Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Nature Food đã đưa ra bằng chứng cho thấy việc quản lý rác thải thực phẩm một cách hiệu quả thông qua các phương pháp như ủ phân hữu cơ, tiêu hủy kỵ khí hoặc tái chế làm thức ăn chăn nuôi có thể giúp giảm thiểu đáng kể lượng khí nhà kính phát thải vào môi trường. Hiện tại, gần một phần ba lượng thực phẩm được sản xuất toàn cầu không được tiêu thụ mà bị lãng phí, dẫn đến sự hao tốn lớn về đất đai, nước và năng lượng.

Rác thải thực phẩm đang nổi lên như một vấn đề nghiêm trọng trên toàn cầu, không chỉ gây ra sự lãng phí tài nguyên mà còn là nguồn phát thải khí metan, một loại khí nhà kính có khả năng làm ấm Trái đất gấp 80 lần so với CO₂ trong vòng 20 năm. Khi rác thải thực phẩm bị chôn lấp trong điều kiện yếm khí, nó phát thải khí metan, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường.

Một nhóm nghiên cứu bao gồm 60 nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu dựa trên dữ liệu từ 91 nghiên cứu thực địa tại 29 quốc gia. Ba phương pháp được đánh giá trong nghiên cứu này bao gồm: ủ phân hữu cơ, tiêu hủy kỵ khí để tạo ra biogas phục vụ sản xuất năng lượng tái tạo, và tái chế rác thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi.

Giáo sư Zhengxia Dou, một trong những tác giả chính của nghiên cứu, cho biết các quốc gia có hệ thống sản xuất và tiêu dùng lương thực thực phẩm lớn như Trung Quốc, Mỹ và Liên minh châu Âu là những điểm nóng phát thải methane từ việc chôn lấp rác thải thực phẩm. Nếu các quốc gia này chấm dứt hình thức xử lý này, lượng khí thải methane có thể giảm tương đương với lượng khí methane mà gần 9 triệu con bò sữa thải ra.

Phương pháp tái chế rác thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi không chỉ giúp giảm phát thải khí nhà kính mà còn góp phần tiết kiệm tài nguyên. Ví dụ, nếu Trung Quốc tái chế rác thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi, nước này có thể giảm được hơn 5% diện tích đất trồng đậu tương và ngô, những loại cây chủ lực dùng làm thức ăn chăn nuôi. Diện tích đất này có thể được chuyển đổi sang sản xuất lương thực cho con người hoặc phục vụ mục đích bảo tồn.

Tái chế rác thải thực phẩm được xem là một giải pháp khả thi, chi phí thấp và đã được kiểm chứng trong thực tế. Quan trọng hơn, nó mang lại nhiều lợi ích đồng thời, vừa giảm được lượng khí thải, vừa giúp tiết kiệm tài nguyên. Tuy nhiên, việc thực hiện giải pháp này không chỉ phụ thuộc vào chính sách mà còn đòi hỏi sự thay đổi từ phía người tiêu dùng. Giảm lãng phí thực phẩm cần bắt đầu từ những hành động nhỏ trong mỗi gia đình, từ việc lên kế hoạch mua sắm, nấu ăn và bảo quản thực phẩm một cách hợp lý.

Như vậy, nghiên cứu này một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của việc quản lý rác thải thực phẩm một cách hiệu quả. Bằng cách áp dụng các phương pháp xử lý thích hợp và thay đổi thói quen tiêu dùng, chúng ta có thể giảm thiểu tác động tiêu cực của rác thải thực phẩm lên môi trường và góp phần xây dựng một tương lai bền vững hơn.

Xem thêm: https://www.nature.com/articles/s43016-023-00757-6

Vinamilk – ‘Mở khóa’ thiên nhiên cho nông nghiệp bền vững

Việc biến phân bò thành phân hữu cơ cho 500 ha đồng cỏ, tiết kiệm hàng trăm triệu tiền điện nhờ năng lượng xanh, thiết lập vòng tuần hoàn đất, nước… là một vài điển hình thành công của hành trình ‘mở khóa’ thiên nhiên của Vinamilk. Mục tiêu của họ là xây dựng hệ thống trang trại bò sữa phát triển bền vững.

Đại diện Vinamilk cho biết, để thực hiện nông nghiệp bền vững, cần tìm ra cách để ‘mở khóa’ thiên nhiên. Tại trang trại Green Farm Tây Ninh, Vinamilk đã áp dụng cách tiếp cận ‘mở khóa tự nhiên’ để biến vùng đất vốn nắng gió, cằn cỗi hoang hóa thành một trang trại với mệnh danh ‘resort bò sữa’, theo định hướng phát triển bền vững.

Ở đây, Vinamilk đã biến 500 ha đất đai màu mỡ thành đồng cỏ Mombasa đạt chuẩn Organic Châu Âu, một trong những tiêu chuẩn nông nghiệp khắt khe nhất hiện nay. Qua đó, họ biến phân bò thành phân hữu cơ, sử dụng năng lượng tái tạo từ biogas để đun nước, thanh trùng sữa cho bê, sấy quần áo nhân viên, sấy cỏ và nhiều thiết bị khác. Điều này giúp tiết kiệm hơn 100 triệu đồng tiền điện mỗi tháng.

Không chỉ có vậy, Vinamilk còn tạo ra một vòng tuần hoàn sinh thái khép kín, không có gì bị bỏ đi. Phân bò được ủ thành phân hữu cơ, khí metan được thu gom vào hệ thống biogas, đến cỏ tươi được sấy để cho bò bê ăn trong ngày. Đàn bò sữa được chăm sóc bằng công nghệ cao, lấy tự nhiên làm cốt lõi, với hệ thống làm mát, dàn phun sương tự động, và mái chuồng được phủ tấm pin mặt trời.

Vinamilk không chỉ ‘mở khóa’ thiên nhiên mà còn ‘mở rộng’ vòng tuần hoàn ra cộng đồng địa phương, tạo nên một vùng nông nghiệp vệ tinh của các trang trại được phát triển theo hướng bền vững. Họ đã bao tiêu, thu mua hơn 365.000 tấn bắp sinh khối từ nông dân, tăng thu nhập cho người dân.

Mô hình này được đánh giá cao về giảm phát thải khí nhà kính và được xem là một trong những từ khóa chiến lược của nhiều doanh nghiệp trong việc triển khai các tiêu chuẩn quốc tế, hay cụ thể hơn là thực hành ESG, vốn ngày càng quan trọng trong nền nông nghiệp thời đại mới.

Vinamilk đã và đang không ngừng nỗ lực để xây dựng một hệ thống trang trại bò sữa phát triển bền vững, góp phần vào sự phát triển của ngành nông nghiệp Việt Nam.