Hà Nội đang đối mặt với thách thức lớn trong việc thực hiện lộ trình bỏ xe máy xăng, đặc biệt trong khu vực nội đô. Theo yêu cầu của Thủ tướng, từ tháng 7/2026, xe máy chạy xăng sẽ không được phép lưu thông trong vành đai 1 Hà Nội, bao gồm phần lớn diện tích của 4 quận vùng lõi Thủ đô là Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng. Đến năm 2030, sẽ áp dụng cho toàn bộ phương tiện cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi vành đai 3.

Hiện tại, Hà Nội có trên 9,2 triệu phương tiện, trong đó thành phố quản lý 1,1 triệu ôtô, 6,9 triệu xe máy; còn lại là phương tiện từ tỉnh khác lưu thông thường xuyên. Trong số xe máy đăng ký tại Hà Nội, khoảng 5,6 triệu xe chạy bằng xăng, còn lại 1,3 triệu xe máy điện. Tuy nhiên, phương tiện công cộng tại Hà Nội hiện chưa đáp ứng đủ nhu cầu đi lại của người dân.

Mạng lưới giao thông đô thị Hà Nội thời gian qua đã được đầu tư nâng cấp, xây mới song vẫn chưa đạt được mục tiêu theo quy hoạch. Các dự án đường sắt đô thị chậm đi vào hoạt động tạo áp lực lớn lên giao thông đường bộ. TS Đào Ngọc Nghiêm, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, đánh giá bãi bỏ xe máy xăng là bài toán rất khó giải đối với TP Hà Nội, dù biết đây là một trong những nguồn gây ô nhiễm không khí.

‘Dân số quá đông, người dân đi lại bằng gì trong khi phương tiện công cộng hiện mới đáp ứng được 1/5 nhu cầu’, ông đặt câu hỏi. Ngoài ra, hạ tầng trạm sạc cho xe máy, ôtô điện còn thiếu. Phần lớn người dân ở 4 quận lõi sống trong ngõ nhỏ, nhà ống, chung cư cũ, nơi không có chỗ đỗ xe cố định hoặc không có hệ thống sạc điện riêng. Họ thường tự sạc điện tại nhà, không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy.

Để giải bài toán trên, ông Nguyễn Văn Thanh, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam, cho rằng TP Hà Nội cần khảo sát số lượng xe máy chạy xăng hiện có, phân loại theo niên hạn và tình trạng sử dụng để xây dựng gói hỗ trợ phù hợp. Thành phố cần có chính sách trợ giá, hỗ trợ vay mua xe điện cho hộ nghèo, người lao động.

Mức hỗ trợ có thể gồm một phần tài chính để đổi phương tiện hoặc trợ cấp chi phí đi lại. Cạnh đó, cần vận động các hãng xe điện triển khai chương trình đổi xe cũ lấy xe mới, giảm giá xe điện, đặc biệt cho nhóm thu nhập thấp… Việc thực hiện lộ trình bỏ xe máy xăng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ càng và hỗ trợ tích cực từ chính quyền và các bên liên quan để đảm bảo quyền lợi của người dân và giảm thiểu tác động tiêu cực.

Trong hơn một thập kỷ qua, chính quyền Hà Nội đã không ngừng đưa ra và triển khai các chính sách chiến lược nhằm giảm thiểu, tiến tới cấm hoàn toàn xe máy chạy xăng trong khu vực nội đô vào năm 2030. Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 20, yêu cầu UBND TP Hà Nội thực hiện các giải pháp để chuyển đổi phương tiện, với mục tiêu cụ thể là đến ngày 1/7/2026, sẽ không còn xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1.

Mục tiêu dài hạn được đặt ra là từ ngày 1/1/2028, Hà Nội sẽ không cho phép xe mô tô, xe gắn máy chạy xăng dầu và hạn chế xe ô tô cá nhân chạy xăng dầu lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2. Đến năm 2030, thành phố tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3. Để đạt được mục tiêu này, Hà Nội đã có những bước đi quan trọng trong việc hạn chế xe máy, bao gồm việc xây dựng đề án phân vùng hạn chế xe máy và tiến tới dừng hoạt động xe máy ở các quận vào năm 2030.

Thành phố cũng đã thông qua nghị quyết thực hiện vùng phát thải thấp (LEZ) và có kế hoạch chuyển đổi sang xe máy điện. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn góp phần xây dựng một môi trường sống trong lành hơn cho người dân. Để thực hiện mục tiêu này, Hà Nội dự kiến sẽ triển khai các chính sách hỗ trợ người dân chuyển đổi sang phương tiện thân thiện với môi trường, đầu tư vào hệ thống trạm sạc, và nâng cao tiêu chuẩn an toàn tại các khu vực sạc tập trung.

Đồng thời, thành phố sẽ nghiên cứu và đề xuất các cơ chế chính sách phù hợp để hỗ trợ quá trình chuyển đổi, đặc biệt là cho nhóm người dân sử dụng phương tiện chạy bằng xăng, dầu trong khu vực vành đai trung tâm của Thủ đô. Việc hỗ trợ này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho người dân mà còn đảm bảo quyền lợi của họ trong quá trình chuyển đổi sang phương tiện mới.

Với sự quyết tâm và các bước đi cụ thể, Hà Nội đang tiến gần hơn đến mục tiêu hạn chế và tiến tới cấm xe máy chạy xăng trong nội đô, góp phần xây dựng một thủ đô văn minh, hiện đại và thân thiện với môi trường.

Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra chỉ đạo nhằm triển khai các giải pháp cụ thể để đạt được mục tiêu phát triển đô thị xanh, văn minh và thân thiện với môi trường tại Hà Nội. Theo đó, đến ngày 1/7/2026, sẽ không còn mô tô, xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực vành đai 1. Từ ngày 1/1/2028, chính sách sẽ mở rộng, hạn chế cả ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực vành đai 1 và vành đai 2.

Nhiều người dân ủng hộ chủ trương này, cho rằng nó giúp cải thiện môi trường sống, đặc biệt là ở khu vực nội đô đông dân cư. Việc giảm thiểu ô nhiễm không khí và tiếng ồn sẽ mang lại lợi ích đáng kể cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống của cư dân.

Tuy nhiên, cũng có không ít băn khoăn từ phía người dân, đặc biệt là những người lao động trực tiếp gắn bó với phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Họ cho rằng việc chuyển sang xe điện không hề đơn giản, đặc biệt là với những người thu nhập trung bình. Chi phí ban đầu để mua xe điện và xây dựng hạ tầng sạc điện có thể là rào cản đối với nhiều người.

Các chuyên gia giao thông đánh giá cao chính sách này, cho rằng nó cần thiết và phù hợp với xu hướng toàn cầu, nhất là trong bối cảnh ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, họ cũng nhấn mạnh cần phải nghiên cứu để đặt đủ trạm sạc cho người dân. Việc bố trí hạ tầng sạc điện hợp lý và tiện lợi sẽ giúp giảm bớt lo lắng của người dân về việc sử dụng xe điện.

TS. Khương Kim Tạo, nguyên Phó chánh văn phòng Uỷ ban An toàn Giao thông Quốc gia, cho rằng các bộ, ngành cần xem xét kỹ lưỡng khi chuyển đổi các phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch sang xe chạy bằng điện. Việc này liên quan đến ngành Điện và cần đảm bảo cung cấp đủ điện, cũng như quản lý chất lượng các phương tiện chạy bằng điện.

Việc hạn chế phương tiện sử dụng xăng dầu tại Hà Nội là xu thế tất yếu trong lộ trình xây dựng đô thị hiện đại, bền vững. Tuy nhiên, để chính sách này thực sự phát huy hiệu quả, cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ hạ tầng cho đến cơ chế hỗ trợ, cùng sự đồng lòng của người dân. Chính phủ và các cơ quan chức năng cần có các chính sách hỗ trợ phù hợp, như giảm thuế, hỗ trợ tài chính, hoặc đầu tư vào hạ tầng sạc điện.

Khi thực hiện thành công, việc hạn chế phương tiện sử dụng xăng dầu không chỉ mang lại lợi ích cho Hà Nội mà còn là hình mẫu cho các thành phố khác trên cả nước. Điều này sẽ giúp Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu phát triển bền vững, vì môi trường sống an lành cho các thế hệ tương lai.

Tham khảo thêm về chính sách giao thông tại https://www.chinhphu.vn/ và các nguồn thông tin khác để nắm bắt tiến độ và chi tiết về kế hoạch phát triển đô thị xanh tại Hà Nội.

Hà Nội đang lên kế hoạch để tăng tỷ lệ sử dụng xe máy điện vào trung tâm thành phố, nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường và thực hiện chỉ thị của Thủ tướng về việc giảm thiểu xe máy chạy bằng xăng. Từ năm 2027, thành phố dự kiến tăng 10% xe máy điện vào trung tâm, năm 2028 là 20% và đến 2030, tỷ lệ này sẽ tăng lên 60%.

TS Nguyễn Xuân Thuỷ, chuyên gia giao thông – đô thị, cho rằng việc hạn chế xe cá nhân, phương tiện chạy bằng xăng, dầu ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM là cần thiết. Tuy nhiên, cần có cách làm phù hợp để cư dân toàn thành phố dần từ bỏ xe cá nhân và chuyển đổi sang xe điện. Ông Thuỷ đề xuất Hà Nội cần hỗ trợ người dân một khoản tiền đủ để thay đổi phương tiện. Khoảng 200 tỉ đồng sẽ cần được bỏ ra để hỗ trợ người dân chuyển đổi xe xăng sang xe điện, với mức hỗ trợ cho mỗi phương tiện là 15 triệu đồng.

Ông Thuỷ cũng nhấn mạnh rằng Hà Nội cần tăng cường đầu tư các tuyến metro xuyên tâm, hướng tâm và nâng cao tỷ lệ đúng giờ của các tuyến xe buýt. Điều này sẽ giúp người dân chủ động thời gian và thu hút được lượng khách tham gia.

Ông Dương Đức Tuấn, Phó Chủ tịch UBND Hà Nội, khẳng định sẽ nghiên cứu những chương trình, kế hoạch tổng thể để triển khai Chỉ thị của Thủ tướng. Theo đó, TP sẽ nghiên cứu một cơ chế chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện phù hợp nhất cho nhân dân, đặc biệt là người sử dụng phương tiện chạy bằng xăng dầu trong khu vực Vành đai 1. Hà Nội cũng sẽ đẩy nhanh các dự án metro, cấu trúc lại hệ thống xe buýt… cố gắng nâng tỉ lệ vận tải hành khách công cộng trước mắt cho Vành đai 1 lên gấp đôi so với tỉ lệ chung của toàn TP, bảo đảm 40%.

Trong một cuộc trao đổi gần đây, tôi đã đề cập đến khả năng Hà Nội sẽ cấm xe máy chạy bằng xăng bắt đầu từ năm tới. Phản ứng ban đầu của người đối diện là rất tích cực, thể hiện sự hào hứng và kỳ vọng rằng Hà Nội sẽ giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường vốn đang trở nên nghiêm trọng. Tuy nhiên, khi các vấn đề liên quan đến việc cấm xe máy chạy bằng xăng được đặt ra, sự hào hứng ban đầu đã nhanh chóng chuyển sang cảm giác bối rối.

Một trong những vấn đề được đặt ra là việc xây dựng hệ thống sạc điện rộng lớn để phục vụ cho nhu cầu của người dân. Thực tế, việc triển khai hệ thống sạc điện đòi hỏi không gian đáng kể, và câu hỏi được đặt ra là liệu có đủ không gian để xây dựng các khu sạc điện này không. Hệ thống giao thông công cộng ở Hà Nội hiện nay cũng chưa đáp ứng đủ nhu cầu của người dân, và việc cấm xe máy chạy bằng xăng có thể gây ra nhiều bất tiện nếu không có phương án thay thế phù hợp.

Theo số liệu thống kê, trung bình mỗi gia đình ở Hà Nội sở hữu một chiếc xe gắn máy, và việc cấm xe máy chạy bằng xăng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của họ. Ngoài ra, hàng triệu người lao động từ các tỉnh đang sử dụng xe máy để chạy dịch vụ kiếm sống ở Hà Nội. Câu hỏi được đặt ra là liệu họ có thể chuyển sang sử dụng xe điện không, và nếu có, thì điều kiện nào sẽ cần phải được đáp ứng.

Một vấn đề quan trọng khác liên quan đến an toàn của xe điện, bao gồm cả nguy cơ cháy nổ và tình trạng thiếu điện. Việc hàng ngàn, hàng triệu xe sạc điện cùng lúc có thể dẫn đến tình trạng quá tải của hệ thống điện, và có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về an toàn. Điều này đòi hỏi sự đầu tư và chuẩn bị kỹ lưỡng về cơ sở hạ tầng cũng như các giải pháp dự phòng.

Nhìn chung, mặc dù tình hình ô nhiễm môi trường ở Hà Nội đang trở nên nghiêm trọng và cần phải có các biện pháp quyết liệt để giải quyết, nhưng việc cấm xe máy chạy bằng xăng cần phải được thực hiện một cách thận trọng và có lộ trình cụ thể. Cần có một kế hoạch tổng thể và chi tiết để đảm bảo rằng việc cấm xe máy chạy bằng xăng sẽ không gây ra các vấn đề mới cho người dân. Quan trọng hơn cả, chính quyền cần phải lắng nghe ý kiến của người dân và các chuyên gia để tìm ra giải pháp phù hợp nhất cho tình hình thực tế.

Tham khảo thêm thông tin về chính quyền thành phố Hà Nội và các tin tức liên quan đến môi trường tại Việt Nam để có cái nhìn tổng quan hơn về vấn đề này.