Israel – Một Quốc Gia Đổi Mới Toàn Diện: Hành Trình Từ Khởi Nghiệp Đến Công Nghệ Cao
Chính phủ Israel đã thực hiện một chiến lược quốc gia sáng suốt để trở thành một cường quốc công nghệ, bất chấp những hạn chế về tài nguyên và thị trường nội địa. Kể từ những năm 1990, chính phủ đã triển khai một loạt biện pháp nhằm thu hút người nhập cư có trình độ cao, đặc biệt từ Liên Xô cũ, cũng như thực hiện cải cách tài chính sâu rộng. Đồng thời, họ đã xây dựng một nền tảng vững chắc cho nghiên cứu và phát triển (R&D).
Chương trình Yozma, ra đời vào năm 1992, đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc thu hút vốn đầu tư mạo hiểm và xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp tại Israel. Mô hình “góp vốn – chia sẻ rủi ro – thoái vốn có lợi” đã giúp Israel nhanh chóng xây dựng một hệ sinh thái đầu tư mạo hiểm sôi động, không chỉ thu hút dòng vốn toàn cầu mà còn kích thích sự phát triển của giới khởi nghiệp bản địa.
Sự thành công của mô hình này đã biến Israel trở thành quốc gia có mật độ quỹ đầu tư mạo hiểm và startup cao nhất thế giới tính theo đầu người. Sự bùng nổ của các startup trong lĩnh vực viễn thông, chip, phần mềm nhúng và bảo mật đã tạo ra làn sóng IPO đầu tiên trên NASDAQ, củng cố vị thế của Israel trong bản đồ công nghệ thế giới.
Ngày nay, ngành công nghệ cao đóng góp hơn 20% GDP và hơn một nửa giá trị xuất khẩu của Israel. Tư duy toàn cầu đã giúp các startup Israel phát triển nhanh, linh hoạt và có tầm nhìn vượt biên giới quốc gia. Bất chấp xung đột và bất ổn địa chính trị, ngành công nghệ Israel vẫn giữ được đà tăng trưởng mạnh mẽ. Các startup không chỉ sống sót mà còn vươn lên mạnh mẽ, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ cao và quốc phòng.
Chính phủ Israel đã xác định khoa học – công nghệ là trụ cột phát triển quốc gia. Thay vì can thiệp hành chính, chính phủ đóng vai trò “kiến trúc sư hệ sinh thái đổi mới”, với chính sách đồng bộ, dài hạn và thích ứng theo thời cuộc. Chính phủ cũng hỗ trợ tài chính không hoàn lại cho startup, ưu đãi thuế lớn cho trung tâm R&D của hơn 400 tập đoàn toàn cầu như Intel, Google, Apple. Hệ thống giáo dục STEM được chú trọng từ phổ thông đến đại học, kết nối chặt chẽ với thị trường và công nghiệp.
Israel đang chuyển mình từ “Quốc gia khởi nghiệp” trở thành “Quốc gia đổi mới toàn diện”, nơi đổi mới sáng tạo không chỉ phục vụ thương mại mà còn hướng đến giải quyết các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, chăm sóc sức khỏe và năng lượng tái tạo. Sự chuyển mình này là kết quả của một hệ sinh thái trưởng thành, nơi doanh nghiệp, chính phủ, viện nghiên cứu và nhà đầu tư phối hợp để giải quyết các bài toán liên ngành. Quỹ đầu tư và chính sách công cũng dần chuyển hướng: hỗ trợ các công ty deep tech (công nghệ chuyên sâu), climate tech, hoặc các dự án công nghệ phục vụ cộng đồng.
