Thực trạng đội ngũ chuyên viên phụ trách giáo dục cấp xã hiện nay đang gặp nhiều khó khăn do thiếu chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực giáo dục. Theo báo cáo của Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo, khoảng 70-80% chuyên viên phụ trách giáo dục cấp xã không có chuyên môn trong lĩnh vực giáo dục. Điều này cho thấy việc sáp nhập các cấp xã đã dẫn đến nhiều thách thức trong việc đảm bảo đội ngũ phụ trách giáo dục đủ năng lực và chuyên môn.

Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục đã tiến hành khảo sát và thống kê, kết quả cho thấy chỉ khoảng 20-30% công chức giáo dục cấp xã hiện nay có chuyên môn hoặc kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực giáo dục. Phần lớn còn lại đến từ các bộ phận khác như phòng Dân tộc và Tôn giáo, Tư pháp, Đoàn thanh niên, phòng Nông nghiệp và Môi trường, Thanh tra huyện, phòng Nội vụ, hội Chữ thập đỏ… Nhiều người trong số họ không có trình độ chuyên môn về sư phạm, thậm chí không liên quan đến lĩnh vực giáo dục như cử nhân quản lý đất đai, kỹ sư chăn nuôi, y khoa, kỹ sư xây dựng, cử nhân công nghiệp thực phẩm, dược sĩ, bác sĩ chuyên khoa cấp 1 nội tổng quát…

Ông Phạm Tuấn Anh, Phó Cục trưởng Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, cho biết hiện hầu hết địa phương chỉ bố trí một người phụ trách giáo dục ở cấp xã, vài nơi ở Hà Nội và TP HCM có 2-3 người. Trong khi đó, số trường, học sinh ở nhiều xã, phường có thể từ vài nghìn tới hàng chục nghìn. Ông Tuấn Anh đánh giá đội ngũ phụ trách giáo dục cấp xã đang đối mặt với tình trạng quá tải về công việc. Ngoài ra, do thiếu kinh nghiệm và chuyên môn, các công chức giáo dục cấp xã đang gặp nhiều khó khăn trong công việc.
Chị Nguyễn Diệu Bình, chuyên viên phòng Văn hóa – Xã hội phường Láng, Hà Nội, chia sẻ rằng chị đã có chuyên môn về giáo dục, nhưng trước đây chỉ phụ trách cấp mầm non. Giờ chị phải đảm nhận cả cấp tiểu học, THCS, đây thực sự là khó khăn lớn với chị. Chị Bình cũng như nhiều chuyên viên phụ trách giáo dục cấp xã khác đang phải đối mặt với áp lực công việc tăng cao và thách thức trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết sẽ tổ chức tập huấn cho công chức giáo dục cấp xã cả nước, sau đó hoàn thành sổ tay, gồm các tình huống liên quan về nghiệp vụ ở cấp này. Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định tập trung hỗ trợ cấp xã là yêu cầu cấp bách hiện nay. Người đứng đầu ngành giáo dục cho biết sẽ tiếp tục lắng nghe, nắm bắt tình hình để có những giải pháp phù hợp.
Để giải quyết những khó khăn trên, nhiều chuyên gia giáo dục cho rằng cần có các giải pháp đồng bộ và phù hợp. Trước hết, cần tăng cường đào tạo và tập huấn cho đội ngũ phụ trách giáo dục cấp xã. Đồng thời, cần có cơ chế và chính sách để thu hút và giữ chân những người có chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực giáo dục. Bên cạnh đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và ngành giáo dục để đảm bảo đội ngũ phụ trách giáo dục cấp xã có đủ năng lực và chuyên môn để thực hiện tốt công việc của mình.
Ngoài ra, để nâng cao chất lượng giáo dục, cần có sự tham gia và hỗ trợ của các cấp chính quyền, ngành giáo dục và các tổ chức xã hội. Cần tăng cường đầu tư cho giáo dục, đặc biệt là đầu tư cho đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất của các trường học. Đồng thời, cần có các chính sách để khuyến khích và hỗ trợ các trường học trong việc nâng cao chất lượng giáo dục.
Giáo dục Việt Nam