Quốc hội khóa XV vừa thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, một văn bản pháp lý quan trọng nhằm điều chỉnh và thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực công nghệ số tại Việt Nam. Một trong những điểm nổi bật của luật này là quy định cụ thể về việc nhận dạng sản phẩm công nghệ số sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI).
Theo đó, các sản phẩm công nghệ số thuộc Danh mục sản phẩm công nghệ số tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo phải được trang bị dấu hiệu nhận dạng để người sử dụng hoặc máy có thể nhận biết. Quy định này nhằm đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi của người dùng khi tương tác với các hệ thống AI. Việc nhận dạng này giúp người dùng hiểu rõ rằng họ đang tương tác với một hệ thống AI, trừ trường hợp người sử dụng đã rõ về việc này.
Lật sang Luật Công nghiệp công nghệ số, chúng ta thấy rằng văn bản này gồm 6 chương với 51 điều, trong đó có một chương riêng quy định về trí tuệ nhân tạo. Cụ thể, Điều 44 của luật này quy định chi tiết về dấu hiệu nhận dạng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo. Theo đó, các hệ thống trí tuệ nhân tạo tương tác trực tiếp với con người phải thông báo cho người sử dụng biết rằng họ đang tương tác với một hệ thống AI.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ có trách nhiệm ban hành Danh mục sản phẩm công nghệ số tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo và tổ chức kiểm tra việc thực hiện quy định về dấu hiệu nhận dạng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo. Điều này cho thấy sự quan tâm của nhà nước đến việc quản lý và kiểm soát sự phát triển của công nghệ AI.
Luat cũng quy định 7 nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai sử dụng trí tuệ nhân tạo, bao gồm: phục vụ sự thịnh vượng và hạnh phúc của con người, tiếp cận bao trùm và công bằng, tôn trọng các giá trị đạo đức và quyền con người, bảo đảm minh bạch và trách nhiệm giải trình, bảo đảm an toàn và an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân, và tuân thủ pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ sẽ hướng dẫn nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai sử dụng trí tuệ nhân tạo trong các ngành, lĩnh vực được phân công. Điều này giúp đảm bảo rằng việc phát triển và sử dụng AI được thực hiện một cách thống nhất và phù hợp với các ngành, lĩnh vực khác nhau.
Luat Công nghiệp công nghệ số có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng khuôn khổ pháp lý cho sự phát triển của công nghệ số và trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam, đồng thời góp phần nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm và quyền lợi của người dùng.
