Trong thời đại trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển nhanh chóng, nhiều công ty công nghệ đang tìm cách đẩy nhanh tiến độ bằng cách áp dụng các mô hình làm việc đòi hỏi sự hy sinh cao độ từ nhân viên. Mô hình 996, yêu cầu nhân viên làm việc từ 9h sáng đến 9h tối, 6 ngày một tuần, đã trở thành tiêu chuẩn tại nhiều công ty Trung Quốc và đang lan rộng sang Mỹ. 심지어 một số công ty đang tiến tới mô hình 007, làm việc từ nửa đêm đến nửa đêm, 7 ngày một tuần, một mức độ mà nhiều người cho là không bền vững.

Mô hình 996 bắt nguồn từ các công ty công nghệ Trung Quốc và đã gây ra nhiều tranh cãi về việc xóa bỏ cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Năm 2021, chính phủ Trung Quốc đã có những động thái trấn áp mô hình này, nhưng nhiều công ty vẫn âm thầm duy trì. Tại Mỹ, startup phần mềm Rilla tại Thung lũng Silicon cho biết gần như toàn bộ đội ngũ 80 nhân viên đang tuân theo lịch trình 996, cho thấy sự ảnh hưởng của mô hình này không chỉ giới hạn ở Trung Quốc.

Một số công ty thậm chí đang tiến tới mô hình 007, nơi nhân viên bị kỳ vọng làm việc không ngừng nghỉ. Nhà đầu tư mạo hiểm người Anh Harry Stebbings cho rằng để xây dựng một công ty trị giá 10 tỷ USD, bạn phải sẵn sàng làm việc 7 ngày một tuần. Huawei là một ví dụ điển hình về văn hóa làm việc 007. Gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc đã chuyển sang mô hình mới để vượt qua khó khăn khi bị đưa vào danh sách đen thương mại của Mỹ.

Bất chấp lệnh cấm của Mỹ, Huawei đã chuyển mình thành công từ một công ty viễn thông trở thành cái tên đáng gờm về AI tại Trung Quốc. CEO Nvidia Jensen Huang cũng thừa nhận mình không có sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, làm việc từ lúc thức dậy đến khi đi ngủ, suốt 7 ngày một tuần. Tại Nvidia, làm ngoài giờ hành chính là điều bình thường. Cựu nhân viên cho biết họ được kỳ vọng làm cật lực 7 ngày một tuần với công việc chất đống đến 2h sáng. Những nỗ lực này đã giúp giá cổ phiếu Nvidia tăng vọt 1.600% trong 5 năm qua.

Không chỉ các công ty công nghệ lớn, một số startup cũng theo đuổi lịch trình 007 hoặc gần như vậy. Lịch trình vắt kiệt sức lao động này là điều họ cần vì thị trường vô cùng khốc liệt. Các startup AI đã huy động được 104,3 tỷ USD tại Mỹ trong nửa đầu năm, gần bằng mức 104,4 tỷ USD của cả năm 2023. CEO của startup AI Greptile, Daksh Gupta, thừa nhận ông tìm kiếm những nhân viên sẵn sàng làm 84 giờ mỗi tuần. Lịch trình vắt kiệt sức lao động này là điều cần thiết để chuyển những đồng đầu tư thành lợi nhuận và thị phần.

Việc áp dụng các mô hình làm việc khắc nghiệt như 996 và 007 đang đặt ra câu hỏi về sự bền vững và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và tinh thần của nhân viên. Trong khi một số công ty cho rằng đây là điều cần thiết để tồn tại trong môi trường cạnh tranh, cũng có những lo ngại về việc này có thể dẫn đến kiệt sức và giảm hiệu suất làm việc trong dài hạn.

Các công ty công nghệ đang ở trong một cuộc đua để phát triển và áp dụng AI, và điều đó đòi hỏi sự cam kết và hy sinh cao độ từ nhân viên. Tuy nhiên, cũng cần có sự cân nhắc về việc làm thế nào để duy trì sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, và đảm bảo rằng nhân viên không bị ảnh hưởng tiêu cực bởi áp lực công việc.

Trong lĩnh vực quảng cáo, việc khách hàng thay đổi ý tưởng là điều thường xuyên xảy ra. Tuy nhiên, chưa có trường hợp nào khiến tôi rơi vào tình huống hoang mang đến mức suýt ngã quỵ chỉ vì một câu thiếu dấu chấm.

Tôi là account chính của một dự án truyền thông lớn cho một thương hiệu bất động sản nổi tiếng với ngân sách lên đến 20 tỷ đồng. Dự án này là một trong những gói ‘đinh’ của quý này. Sau 2 tuần làm việc không ngừng nghỉ, tôi đã gửi bản proposal chính thức qua email vào tối muộn thứ Sáu.

Nhưng đến 9h sáng thứ Bảy, khi đang đi chợ với mẹ, tôi nhận được tin nhắn Zalo từ chị D., giám đốc marketing phía khách hàng. Câu nhắn chỉ có một dòng, không dấu câu, không icon, không lời chào: ‘Không duyệt phương án này tôi thất vọng’. Tôi chết sững, không hiểu tại sao phương án không được duyệt và tại sao chị D. lại thất vọng. Tôi đứng như trời trồng giữa quầy rau, mẹ gọi 3 lần không nghe.

Khi nhắn lại hỏi lại, chị D. không trả lời. Tôi đành gửi lại câu hỏi qua email kèm lời xin lỗi nếu có điểm nào chưa phù hợp, nhưng đến chiều vẫn không nhận được phản hồi. Tôi quyết định xem lại toàn bộ log chat, lịch họp, bản ghi âm và các điểm góp ý cũ.

Tôi nhận ra rằng nếu có dấu chấm ở giữa câu, ý nghĩa sẽ thay đổi hoàn toàn. Từ đó, tôi mạo hiểm nhắn lại chị D. để hỏi rõ ý nghĩa của câu nhắn. 10 phút sau, chị D. nhắn lại rằng chị đã nhắn nhanh lúc xử lý việc nhà và thiếu dấu chấm.

Sự việc này đã giúp tôi học được một điều quan trọng: trong công việc, đừng bao giờ ngại hỏi lại. Một phản ứng kịp thời có thể cứu cả một thương vụ, một team… và cả sự nghiệp của chính mình.