Trong giai đoạn 2025-2035, việc xây dựng đô thị thông minh sẽ phụ thuộc vào sự phát triển của hạ tầng số nhằm hỗ trợ việc sử dụng dữ liệu công một cách hiệu quả, minh bạch và tiết kiệm. Một trong những công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc kiến tạo đô thị thông minh là công nghệ blockchain. Công nghệ này không chỉ giúp tạo ra một hạ tầng mềm quan trọng cho đô thị thế hệ mới mà còn hỗ trợ việc vận hành đô thị bằng dữ liệu mở.
Ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain Việt Nam, cho rằng giá trị cốt lõi của blockchain nằm ở khả năng lập trình hóa quy trình, phi vật chất hóa dữ liệu và phân tán trách nhiệm vận hành theo một chuẩn mực kiểm chứng công khai. Khi dữ liệu công được ghi nhận trên một blockchain mở, mọi thao tác chỉnh sửa, can thiệp hay sai lệch đều bị phát hiện ngay lập tức. Điều này giúp giảm thiểu tiêu cực và làm trong sạch hóa vận hành công.
Nhiều doanh nghiệp công nghệ đã bắt đầu ứng dụng blockchain tại các địa phương, từ sàn giao dịch tài sản số đến nền tảng thanh toán DeFi và hệ thống blockchain nội bộ hỗ trợ truy xuất dữ liệu kim hoàn, tài sản đô thị và tín nhiệm tài chính công. Để xây dựng đô thị thông minh, việc thiết kế lại cấu trúc dữ liệu nền là quan trọng. Các thành phố như Singapore, Hàn Quốc, Thụy Sĩ và Hồng Kông đã bắt đầu quá trình chuyển đổi số bằng cách chuẩn hóa dữ liệu công, lựa chọn công nghệ phù hợp và tạo sandbox để kiểm nghiệm thực tế từng ứng dụng trước khi nhân rộng.
Công nghệ blockchain giúp khôi phục niềm tin giữa người dân và chính quyền thông qua khả năng xác minh công khai mọi quyết định của Nhà nước. Hệ thống sổ cái phân tán (DLT) tạo ra bản ghi chính thức và chống lại việc sửa lại quá khứ, giúp tăng cường minh bạch trong quản trị đô thị. Một thành phố minh bạch không phải là nơi không có lỗi, mà là nơi mọi quyết định đúng hay sai đều để lại dấu vết và có thể được kiểm tra, phản biện, đánh giá bằng dữ liệu thật.
Hiện tại, một số công ty đang xây dựng các bộ công cụ để hỗ trợ chính quyền địa phương triển khai hệ thống truy xuất công khai trên dữ liệu ngân sách, giấy phép xây dựng và đất công thông qua giao diện trực tuyến. Việc áp dụng công nghệ blockchain vào quản lý đô thị thông minh không chỉ giúp tăng cường sự minh bạch mà còn góp phần xây dựng một xã hội công bằng và đáng tin cậy.
Các thành phố thông minh trong tương lai sẽ tận dụng công nghệ blockchain để thu thập, phân tích và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả. Thông qua việc ứng dụng công nghệ này, chính quyền địa phương có thể tối ưu hóa các dịch vụ công, quản lý tài nguyên và đảm bảo sự tham gia của người dân vào quá trình ra quyết định.
Tuy nhiên, việc triển khai công nghệ blockchain trong đô thị thông minh cũng đòi hỏi sự đầu tư và hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan, bao gồm chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng. Chỉ khi có sự phối hợp và đồng thuận, công nghệ blockchain mới có thể phát huy tối đa tiềm năng và đóng góp vào sự phát triển bền vững của đô thị.
