Cảm xúc – Dautuxaydung.com

Vì sao dễ động lòng khi đánh đôi

Linh — Wed, 01 Oct 2025 17:16:52 +0000

Trong lĩnh vực thể thao, đặc biệt là các môn đánh đôi như pickleball, quần vợt, cầu lông…, hiện tượng “vượt mức đồng đội” không chỉ là một câu nói đùa về những mối quan hệ tình cảm vượt quá mức đồng đội khi chơi đánh đôi nam nữ. Dưới góc nhìn khoa học tâm lý – thần kinh học hiện đại, đây là một chủ đề thực sự hiện hữu và được quan tâm. Các chuyên gia đã chỉ ra rằng việc thường xuyên đánh đôi với người khác giới không chỉ rèn luyện kỹ năng phối hợp, mà còn vô tình tạo ra môi trường lý tưởng để nảy sinh cảm xúc lãng mạn.

Đánh đôi nam nữ mang lại nhiều cảm xúc cho cả hai giới – Ảnh: P.B

Tiến sĩ Karen Mitchell, chuyên gia tâm lý xã hội tại Đại học Stanford (Mỹ), cho rằng các môn thể thao đánh đôi là một trong những mô hình hiếm hoi kết hợp cả ba yếu tố tạo nên tình cảm: tương tác gần gũi, mục tiêu chung, và trải nghiệm cảm xúc mạnh. Khi hai người phải liên tục phối hợp chiến thuật, di chuyển nhịp nhàng, và cùng chia sẻ các trạng thái thăng hoa, buồn bã, tiếc nuối, cảm thông, và động viên lẫn nhau, cảm xúc lãng mạn có thể nảy sinh.

Về mặt sinh học, hiện tượng này được lý giải bằng các cơ chế thần kinh. Khi con người trải qua trạng thái hưng phấn cao – như hồi hộp trước một pha ghi điểm hay căng thẳng trong loạt bóng quyết định – cơ thể sẽ tiết ra adrenaline, một loại hormone tạo cảm giác kích thích và tăng nhịp tim. Nếu cảm xúc này diễn ra trong sự hiện diện của người khác giới, bộ não có thể nhầm lẫn rằng nguyên nhân đến từ đối phương, thay vì từ hoàn cảnh.

Muốn gìn giữ hạnh phúc gia đình, nên hạn chế đánh đôi nam nữ – Ảnh 4.

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng cảm xúc nảy nở khi hai người khác giới cùng trải qua một tình huống kịch tính, hồi hộp. Thí nghiệm kinh điển “cây cầu rung lắc” của hai nhà khoa học Donald Dutton và Arthur Aron vào năm 1974 đã cho thấy rằng các chàng trai có nhiều khả năng sẽ gọi lại cho cô gái sau khi cùng cô đi qua cây cầu treo nguy hiểm.

Muốn gìn giữ hạnh phúc gia đình, nên hạn chế đánh đôi nam nữ – Ảnh 2.

Trong thể thao đánh đôi, các nhà nghiên cứu cho rằng các trận đấu căng thẳng hoàn toàn có thể đóng vai trò “chất xúc tác cảm xúc”, thúc đẩy sự gần gũi tâm lý giữa hai người tương tự như “cây cầu rung lắc”. Ngoài ra, các hoạt động thể thao đôi còn kích thích sự tiết oxytocin – thường được gọi là “hormone gắn bó”. Chất này tăng khi con người cảm thấy tin tưởng, hỗ trợ lẫn nhau và tiếp xúc cơ thể trong các hành vi như vỗ tay, đập vai cổ vũ.

Theo nghiên cứu năm 2017 của nhóm học giả tại Đại học Oxford (Anh), các cặp chèo thuyền đôi có nồng độ oxytocin cao hơn nhóm tập đơn lẻ, và thể hiện mức độ gắn bó tâm lý lớn hơn sau buổi tập. Về khía cạnh thần kinh, khoa học hiện đại còn phát hiện một hiện tượng thú vị gọi là “đồng bộ sóng não giữa hai cá nhân cùng hoạt động”. Trong thể thao đôi, việc cùng nhau di chuyển, phản ứng và điều chỉnh tốc độ tạo ra nhịp điệu vận động tương thích, giúp não bộ của hai người “đồng bộ hóa” ở các vùng xử lý cảm xúc xã hội.

Nhiều ví dụ trong giới thể thao đỉnh cao cho thấy tình đồng đội trên sân bóng, sân cầu có thể biến thành tình cảm thực thụ. Và cũng như câu châm chọc phổ biến trên mạng xã hội ngày này – “vượt mức pickleball”, những nghiên cứu khoa học này tạo nên một lời nhắc nhở thực tiễn: hãy cẩn trọng với việc đánh đôi nam nữ trong thể thao, đặc biệt khi bạn đã có gia đình. Nếu bạn còn độc thân, chơi thể thao đôi đồng nghĩa với việc mở ra cho bạn một cơ hội mới trong chuyện tình cảm.

Tai nghe thông minh nhận biết cảm xúc con người như thế nào?

Linh — Fri, 26 Sep 2025 14:34:21 +0000

Các nhà nghiên cứu đang nỗ lực để biến tai nghe thông minh thành công cụ có thể nhận biết và hỗ trợ sức khỏe tinh thần của con người, thông qua việc tích hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo và cảm biến sinh học. Tại Mỹ, một nhóm nghiên cứu tại Đại học Cornell đã phát triển một mẫu thiết bị đeo tai thông minh, có khả năng theo dõi các chuyển động cơ mặt của người đeo bằng cách sử dụng sóng âm phản hồi qua da. Mặc dù vẫn chưa có thể đo trực tiếp mức độ căng thẳng, thiết bị này đã cho thấy tiềm năng trong việc theo dõi các tín hiệu liên quan đến trạng thái tinh thần thông qua biểu cảm gương mặt.

Khi công nghệ tai nghe thông minh ngày càng phát triển, vai trò của nó trong việc hỗ trợ sức khỏe tinh thần cũng ngày càng được quan tâm. Không chỉ dừng lại ở khả năng nhận biết cảm xúc, các nhà nghiên cứu đang hướng đến việc tạo ra các thiết bị có thể đo lường và theo dõi trạng thái tinh thần một cách toàn diện hơn. Các hãng công nghệ lớn như Apple và Bose cũng đã đăng ký bằng sáng chế liên quan đến tai nghe tích hợp cảm biến sinh học, nhằm đo lường các chỉ số như nhịp tim, nhiệt độ da và chuyển động đầu.

Một số dự án nghiên cứu khác đã đạt được những kết quả đáng kể. Ví dụ, Công ty Neurable đã phát triển một loại tai nghe có khả năng nhận biết mức độ tập trung của người đeo thông qua sóng não. Thiết bị này hoạt động hoàn toàn tự động và có thể đưa ra phản hồi khi phát hiện dấu hiệu xao nhãng, mở ra tiềm năng theo dõi trạng thái tinh thần ngay trong quá trình sử dụng tai nghe thường ngày.

Trầm cảm, lo âu có thể được phát hiện qua… tai nghe thông minh? – Ảnh 3.

Tuy nhiên, dù tiềm năng lớn, các thiết bị theo dõi cảm xúc qua tai nghe vẫn cần được nhìn nhận như công cụ hỗ trợ, không thể thay thế đánh giá chuyên môn của bác sĩ. Việc thu thập và sử dụng dữ liệu sinh học cũng đặt ra những vấn đề về quyền riêng tư và bảo mật thông tin cá nhân. Các công ty phát triển thiết bị cần phải minh bạch về cách họ lưu trữ và sử dụng dữ liệu này, cũng như chứng minh khả năng bảo mật thông tin cá nhân của người dùng.

Trong tương lai không xa, tai nghe thông minh có thể sẽ không chỉ là phụ kiện âm thanh mà còn là ‘người đồng hành thầm lặng’ cho sức khỏe tinh thần mỗi ngày. Với sự phát triển của công nghệ trí tuệ nhân tạo và cảm biến sinh học, các thiết bị này có thể sẽ giúp người dùng nhận biết và quản lý trạng thái tinh thần của mình một cách hiệu quả hơn.

Trầm cảm, lo âu có thể được phát hiện qua… tai nghe thông minh? – Ảnh 2.

Hiện tại, nhiều Apple và Bose đang tích cực nghiên cứu và phát triển các sản phẩm tai nghe thông minh có tích hợp cảm biến sinh học. Một số nhà nghiên cứu tại Đại học Cornell cũng đang tiếp tục hoàn thiện công nghệ tai nghe thông minh của mình.

Tai nghe thông minh giúp người dùng theo dõi các chỉ số sức khỏe tinh thần

Tuy nhiên, vẫn cần có thêm nhiều nghiên cứu và thử nghiệm để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả của các thiết bị này. Đồng thời, các vấn đề về quyền riêng tư và bảo mật thông tin cá nhân cũng cần được giải quyết triệt để để người dùng có thể yên tâm sử dụng các thiết bị này.

Trước mắt, tai nghe thông minh có thể sẽ trở thành một phần quan trọng trong việc hỗ trợ sức khỏe tinh thần của con người. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, các nhà nghiên cứu và các công ty công nghệ cần phải tiếp tục nỗ lực và hợp tác chặt chẽ với các chuyên gia y tế.

Giường bừa bộn giúp tăng sáng tạo, nhưng sao lại không tốt?

Linh — Tue, 02 Sep 2025 23:17:39 +0000

Nhiều phụ huynh lo lắng khi con mình không thích dọn dẹp và để giường ngủ bừa bộn. Tuy nhiên, các nghiên cứu tâm lý gần đây đã chỉ ra rằng sự bừa bộn có thể có tác động tích cực đến sự sáng tạo của trẻ. Một nghiên cứu được thực hiện bởi nhà tâm lý học Vohs vào năm 2023 đã chỉ ra rằng những người ở trong môi trường bừa bộn có khả năng sáng tạo cao hơn 30% so với những người ở trong môi trường gọn gàng.

Cụ thể, nghiên cứu này đã yêu cầu 48 người tham gia liệt kê những công dụng sáng tạo của quả bóng bàn trong một căn phòng ‘gọn gàng’ hoặc ‘bừa bộn’. Kết quả cho thấy số lượng và chất lượng ý tưởng sáng tạo do nhóm phòng bừa bộn đề xuất cao hơn đáng kể. Ngoài ra, một nghiên cứu mở rộng khác cũng chỉ ra rằng những người có giường bừa bộn đánh giá khả năng sáng tạo của mình cao hơn 50% so với những người có giường gọn gàng. Điều này cho thấy rằng môi trường hỗn loạn có thể trực tiếp thúc đẩy tư duy phân kỳ, cho phép mọi người thoát khỏi khuôn khổ trong thời gian ngắn và có khả năng liên tưởng tự do.

Về cơ bản, một môi trường hỗn loạn truyền đi các tín hiệu ‘ngẫu nhiên’, và các tín hiệu ngẫu nhiên trong một môi trường hỗn loạn kích thích mạng lưới tư duy của con người. Ví dụ, kích thích tư duy sáng tạo, tư duy số không,… Tư duy từ con số không bắt nguồn từ khái niệm lập ngân sách từ con số không vào những năm 1970. Nó đề cập đến một cách suy nghĩ xem xét lại các vấn đề từ đầu bằng cách thoát khỏi khuôn khổ và kinh nghiệm hiện có.

Cách suy nghĩ này ủng hộ việc gạt bỏ dữ liệu lịch sử và khuôn khổ hiện có và tái cấu trúc bản chất của thông tin hiện có. Mục đích của chế độ tư duy này là tìm kiếm sự đổi mới. Ba đặc điểm của nó là thiết lập lại từ đầu, định hướng mục tiêu và đột phá sáng tạo. Một môi trường hỗn loạn về cơ bản là một sự thiết lập lại, khiến các quy tắc và môi trường có trật tự trở nên ngẫu nhiên, cho phép mọi người tìm ra các giải pháp mới trong sự hỗn loạn.

Con đường cơ bản của sự sáng tạo do sự hỗn loạn mang lại là môi trường định hình lại các mô hình nhận thức thông qua tính dẻo của não. Rối loạn làm suy yếu cảm giác kiểm soát và kích hoạt mạng lưới chế độ mặc định/ACC của vỏ não vành trước DMN, do đó thúc đẩy các mối liên kết không liên quan từ xa và giải phóng tư duy khác biệt và sáng tạo của mọi người.

Tuy nhiên, mọi thứ đều quá mức, và trong khi sự hỗn loạn phá vỡ sự cân bằng mang đến những ý tưởng tuyệt vời, nó cũng đi kèm với một số ‘rủi ro’ nhất định. Ví dụ, một loạt hiệu ứng cửa sổ vỡ xuất hiện trong tâm lý học. Khi con người ở trong môi trường hỗn loạn trong thời gian dài, chức năng thùy trước trán của họ sẽ bị ức chế.

Ngoài ra, môi trường lộn xộn sẽ làm tăng quá tải cảm giác ở một mức độ nhất định, làm tăng mức cortisol của một người, ức chế trạng thái thư giãn cần thiết cho tư duy sáng tạo và không có lợi cho tư duy phân kỳ. Tóm lại, sự bừa bộn trong phòng sẽ có tác động đa chiều đến con người, vừa có lợi vừa có hại.

Chúng ta cũng nên có thái độ biện chứng khi xem xét kết luận, bởi vì không bao giờ có một câu trả lời chuẩn mực cho việc làm thế nào để đạt được sự sáng tạo. Thông tin thêm về các nghiên cứu tâm lý có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa sự bừa bộn và sáng tạo.

Trí tuệ nhân tạo lấn át nhạc sĩ, tương lai âm nhạc nằm ở máy móc?

Linh — Thu, 21 Aug 2025 21:29:11 +0000

Thị trường âm nhạc trên các nền tảng phát nhạc trực tuyến đang trải qua một cuộc cách mạng mới với sự xuất hiện của các ban nhạc hoàn toàn do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra. Sự phát triển này đang làm xáo trộn ngành âm nhạc và đặt ra nhiều thách thức cho các nhạc sĩ.

Cuộc chiến ‘một mất một còn’ giữa AI và nhạc sĩ – Ảnh 2.

Các bản nhạc do AI tạo ra, chẳng hạn như nhạc rock mang âm hưởng thập niên 1970 của Velvet Sundown và dòng nhạc đồng quê của Aventhis và The Devil Inside, đã đạt được hàng triệu lượt nghe trên Spotify. Tuy nhiên, hiện tại chưa rõ ai là người đứng sau các bản nhạc này. Điều này đã đặt ra câu hỏi về tính xác thực và quyền sở hữu của các tác phẩm âm nhạc do AI tạo ra.

Các nền tảng phát nhạc trực tuyến lớn, trừ Deezer của Pháp, chưa công khai gắn nhãn cho các ca khúc được tạo ra hoàn toàn bằng AI. Điều này có thể dẫn đến sự nhầm lẫn và khó khăn cho các nghệ sĩ và người nghe trong việc phân biệt giữa âm nhạc do con người tạo ra và âm nhạc do AI tạo ra.

Nghệ sĩ kiêm nhà sản xuất âm nhạc từng đoạt giải Oscar Leo Sidran cho rằng sự trỗi dậy của AI có thể phản ánh sự sáo rỗng và công thức hóa của nhiều dòng nhạc hiện đại. Ông tin rằng AI có thể tạo ra âm nhạc tiện lợi và rẻ tiền, nhưng thiếu đi cảm xúc và thông điệp mà các nghệ sĩ con người mang lại.

Nhà sản xuất kiêm nhạc sĩ Yung Spielburg cho rằng âm nhạc do con người tạo ra vẫn sẽ chiến thắng nếu khán giả thật sự lắng nghe, quan tâm tới thông điệp và cảm xúc của nghệ sĩ. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhiều người chỉ nghe nhạc cho có, như khi nấu ăn hay làm việc nhà, thì AI sẽ dần lấn át vì những sản phẩm này tiện lợi, chi phí rẻ và không cần trả tiền bản quyền.

Các chuyên gia âm nhạc cũng đưa ra cảnh báo về tương lai của ngành âm nhạc. Giáo sư Dennis DeSantis thuộc Đại học Rochester nhận định các nền tảng nhạc số đang âm thầm lấp đầy danh sách phát bằng ‘nhạc tâm trạng’ do AI tạo ra và gán tên cho những nghệ sĩ mà chẳng ai tìm được thông tin. Đồng thời, nhạc nền do AI tạo ra ngày càng được sử dụng trong phim ảnh, quảng cáo, trung tâm thương mại, thang máy – nơi con người dần bị thay thế.

Cùng quan điểm, Giáo sư Mathieu Gendreau thuộc Đại học Rowan cho rằng AI xâm nhập ngành âm nhạc và sẽ không biến mất, điều đó khiến nghệ sĩ càng khó sống bằng nghề. Nghệ sĩ Sidran cũng thừa nhận anh và nhiều người trong nghề đã chứng kiến lượng công việc giảm rõ rệt từ cuối năm ngoái, có thể do sự bùng nổ của AI.

Công nghệ từng giúp ngành âm nhạc thăng hoa, nhưng AI là một thách thức hoàn toàn khác, có thể xóa sổ cơ hội sống sót của phần lớn nghệ sĩ. Thị trường âm nhạc thế giới đang đứng trước một cuộc cách mạng mới, với sự tham gia của AI trong lĩnh vực sáng tạo âm nhạc. Các nghệ sĩ và các nền tảng phát nhạc trực tuyến cần phải thích nghi với sự thay đổi này và tìm ra cách để tồn tại và phát triển trong một môi trường cạnh tranh mới.

Spotify và các nền tảng phát nhạc trực tuyến khác cần phải xem xét lại chính sách của mình và tìm ra cách để đảm bảo quyền lợi của các nghệ sĩ con người. Đồng thời, các nghệ sĩ cũng cần phải tìm ra cách để thích nghi với sự thay đổi này và tiếp tục tạo ra âm nhạc chất lượng cao để cạnh tranh với AI.