Chuyển đổi số y tế – thách thức lớn cho bệnh viện chuyên sâu
Tại Diễn đàn Y tế Việt Nam 2025, GS.TS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chỉ ra những thách thức lớn trong việc ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán và điều trị y khoa. Theo ông, các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế.
Thách thức lớn nhất là thay đổi tư duy, con người. GS.TS Lê Hữu Song nhận định rằng nền tảng công nghệ, cơ sở hạ tầng là thách thức đầu tiên. Thực tế, nền tảng băng thông, hệ thống máy chủ chưa thực sự chuẩn hóa. Dữ liệu y tế có thể lớn nhưng chưa khai thác được do không thống nhất và chưa chuẩn hóa.
Yếu tố quyết định, cũng là thách thức lớn nhất là con người, với sự e ngại thay đổi. Với bệnh án điện tử, quy trình từ chuyên môn, quản lý phải được xây dựng chuẩn. Nhưng không phải đơn vị nào, cá nhân nào cũng mong muốn việc đó.
Bệnh viện lớn chậm chuyển đổi số. Hồ sơ bệnh án điện tử là điểm cốt lõi trong chuyển đổi số y tế. Nhưng đến nay, chỉ có 270 cơ sở thực hiện xong việc này, trong số này, không nhiều bệnh viện hạng đặc biệt hoặc cấp chuyên sâu.
Từ thực tiễn, GS.TS Lê Hữu Song cho rằng các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì lại càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế. Mấu chốt vấn đề là “thay đổi tư duy”, trong khi thay đổi thói quen đơn vị càng lớn thì càng khó khăn.
Bệnh viện có hàng chục nghìn quy trình chuyên môn khác nhau. Văn bản giấy không kết nối với nhau, muốn chuyển đổi số, sử dụng AI, các đơn vị từ lâm sàng, cận lâm sàng, đến dược, trang thiết bị, kiểm soát nhiễm khuẩn… phải kết nối.
Chi phí đầu tư lớn là một thách thức khác. Các chuyên gia tính toán, trung bình mỗi bệnh viện tuyến tỉnh cần đầu tư hơn 10 tỷ đồng để triển khai bệnh án điện tử. Với các bệnh viện quy mô lớn, số tiền đầu tư còn lớn hơn rất nhiều.
Trước đó, Bộ Y tế yêu cầu đơn vị chuyên môn xây dựng quy định kết cấu chi phí ứng dụng CNTT trong giá dịch vụ khám chữa bệnh, cần hoàn thành trong tháng 6, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có hướng dẫn.
Để đẩy mạnh chuyển đổi số y tế, GS.TS Lê Hữu Song đề xuất cần có sự hỗ trợ từ Chính phủ, Bộ Y tế trong việc xây dựng quy định, hướng dẫn triển khai bệnh án điện tử. Đồng thời, cần có nguồn kinh phí để hỗ trợ các bệnh viện trong việc đầu tư cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin.
TS Nguyễn Mạnh Quân, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính (Bộ Y tế) cho biết, Bộ Y tế đang xây dựng đề án chuyển đổi số y tế, trong đó có nội dung liên quan đến bảo đảm an toàn dữ liệu và nguồn lực để triển khai chuyển đổi số y tế.
Theo ông Quân, một trong những hướng giải quyết sắp tới là triển khai ứng dụng bệnh án số (bệnh án điện tử, hồ sơ sức khỏe điện tử) tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Ngoài ra, triển khai ứng dụng các công nghệ của Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư như trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (machine learning), big data, thiết bị đeo thông minh để người dân quản lý sức khoẻ của mình.
