Thị trường chứng khoán Việt Nam đã đạt được mốc quan trọng với 10,2 triệu tài khoản giao dịch tính đến ngày 30/6/2025. Trong đó, nhà đầu tư cá nhân chiếm áp đảo với 99,82% và đóng góp hơn 80% giá trị giao dịch. Điều này không chỉ cho thấy sự thống trị của nhà đầu tư cá nhân mà còn nhấn mạnh vai trò chi phối của họ trong việc quyết định thanh khoản và vận hành thị trường.
Tuy nhiên, thực trạng đáng lo ngại là 95% nhà đầu tư cá nhân đang thua lỗ. Theo bà Nguyễn Ngọc Linh, Tổng Giám đốc Công ty CP Chứng khoán DNSE, tuổi thọ trung bình của một nhà đầu tư trên thị trường chỉ kéo dài khoảng hai năm. Bà Linh bày tỏ sự tiếc nuối khi nhiều nhà đầu tư đã tiếp cận cơ hội tăng trưởng tài sản nhưng phải rời bỏ thị trường chỉ sau hai năm mà không có sự hỗ trợ cần thiết.
Ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam, nhận định rằng tỷ lệ áp đảo của nhà đầu tư cá nhân phản ánh đặc điểm văn hóa đầu tư ở các nước Á Đông. Tuy nhiên, nhóm nhà đầu tư cá nhân này dễ bị tổn thương trước các biến động thị trường và có khả năng chống đỡ rủi ro thấp hơn so với các định chế tài chính.
Để nâng cao nhận thức và năng lực đầu tư của nhà đầu tư cá nhân, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã triển khai nhiều giải pháp. Cụ thể, UBCKNN đã cải thiện khung pháp lý và minh bạch hóa thông tin để nâng cao khả năng tiếp cận và độ tin cậy cho nhà đầu tư quốc tế. Thông tin bằng tiếng Anh được triển khai ngày càng đồng bộ, giúp nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận thông tin một cách nhanh chóng và minh bạch hơn.
Bên cạnh đó, các chương trình đào tạo, hội thảo, truyền thông chính thống về tài chính cá nhân và đầu tư chứng khoán được đánh giá là rất cần thiết. Những hoạt động này không chỉ giúp hình thành lực lượng nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp mà còn góp phần tạo ra một thị trường chứng khoán minh bạch và ổn định hơn.
Ông Hoàng Thế Hưng, thành viên Hội đồng quản trị Ngân hàng Eximbank, cho rằng để có nhà đầu tư chất lượng, trước hết phải tạo ra môi trường đầu tư chất lượng. Điều này đòi hỏi cả thị trường phải có ‘rổ hàng hóa’ tốt và cơ chế vận hành minh bạch. Về phía cơ quan quản lý, nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng một môi trường đầu tư minh bạch và công bằng.
Chuyên nghiệp hóa nhà đầu tư cá nhân không chỉ là yêu cầu đặt ra để thị trường chứng khoán phát triển bền vững mà còn là một phần không thể thiếu trong lộ trình nâng hạng thị trường. Khi nhà đầu tư cá nhân được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng, họ không chỉ tự bảo vệ được mình trước rủi ro mà còn trở thành lực đẩy quan trọng thúc đẩy thị trường minh bạch, ổn định và hấp dẫn hơn trong mắt các nhà đầu tư quốc tế.
