa chuẩn hóa.

Yếu tố quyết định, cũng là thách thức lớn nhất là con người, với sự e ngại thay đổi. Với bệnh án điện tử, quy trình từ chuyên môn, quản lý phải được xây dựng chuẩn. Nhưng không phải đơn vị nào, cá nhân nào cũng mong muốn việc đó.

Bệnh viện lớn chậm chuyển đổi số. Hồ sơ bệnh án điện tử là điểm cốt lõi trong chuyển đổi số y tế. Nhưng đến nay, chỉ có 270 cơ sở thực hiện xong việc này, trong số này, không nhiều bệnh viện hạng đặc biệt hoặc cấp chuyên sâu.

Từ thực tiễn, GS.TS Lê Hữu Song cho rằng các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì lại càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế. Mấu chốt vấn đề là “thay đổi tư duy”, trong khi thay đổi thói quen đơn vị càng lớn thì càng khó khăn.

Bệnh viện có hàng chục nghìn quy trình chuyên môn khác nhau. Văn bản giấy không kết nối với nhau, muốn chuyển đổi số, sử dụng AI, các đơn vị từ lâm sàng, cận lâm sàng, đến dược, trang thiết bị, kiểm soát nhiễm khuẩn… phải kết nối.

Chi phí đầu tư lớn là một thách thức khác. Các chuyên gia tính toán, trung bình mỗi bệnh viện tuyến tỉnh cần đầu tư hơn 10 tỷ đồng để triển khai bệnh án điện tử. Với các bệnh viện quy mô lớn, số tiền đầu tư còn lớn hơn rất nhiều.

Trước đó, Bộ Y tế yêu cầu đơn vị chuyên môn xây dựng quy định kết cấu chi phí ứng dụng CNTT trong giá dịch vụ khám chữa bệnh, cần hoàn thành trong tháng 6, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có hướng dẫn.

Để đẩy mạnh chuyển đổi số y tế, GS.TS Lê Hữu Song đề xuất cần có sự hỗ trợ từ Chính phủ, Bộ Y tế trong việc xây dựng quy định, hướng dẫn triển khai bệnh án điện tử. Đồng thời, cần có nguồn kinh phí để hỗ trợ các bệnh viện trong việc đầu tư cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin.

TS Nguyễn Mạnh Quân, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính (Bộ Y tế) cho biết, Bộ Y tế đang xây dựng đề án chuyển đổi số y tế, trong đó có nội dung liên quan đến bảo đảm an toàn dữ liệu và nguồn lực để triển khai chuyển đổi số y tế.

Theo ông Quân, một trong những hướng giải quyết sắp tới là triển khai ứng dụng bệnh án số (bệnh án điện tử, hồ sơ sức khỏe điện tử) tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Ngoài ra, triển khai ứng dụng các công nghệ của Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư như trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (machine learning), big data, thiết bị đeo thông minh để người dân quản lý sức khoẻ của mình.

Trong nỗ lực đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong lĩnh vực khám, chữa bệnh, Sở Y tế tỉnh Tây Ninh đã xác định đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm từ nay đến cuối năm 2025. Một trong những mục tiêu cụ thể là cập nhật hồ sơ sức khỏe điện tử cho người dân trên địa bàn tỉnh, triển khai thanh toán không dùng tiền mặt trong thu viện phí và triển khai Sổ sức khỏe điện tử VneID.

Mục tiêu cụ thể của tỉnh Tây Ninh là phấn đấu chi trả không dùng tiền mặt cho 100% đối tượng hưởng chính sách an sinh xã hội đã có tài khoản chính chủ và tài khoản ủy quyền. Ông Đỗ Hồng Sơn, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Tây Ninh, cho biết trong 6 tháng đầu năm 2025, công tác chuyển đổi số đã được triển khai ở các mảng về Hồ sơ sức khỏe điện tử – Khám, chữa bệnh sử dụng thẻ căn cước công dân và VneID.

Tại tỉnh Long An cũ, Sở Y tế Long An đã chỉ đạo các Trung tâm y tế huyện, thị xã, thành phố thường xuyên thực hiện việc rà soát, cập nhật hồ sơ sức khỏe điện tử của người dân trong tỉnh. Tính đến nay, số nhân khẩu đã được tạo lập hồ sơ sức khỏe đạt 97,91%; kết quả số lượt sử dụng thẻ căn trong khám, chữa bệnh/số lượt khám chữa bệnh đạt 92,87%.

Tỉnh Tây Ninh cũ cũng đã liên thông giấy khám sức khỏe lái xe, cấp giấy chứng sinh, giấy chứng tử ký số điện tử tại Cổng Giám định Bảo hiểm xã hội; đã triển khai thí điểm hồ sơ bệnh án điện tử tại 4 đơn vị: Bệnh viện đa khoa Long An và 3 Bệnh viện Đa khoa khu vực gồm Kiến Tường, Hậu Nghĩa, Cần Giuộc… Đồng thời, liên thông giấy khám sức khỏe lái xe, cấp giấy chứng sinh, giấy chứng tử ký số điện tử tại cổng giám định Bảo hiểm xã hội; đang triển khai thí điểm hồ sơ bệnh án điện tử tại 4 đơn vị: Bệnh viện đa khoa Tây Ninh, Bệnh viện Phục hồi chức năng, Trung tâm Y tế Thành phố Tây Ninh, Trung tâm Y tế Gò Dầu.

Từ nay đến cuối năm 2025, ngành Y tế tỉnh Tây Ninh tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử và triển khai bệnh án điện tử tại các cơ sở khám, chữa bệnh nội trú trên địa bàn tỉnh; đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn khám, chữa bệnh; tham mưu điều chỉnh chính sách thu hút, đãi ngộ và đào tạo nguồn nhân lực y tế chất lượng cao về phục vụ cho tỉnh.

Song hành với đó, ngành đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và mua sắm trang thiết bị y tế hiện đại, triển khai bổ sung danh mục kỹ thuật mới, chuyên sâu phục vụ cho công tác khám, chữa bệnh. Đồng thời, tạo điều kiện, khuyến khích và kêu gọi các nhà đầu tư quan tâm đầu tư phát triển bệnh viện, phát triển danh mục kỹ thuật chuyên sâu tại các bệnh viện tư nhân để góp phần củng cố y tế công lập nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho nhân dân.