Chuyển đổi số đang trở thành xu thế của thời đại, và ngành công chứng Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng này. Sau nhiều năm hoạt động theo mô hình truyền thống, ngành công chứng đang đối mặt với những khó khăn như tình trạng quá tải giao dịch cần công chứng tại các khu đô thị mới phát triển, trong khi một số vùng sâu, vùng xa lại thiếu văn phòng công chứng và công chứng viên đủ điều kiện hành nghề.
Nhằm giải quyết những vấn đề này, Luật Công chứng năm 2024 đã bổ sung một giải pháp chính sách mới, đó là công chứng điện tử. Đây được xem là một làn gió mới, tác động lớn đến ngành công chứng, giúp thay đổi và phát triển ngành này cùng với sự phát triển của kinh tế số và xã hội số. Khi Luật Công chứng và Nghị định số 104/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, các quy định rõ ràng về quy trình công chứng điện tử trực tiếp và công chứng điện tử trực tuyến, cũng như các yêu cầu đối với nền tảng công chứng điện tử đã tạo cơ sở pháp lý cho giải pháp công nghệ phục vụ cộng đồng.
Trên cơ sở các quy định pháp luật về công chứng điện tử, các nền tảng công chứng điện tử đã xuất hiện, trong đó có sự ra đời của ứng dụng eNotaryID – nền tảng công chứng điện tử do đội ngũ kỹ sư Việt Nam xây dựng, triển khai và làm chủ công nghệ. Ứng dụng eNotaryID giúp công chứng viên xử lý nghiệp vụ linh hoạt trên nền tảng Web và Mobile, đồng thời mang đến những giá trị cụ thể như chứng thực bản sao điện tử, ký số từ xa, lưu trữ hồ sơ số, kiểm soát trạng thái giao dịch; kết nối CSDL dân cư của Bộ Công an, xác thực danh tính công dân, tích hợp sinh trắc học, so khớp khuôn mặt; quản lý hồ sơ nghiệp vụ, số hóa tài liệu theo chuẩn Luật Công chứng 2024, Nghị định 104/2025/NĐ-CP và Thông tư 05/2025/TT-BTP của Bộ Tư pháp.
Nhiều công chứng viên tại các địa phương đã sử dụng và đánh giá cao tính hữu dụng, thiết thực của các tính năng eNotaryID. Ứng dụng này giúp giải quyết những vấn đề tồn tại trong hoạt động công chứng truyền thống, đặc biệt là vấn đề xác thực nhân thân và tính hợp pháp của giao dịch. Trong bối cảnh tình trạng lừa đảo, làm giả giấy tờ nhân thân, sở hữu tài sản ngày càng phổ biến, ứng dụng eNotaryID với các tính năng số hóa toàn trình nghiệp vụ công chứng, bảo đảm pháp lý, bảo mật, an toàn dữ liệu, đã giúp bảo vệ an toàn pháp lý cao nhất cho cả khách hàng lẫn công chứng viên trong từng giao dịch.
Với việc khuyến khích số hóa đồng bộ trên toàn quốc, các văn phòng công chứng thuộc vùng sâu, vùng xa, địa bàn kinh tế khó khăn sẽ được hỗ trợ tối đa với chi phí thấp để phục vụ cộng đồng. Điều này không chỉ giúp tăng cường hiệu quả của hoạt động công chứng mà còn góp phần vào việc xây dựng một xã hội số và kinh tế số toàn diện và hiện đại.
Có thể thấy, sự ra đời của công chứng điện tử và các ứng dụng như eNotaryID đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong chuyển đổi số ngành công chứng. Đây là một cơ hội lớn để ngành công chứng Việt Nam phát triển và đổi mới, đáp ứng nhu cầu của xã hội và góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
